Malign Melanom, cilt kanserinin en agresif türü olarak biliniyor. Vücudumuzda zararsız gibi görülen benler farkında olmadan ölüme götüren bir kanserin habercisi olabilir. Central Hospital’dan Dermatoloji Uzmanı Dr. Hicran Ercan uyarıyor: “Güneş ve ultraviyole ışınları vücuttaki benlerde melanom ve diğer deri kanserlerinin oluşumunu tetikliyor. Özellikle ailesinde deri kanseri olanlar ve beyaz tenli kişiler cilt kanserleri açısından risk altında olduğundan kesinlikle güneş banyosu ve solaryumdan kaçınmalı.”

İrili ufaklı benler kontrol altında olmalı

Hemen hemen herkesin vücudunda irili ufaklı benler vardır. Bunların büyüklükleri, kabarıklıkları ve renkleri farklıdır.

Benlerde asimetri, sınır düzensizliği, renk değişikliği (benin birden çok renk içermesi), belirgin büyüme, iltihabi reaksiyon ya da kanama cilt kanserine işaret ediyor olabilir.

Dünya Sağlık Örgütü’nün raporuna göre; deri kanserine bağlı ölümlerin büyük bir çoğunluğunu (yüzde 75) Melanom oluşturuyor. Dünya genelinde yılda 160 bin yeni Melanom vakası tespit ediliyor. Her yıl dünya genelinde 48 bin kişi Melanom ile ilişkili nedenlerden dolayı hayatını kaybedebiliyor.

Central Hospital’dan Dermatoloji Uzmanı Dr. Hicran Ercan Melanom hastalığı ile ilgili uyarıyor. Erken evrede Melanom asimetrik, açık-koyu kahverengi veya siyah renk gölgelenmeleri içeren, keskin sınırları olmayan bir lekedir. Klinik olarak bu evrede yakalanan benler, hayat kurtarır.

Bu benlerin en büyük özelliği, Melanom’a dönüşme riskinin en yüksek olduğu benler olmalarıdır. Displastik benler, bireysel ya da ailesel olarak ortaya çıkabilir. Genellikle 10 yaş civarında fark edilir. Yaşla birlikte doku bozukluğu sayısı artabilir. Tek lezyon olabildiği gibi çok sayıda da görülebilir. Fakat Melanom, kendiliğinden normal görünen deri üzerinde de gelişebilir.

Güneş ve solaryuma dikkat!

Güneş ve ultraviyole ışınları vücuttaki benlerde Melanom ve diğer deri kanserlerinin oluşumunu tetikliyor. Özellikle ailesinde deri kanseri olanlar ve beyaz tenli kişiler cilt kanserleri açısından risk altında olduğundan kesinlikle güneş banyosu ve solaryumdan kaçınmalı ve yüksek koruma faktörü içeren güneş ürünlerini yaz, kış kullanmalıdır.

Kadınlarda, erkeklere oranla daha sık görülüyor

Melanom, en sık deride (yüzde 95) rastlanır. Mukozalar, tırnak yatağı, göz ve melanosit bulunan dokularda da ortaya çıkabilir. Erkekte en sık gövdede, kadında en sık bacaklarda gözleniyor. Kadınlarda, erkeklere oranla daha sık görülüyor.

Erken teşhis hayat kurtarır

Erken tanı konulan Melanom hastaları, genelde başarılı bir şekilde tedavi edilebiliyor. Melanom ilk saptandığında mutlaka cerrahi olarak çıkarılmalı ve sistemik olarak hasta taranmalıdır. Melanom’un boyutları değişiklik gösterebilir. Küçük bir leke halindeyken bile birçok organa yayılmış olabilir. Bu yüzden erken tanı, teşhis ve tarama Melanom için çok önemlidir. Doku bozuklukları cerrahi olarak çıkarıldıktan sonra diğer doku tutulumlarına göre tedavi ve takip planı yapılır. Hastalığın seyri çıkarılan kitlenin derinliği ve yayılımı ile yakın ilişkilidir. Ancak kitlenin kalınlığının yanı sıra; kanserin yeri, büyüme hızı, başka dokulara yayılımı yaşam süresini etkileyen faktörlerdendir.

Yeni yöntem: Dijital Dermatoskopi

Dermatoskopi deri yüzeyi mikroskopisidir ve benler ile pigmentli diğer bozuk dokuların tanısında kullanılır. Bu yöntemde yağlanmış deri yüzeyi, büyütme sağlayan dermatoskop ile incelenir. Son yıllarda geliştirilen Dijital dermatoskopi vücuttaki benlerin haritası oluşturularak noktasal lokalizasyonları belirler. Ardından her bir ben için dermatoskopik görüntü alır ve kaydeder. Böylece bir sonraki kontrolde elde edilecek görüntüyle karşılaştırma şansı sağlanır. Aynı zamanda dijital dermatoskop, bende izlenen şüpheli değişiklikleri matematiksel olarak hesaplayarak Melanom riskini gösteren bir indeks oluşturur. Bu indeks, tanıda ve tedavinin planlanmasında yardımcı olur.

Herkes kendinin doktoru olmalı

Aslında her insan vücudundaki benlerin yerini ve şeklini iyi bilmelidir. Vücuttaki benlerin yerinin ve biçiminin bilinmesi, üzerinde oluşabilecek herhangi bir değişikliğin erken saptanması için önemlidir. Kendi kendimize her ay düzenli olarak deri muayenesi yapmamız gerekir. Kişi vücudundaki benlerde bir değişiklik ya da yeni oluşan farklı bir ben fark ettiğinde uzman hekime başvurmalıdır.

Bazı insanlar kanser riski yaratır diye benlerini aldırmaktan korkarlar. Neşter değerse, kanser olurum düşüncesi çok yanlıştır. Neşter hiçbir şekilde kansere neden olmaz. Alınan bende kanser hücrelerine rastlanması, bölgede kanserin yayılmasına yol açmaz. Benler kansere neden olacak diye benleri aldırmak da kanserden kurtulmak için bir çözüm değildir. Hatta bilindiğinin aksine erken müdahale erken tanıya götürür ve hayat kurtarıcı bile olabilir.