Bebeğinizin dişlerinin sağlıklı olması neden önemlidir?
Bebeğinizin süt dişleri geçici olsa da onlara iyi bir bakım sağlama alışkanlığı geliştirmeniz önemlidir. Süt dişlerinin çürük sebebiyle erkenden kaybedilmesi durumunda ağızdaki denge bozulabilir. Diğer dişler açılan boşluğa doğru hareketlenerek alttan gelen kalıcı dişlerin yerlerini daraltabilir. Bu da şekil bozukluğuna sebep olabilir ve bu durum konuşma gelişimini bozacak sonuçlara kadar varabilir.
Bebeklerin dişleri ne zaman fırçalanır?
Bebeğin ilk dişleri 6-8 ay civarı çıkmaya başlar. Ortalama 2,5-3 yaşına geldiğinde diş sürme tamamlanır ve arka dişlerin de tamamlanmasıyla ağızda 20 süt dişi olur. Bebek diş fırçalama yaşını merak edenler için şu söylenebilir; Bebeklerin diş temizliğinin dişlerin görünmesinden itibaren yapılması gerekir. Ortalama 2-2,5 yaşından itibaren sabah kahvaltıdan sonra ve akşam yatmadan önce düzenli fırçalanma alışkanlığını başlatmak gerekir.
Bebeklerin dişleri nasıl temizlenir?
Bebeğinizin dişlerini ve dilinin önünü temiz bir bez veya ıslatılmış pamuk kullanarak nazikçe silebilirsiniz. 1 yaşından itibaren bebeğinize uygun, yumuşak diş fırçalarını da kullanabilirsiniz. Kullanılmaya başlanan fırçanın kullanımdan sonra iyice temizlenmesi ve en geç 3 ayda 1 yenisiyle değiştirilmesi gerekir. Elbette bu süre, fırçanın yıpranmasına göre daha erken de olabilir.
Bebeklere diş macunu kullanmalı mı?
Bebekler için diş macunu artık ayrı olarak formüle edilen bir ürün haline geldi. Yine de içerikler konusunda iyice araştırma yaparak, küçük çocuklar ağızlarını suyla çalkalayıp tükürme becerisi kazanana yani ortalama 3 yaşına kadar diş macunu kullanmamak daha uygun görünüyor. Bazı diş hekimleri, iyi bir mekanik fırçalamanın yeterli olduğunu söylese de diş macunu kullanmadan diş temizliği yapmak birçok anne babanın içine sinmiyor. Çocuk sağlığına uygun formüle edilen diş macunlarını kullansanız bile fazla miktarda kullanmanız şart değil. Mercimek veya bezelye büyüklüğünde kullanmanız ve çocuğunuzun ağzını iyice çalkalamasını sağlamanız önerilir.
Biberon çürüklerine dikkat
Süt, dişlerde çürük yapmayan bir içeriğe sahiptir ancak süt dişleri çıkan bir bebeğin biberon ile uyuması veya biberonda meyve suyu gibi asidik etkili ve şekerli gıdaların uzun süre verilmesi “biberon çürüğü” adı verilen duruma sebep olabilir. Özellikle biberon alan bebeklerin diş bakımına ayrıca dikkat edilmelidir. Bebeğin ağzında biberonla uyuması dolayısıyla oluşabilen biberon çürüklerini önlemek için biberonla uyuma alışkanlığından mümkün olduğunca uzaklaşmak önerilir. Mümkünse bebeğinize son olarak su içeren biberon vererek ağzının çalkalanmasını sağlayabilirsiniz. Anormal bir durum yoksa bebeklerde ilk diş hekimi kontrolü 2 yaşına kadar bir kere yapılmalıdır. Daha sonra kontroller düzenli olarak 6 ayda bir yapılmalıdır.
Diş hekimi korkusu olmaması için ne yapmalı?
