Yüz seksen dokuz yıl önce, Mısır’ın valisi tarafından Fransa’ya hediye edilen 3.300 yıllık görkemli bir Mısır dikilitaşı, Paris’teki Concorde Meydanı’na dikildi. O zamandan beri Concorde ya da diğer adıyla Luksor Dikilitaşı, hem Parislilerin hem de ziyaretçilerin ilgisine sunuldu; birçok kez incelendi, araştırıldı. Ancak geçen bunca zamana rağmen, dikilitaşın dünyayla paylaşacak bazı sırları olduğu ortaya çıktı.

Paris Katolik Üniversitesi’nde hiyeroglif kriptolojisi uzmanı ve Mısırbilimci olan Jean-Guillaume Olette-Pelletier’e göre, dikilitaşın tepesinde daha önce belgelenmemiş bir yazıt bulunuyor. Olette-Pelletier, bu gizemli mesajı ilk kez Aralık 2021’de, dikilitaş restorasyondayken fark etti. Restorasyon sırasında dikilitaşın etrafına kurulan iskele, genellikle yer seviyesinden görülmesi zor olan üst bölümleri inceleme fırsatı sundu. Dikilitaşın zirvesinde yer alan altın renkli piramit biçimindeki kısmın yakınlarında bu yazıt keşfedildi. Olette-Pelletier buradaki hiyerogliflerin yatay biçimde okunabildiğini fark edince, daha önce bilinmeyen bazı yazıları tanımlamayı başardı.

Bu mesajlar, dikilitaştaki hiyerogliflerin içine gizlenmişti; fakat anlamlarını saklamak üzere özel bir teknikle şifrelenmişti. Olette-Pelletier’e göre, bu tür hiyeroglif şifreleme tekniği günümüzde kolay okunabilir değil; kendisiyle birlikte yalnızca altı kadar uzmanın bu yazıları okuyabildiği düşünülüyor. Hatta bu konuda özel olarak makaleler yayımlayan Olette-Pelletier, hiyerogliflerin “3 boyutlu okunacak şekilde” tasarlandığını belirtiyor.

Bu yazıyı anlayabilmek için dikilitaşın tarihine dair bazı bilgilere sahip olmak gerekiyor. Paris’e hediye edilmeden önce bu dikilitaş, Yukarı Mısır’daki Luksor Tapınağı’nın önünde duran iki sütundan biriydi. Her iki sütun da M.Ö. 13. yüzyılda, II. Ramses döneminde inşa edilmişti. O dönemde, bugün Paris’te bulunan dikilitaşın bir yüzü Nil Nehri’nden geçen yolcular tarafından görülebiliyordu. Söz konusu gizli mesaj da ancak bu açıdan —yaklaşık 45 derecelik bir bakış açısıyla— görülebiliyor.

Olette-Pelletier:“Bu bölümü görebilmek için o dönemde nerede durmam gerektiğini hesapladığımda, kendimi tam olarak Nil’in ortasında buldum. Ve sonra anladım ki: Bu yazıt, yalnızca her yıl düzenlenen Opet Festivali sırasında tekneyle Luksor Tapınağı’na gelen soylular tarafından görülmek üzere tasarlanmıştı. Bu festival, tanrı Amon’un yaşam güçlerinin geri dönüşünü kutluyordu” açıklamasında bulundu.

Mesajın kendisi, II. Ramses’i ve onun ilahi gücünü yüceltirken; bir diğeri, tanrıların gazabını dindirmek için adaklar sunulması gerektiğini belirtiyordu. Yani bu yazıtlar, esasen firavunun gücünü ve tanrısallığını meşrulaştırmayı amaçlayan birer propaganda öğesiydi.

Kaynak: Dr. Russell Moul. "Hidden Message Discovered On 3,300-Year-Old Egyptian Obelisk In Paris". Şuradan alındı: https://www.iflscience.com/hidden-message-discovered-on-3300-year-old-egyptian-obelisk-in-paris-78971. (26.04.2025).

Antik dönemlere ait oyuncaklar

Oyun ve oyuncağın tarihi insanlık kadar eskidir. Oyun amaçlı olarak üretilen ilk nesnelerin top, uçurtma ve yoyo olduğu kabul edilir.

20

7.500 yıl öncesine tarihlenen oyuncak araba

Helenistik dönemden kalma çıngırak

Antik Mısır medeniyetine ait kedi

Milattan sonra 4. yüzyılda pişmiş topraktan yapılan oyuncak at

Milattan sonra i2. kinci yüzyılda yapılan ahşap bir oyuncak bebek

Antik Roma medeniyetie ait oyuncak at

Antik Roma döneminden bir masa oyunu

Antik Roma döneminde üretilen oyuncak domuz

Milattan önce 2900 yılına ait bir oyuncak

Milattan önce 2000 yılında yapılan Antik Mısır döneminden oyuncak

Antik Mısır döneminden kalma ahşap oyuncaklar

Antik Yunan döneminden ahşap bebek ve oyuncak hayvanlar

Milattan önce 8. yüzyıl, Frigler dönemine ait ahşap hayvan oyuncağı

Milattan sonra 4. yüzyıl, Antik Roma dönemine ait oyuncak at

Milattan sonra 4. yüzyıl, Antik Roma dönemine ait oyuncak bebek

Antik Yunan dönemine ait, 2100 yıllık bir mezarda bulunan oyuncak at

Orta Doğu'da bulunan, 1500 yıllık oyuncak bebekler

Milattan önce 1450 - 1300 yılına ait, Antik Yunan döneminden salıncağa binen oyuncak bebek

Milattan önce 5. yüzyıl, Antik Yunan medeniyetinde yapılmış kil topaç

Milattan önce 3000 - 1700, İndus Vadisi uygarlığına ait oyuncak kağnı