Bazı insanlar için evcil hayvanlar oda arkadaşı, sırdaş, hatta kötü gün dostu olurlar. Bu yüzden bir evcil hayvanı kaybetmek, bir aile üyesini kaybetmek kadar travmatik olabilir ve yas sürecini benzer şekilde ilerleyebilir. Yas eşlikçisi Kristine Kevorkian, “Evcil hayvanınızı kaybettiğinizde hissettiğiniz, sevdiğiniz bir insanı kaybetme deneyiminizden neredeyse daha fazla" diyor. Kevorkian, kaybın kabul edilmesi ve yardım almanın bizim için hayati önem taşıdığını da ekliyor. İyileşmek zor olabilir, ancak bununla başa çıkmanıza yardımcı olacak kaynaklar mevcut. İşte kederden kurtulmanıza yardımcı olacak 10 ipucu...

1- Yas tutmak için zaman ayırın.

Evcil hayvanınız uzun süredir ailenizin bir parçası olabilir, bu nedenle yas süreci zaman alabilir. Bunu kabullenin. Evcil hayvanlarını kaybetmiş insanlarla çalışan Psikolog Frank J. Sileo, “Hiç kimse size ne zaman ilerlemeniz veya üstesinden gelmeniz gerektiğini söyleyemez. Yas süreci zorlanamaz veya aceleye getirilemez.” diyor. Yas tutmak için belirlenmiş bir zaman çizelgesi yoktur. Kederiniz dalga dalga gelebilir. Daha iyi hissetmeye başlayabilirsiniz ancak daha sonra yas yeniden tetiklenebilir, örneğin bir başkasının evcil hayvanını görmek, evcil hayvanınızın adını duymak veya doğum günü gibi özel bir tarih kederinizin şiddetlenmesine sebep olabilir.

2- Üzüntünüzü gizlemeye veya görmezden gelmeye çalışmayın.

Kederinizle yüzleşin. İnkâr ettiğinizde yalnızca yas sürecini geciktirirsiniz. İfade edin. Ağlayın, çığlık atın, birileriyle konuşun.

3- Suçluluk duygularını kabul edin.

Evcil hayvanınızın ölümünden suçluluk duyuyor musunuz? Evcil hayvan kaybı danışmanı Janet Zimmerman, bunun yaygın olduğunu söylüyor. “Neredeyse tüm evcil hayvan sahipleri, evcil hayvanlarını çok sevseler ve her şeyi yapacak olsalar bile, ölüm nedeni ne olursa olsun, kendilerini suçlu hissediyorlar ” diyor. Bunun nedeninin ise insanların evcil hayvanlarından kendilerini sorumlu hissetmeleri ve ölümleri için kendilerini suçlamaları olduğunu söylüyor. Mantığınıza güvenin, onları hayatta tutmak için yapabileceğiniz başka bir şey yoktu.

4- Doğru desteği alın.

Canınız yanıyor, peki teselli için kime dönüyorsunuz? En iyi arkadaşlarınız ve yakın aile üyeleriniz muhtemelen ilk tercihiniz. Ama “Sadece bir kediydi” “Abartma, aş bunu" veya “Her zaman başka bir köpek yavrusu alabilirsin” gibi tepkilerle karşılaşabilirsiniz. Düşüncesiz olmak istemeseler dahi, çoğu insan evcil hayvanınızla aranızdaki bağı anlamayacaktır. Zimmerman, "Bir insan aile üyesini kaybederseniz, anlayış ve sempati bekleyebilirsiniz. Bir evcil hayvanı kaybederseniz, insanlar genellikle daha az ilgili olur ve sabırsız veya umursamaz hale gelir. Evcil hayvanlarını kaybeden insanlara acılarını ifade etmeleri için her fırsat verilmelidir" diyor. Dayanacak biri olmadan, yas tutmanız çok daha zor olabilir.

5- Duygularınızı kağıda dökün.

Bir günlük veya karalama defteri oluşturmanın duygularınızı işlemenize yardımcı olabilir. Günlük kaydı yoluyla, filtrelenmemiş düşünce ve duyguları anımsayabilir ve ifade edebilirsiniz. Bu albüm evcil hayvanınızın resimlerini, ziyaret ettiğiniz özel yerlerin anılarını ve diğer hatıraları içerebilir. Evcil hayvan kaybı ve yas danışmanlığı konusunda uzmanlaşmış psikoterapisti Anne Cattarello. "Sevdiğiniz evcil hayvanınıza bir mektup yazmak da iyileşmeye yardımcı olabilir. Evcil hayvanın hayatınıza girdiği günden ölünceye kadar duygularınızı ifade edin." diyor.

6- Bir tören düzenleyin.

Zimmerman “Bu tür ritüeller kontrolde olma hissini teşvik eder ve hassas duygular üzerinde ustalık hissi verebilir.” diyor. Bu, kaybı ve hayal kırıklığını ifade etmenin ve iyileşmeye başlamanın bir yolu ve yaslılar için bir miktar kapanış sağlayabilir. Çocuklarınız varsa, onları dahil edin, cenaze kutusuna veda mesajları göndermeye teşvik edin. Mezar taşı yapmalarına veya mezara ağaç dikmelerine yardım edin.

7- Bir anıt oluşturun.

Böyle bir anıt, ister arka bahçenizdeki bir ağacın altında, bir evcil hayvan mezarlığında veya evinizin bir köşesinde olsun, evcil hayvanınıza olan sevginizi onurlandırmanın ve ifade etmenin başka bir yoludur. Evcil hayvanınızın tasması, oyuncakları, fotoğrafları gibi eşyalarınız için özel bir yer ayırabilir veya resmi ve adıyla bir plaket yaptırabilirsiniz.

8- Hayata devam edin.

Cattarello “Anıtlar ilk başta rahatlatır, ancak kederinizi çok taze tuttuğunu fark ederseniz, onu bir kenara koyun. Sevgili arkadaşınızın hatırası kalbinizde yaşayacak" diyor. Yas tutmanın bir kısmı, hoşça kal demek ve bırakmayı öğrenmekle ilgilidir. Sonunda, arkadaşınız olmadan hayata uyum sağlayacaksınız. İyileşerek evcil hayvanınıza sadakatsiz olmuyorsunuz.

9- Bir hayvan barınağında gönüllü olun.

Yalnız bir barınak hayvanına sevgi verdiğinizde, verdiğinizin yüz katını geri alırsınız. Ama başka hayvanların yanında olmaya dayanamıyorsanız, bu da normaldir. Henüz hazır olmayabilirsiniz.

10- Yeni bir hayvan edinmek için acele etmeyin.

Eviniz sessiz ve boş olsa da, genellikle beklemek en iyisidir. Yeni bir evcil hayvanla yeni bir ilişki kurmadan önce keder ve kayıp üzerinde çalışmak için zamana ihtiyacınız var. Eski evcil hayvanın yerini almaya çalıştığı için yeni evcil hayvana içerliyor olabilirsiniz. Yeni bir evcil hayvan almaya hazırsanız, önceki evcil hayvanınıza veya aynı cinse benzeyen bir evcil hayvan almaktan kaçının. Her evcil hayvanın kendi kişiliği vardır ve yeni evcil hayvanınızla karşılaştırma yapmak haksızlık olur.

Referanslar:

Maryann Hammers. “10 Ways to Heal After Losing a Pet” https://www.everydayhealth.com/emotional-health/10-ways-heal-after-losing-pet/ (15.11.2017)