İstanbul Sözleşmesi ne anlatıyor?

Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi, imzalandığı kentle anıldığından bilinen adıyla İstanbul Sözleşmesi ne anlatıyor?

Sözleşme kabaca 4P omurgası dahilinde düzenlenmiştir. Bunlar:

1. Şiddeti önle (Prevention): Taraf devletlere der ki şiddetin çözümü toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamaktır. Eşitliği sağlarsan şiddeti önlersin. Bunun için kreş eğitiminden başlayarak müfredatına eşitlik konularını dahil et. Memurlarına bu konuda eğitim ver. Beşik terbiyesinden başlayarak eşitlik nosyonunu bir şiar haline getir. Aksi görüşü kına.

2. Şiddete maruz kalanı koru (Protection): Eşitliği öyle bir nesilde anlatmak kolay değil, süreç içinde oluşacak her türlü şiddet tehdidini bertaraf edecek mekanizmalar kur. Şiddet tehdidi altındaki kadın ve kız çocuklarına devlet aygıtı olarak koruma sağla ki şiddet artmasın.

3. Şiddet faillerini etkin şekilde yargıla (Prosecution): Şiddetin tırmanmasındaki en önemli unsurlardan biri de cezasızlıktır (impunity). İyi hal indirimleriyle, haksız tahriklerle infazı güçleştirmek şiddetin önünü açar. Bu kapsamda en etkin şekilde failleri yargılamak için yargı makamlarını harekete geçir.

4. Bütüncül politika üret (Policy-making): Geleceğe yönelik olarak da şiddetle topyekûn mücadele edebilmek için toplumdaki tüm paydaşlarla birlikte hareket edecek şekilde politikalar üret. Sivil toplum kuruluşlarıyla, üniversitelerle, meslek örgütleriyle, şirketlerle bir arada eşitlikçi politikalar üret ve böylece eşitliği sağla, şiddetin önüne geç.

Bütün bunları söylerken:

İstanbul Sözleşmesi ile kadının beyanı esas alınıp sorgusuz sualsiz erkekler mahkum edilir mi?

Hayır. Zaten bu ceza muhakemesi hukukuna da aykırıdır. Ceza hukukumuzda masumiyet karinesi ilkedir. Suçluluğu ispat edilene kadar herkes masumdur. Şüpheden sanık yararlanır. Kadının beyanı esas alınarak delil aramaksızın karar verilen tek alan koruma tedbiridir. Koruma tedbiri 1 aydan 6 aya kadar verilir ki o da hapis kararı değildir. Evden uzaklaştırma, işyerinden uzaklaştırma, telefonla ulaşamama şeklinde verilen koruma tedbirleridir. Adı üstünde “tedbir”dir. Doğrudan dayanağı da İstanbul Sözleşmesi değil 6284 sayılı Kanun’dur.

İstanbul Sözleşmesi’ne rağmen şiddet neden son bulmadı?

Çünkü sözleşme gereği gibi uygulanmadı. Çünkü koruma kararları dahi gereği gibi verilmedi. Çünkü toplumsal cinsiyet eğitimi müfredattan dahi kaldırıldı. Çünkü haksız tahrik indirimleri, iyi hal indirimleri bol keseden uygulanmaya devam etti.

İstanbul Sözleşmesi LGBTİQ+ propagandası mı yapıyor?

Hayır. Zaten insanların LGBTİQ+ olması propaganda ile olabilecek bir şey değil. Eğer bu mümkün olsaydı bu heteronormatif düzende kimse LGBTİQ+ olmazdı. Sözleşmede cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ile ilgili tek bir madde var (Madde 4/3), orada da der ki “Taraflar bu Sözleşme hükümlerinin, özellikle de mağdurların haklarını korumaya yönelik tedbirlerin, cinsiyet, toplumsal cinsiyet, ırk, renk, dil, din, siyasi veya başka tür görüş, ulusal veya sosyal köken, bir ulusal azınlıkla bağlantılı olma, mülk, doğum, cinsel yönelim, toplumsal cinsiyet kimliği, sağlık durumu, engellilik, medeni hal, göçmen veya mülteci statüsü veya başka bir statü gibi, herhangi bir temele dayalı olarak ayrımcılık yapılmaksızın uygulanmasını temin edeceklerdir” Yani sözleşmenin tek yaptığı cinsiyete dayalı ayrımcılığı en geniş anlamda yasaklamaktır.

İstanbul Sözleşmesi aile değerlerimize aykırı mı?

Aile değerlerinden ne anladığımıza bağlı. Aile değeri dediğimiz şey kadınların ev işleri ve çocuk bakımı dışında bir hayatı olmamasıysa; kadınların şiddet gördükleri hanelerde kol kırılır yen içinde kalır zihniyeti ile yuvalarını yıkmamalarıysa; aile değeri dediğiniz erkeklerin her anlamda üstünlüğüne dayalı şekilde maddi manevi hüküm sürüp kadınların ev içi köle haline getirilmesiyse; evet sözleşme aile değerleriyle çelişir. Sözleşme kadınla erkeği eşit görür ve bu eşitliğin sağlanabilmesi için yüzyıllardır hüküm süren tahakkümü kaldırmak amacıyla kadının güçlendirilmesini savunur.İstanbul Sözleşmesi kadınların can simididir. İstanbul Sözleşmesi yaşatır.