Uzmanların verdiği bilgilere göre çocukların diş hekiminden korkmalarında en büyük etken anne, baba ve yakın çevredeki insanların diş hekimi hakkında yaptıkları olumsuz konuşmalar ve korkularını yansıttıkları konuşmaları çocukların yanında yapmalarıdır. Çocuk daha önce hiç diş hekimine gitmemiş olsa bile anne babasından diş hekimi korkusunu öğrenebilir. Diş hekimi ziyareti yapan bir yetişkin, ziyaret sonrasında kendini daha iyi hissettiğini, tedaviden sonra mutlu olduğunu ifade ederse çocuğa diş muayenesi konusunda olumlu mesaj vermiş olur. Diş hekimiyle kurulan iyi bir diyalog da çocuğun dik hekimine alışması için oldukça yardımcı olur. Böylece çocuk, diş hekimi ziyaretinin olağanüstü ve korkulacak bir durum değil, normal ve düzenli yapılan bir sağlık kontrolü olduğunu öğrenir.
Bebeklere ve çocuklara diş fırçalamayı nasıl öğretebiliriz?
Çocuklara diş fırçalama alışkanlığı kazandırmak için diş fırçalamanın her gün düzenli olması elbette ilk adımdır. Yetişkinlerin de diş fırçalama alışkanlığında örnek olması önemlidir. Diş fırçasını kavrayabilen ve ağzına götürebilen aya geldiğinizde bebeğinizin kendi kendine fırçalamayı deneyimlemesini teşvik edebilirsiniz. Bebeğiniz için diş fırçalamak öncelikle bir oyundur. Ona rahatça kavrayabileceği ve bebekler için güvenli olan diş fırçalarından vererek tıpkı yemek yedirirken olduğu gibi diş fırçalamayı da yaşamının bir parçası olarak sunabilirsiniz. Diş temizliğini siz yaptıktan sonra ona da denemesi için fırsat sunun. Böylece 2,5 yaş civarı tüm dişleri çıktıktan sonra ona “Dişler nasıl fırçalanır?” konulu bir oyunla diş fırçalamayı öğretebilirsiniz. Elbette tüm adımlarda yanında olarak ona eşlik etmeli ve dişlerin iyice temizlendiğinden emin olmalısınız.
Diş fırçalama nasıl olmalıdır?
Çocuklar 2 yaş civarında çatal-kaşık kullanma gibi ince motor becerileri iyice geliştiği için diş fırçalama konusunda da yönlendirilebilirler. Elbette kendi başlarına yeterli diş temizliği yapacak seviyede olmasalar da alışkanlığı geliştirmek bakımından iyi bir dönemdir. Aynı dönemde inatlaşma da sık görüldüğü için diş fırçalama konusunda zorlamamak ve sadece teşvik etmeye, oyun halinde sunmaya özen gösterin. Çocuğunuz okul öncesi eğitim kurumuna gittiğinde bu konuda bol bol bilgi edinecek.
Çocuğunuzun diş fırçalamadan önce ellerini yıkamasına yardımcı olun, fırçayı nasıl tutacağını gösterin ve kuru fırçaya bezelye büyüklüğüne diş macunu koyarak yayın. Dişler kapalı pozisyonda başlayın ve kısa, nazik ve yuvarlak hareketlerle fırçalayın. Bir dişe 8-10 defa temas ederek ilerleyin. Dişlerin çiğneme ve ısırma yüzeylerini ileri-geri hareketle fırçalayın. İç yüzeylerde dişetinden dişe doğru süpürme hareketleri yapın. Dil yüzeyini de arkadan öne fırçalayın ve ağzını 2-3 kere bol su ile çalkalamasını sağlayın. Diş fırçasını yıkadıktan sonra kuruması için temiz bir kaba, diğer fırçalarla temas etmeyecek şekilde dik olarak bırakın.
Çocuğunuz dişlerini fırçalamıyorsa ne yapabilirsiniz?
Çocuklarda diş sağlığı beslenme ile de doğrudan bağlantılıdır. İyi beslenme ve diş fırçalama diş sağlığı için çok önemlidir. Besin değeri yüksek olan ve diş gelişimine faydalı gıdaları çocuk beslenmesine dâhil etmek gerekir. Eğer çocuğunuz bir sebepten dişlerini fırçalamadan uyuyacak veya dışarı çıkacaksa, ağzına bir parça peynir atmasını sağlayabilirsiniz. Peynir, yemek esnasında asidik hale gelen ağız ortamını bazik hale getirmede ve dişlerin korunmasında önemli bir rol üstlenir.
Referanslar: T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Şuradan alındı: https://sagligim.gov.tr/agiz-dis-sagligi.html
YORUMLAR