Hamileliğin 3’üncü ve 6’ncı ayları arasında anne karnında şekillenmeye başlayan dişler, doğum sonrası genellikle 7’nci aydan itibaren alt ön kesici dişlerin belirmesiyle ağızda yerlerini almaya başlarlar. Diş çıkarma dönemi aileler için genellikle bebekte huzursuzluk ile ilişkilendirilir.

Bu dönemde dikkat edilecekleri ve diş çıkarma rahatsızlıklarını en aza indirgeme yollarını Liv Hospital Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı Uzmanı Dr. Elif Erkul’a sordum...

Diş çıkarma belirtileri

Bebeklerde diş çıkarma belirtileri nelerdir?

Bebeklerde diş çıkarma döneminin başlaması, dişetinin açılmasından 3 ay önce başlar. Bu süreçte bebeklerde salya artışı, hafif ateş, ağlama-huzursuzluk, ağız çevresinde hafif döküntü, ellerini ısırması, uyku düzensizliği, iştahsızlık gibi belirtiler görülebilir. Anne-babalar özellikle bazı belirtilerde dikkatli olmalıdır. İlk görülen belirti genellikle salya artışıdır. Diş çıkarma dönemi bebeklerde çene ve ağız çevresinde kızarıklık ve döküntüye yol açabilir.

Bu dönemde bebeğin yüzü temiz ve yumuşak bir bezle silinerek uygun bir kremle nemlendirilebilir.

Ya ateş?

Diş çıkarma döneminde 37 derece civarında hafif bir ateş normal kabul edilir.

Daha yüksek ateşlenmelerde bebeğin bağışıklığının azalmasından kaynaklı viral bir enfeksiyon olabilir. Bu durumda çocuk doktoruyla konuşulmalı ve uygun tedaviye başlanmalıdır.

Diş çıkarma döneminde bebeklerin beslenmesinde bir değişiklik yapmak gerekir mi?

Diş çıkardığı dönemde bebeğinizin dişetleri çok hassaslaşır, bir şeyler yemeyi reddedebilir hatta kilo alımı yavaşlayabilir. Besinleri reddeden bebeğinize sadece anne sütü ve mama takviyesi yetecektir. Bu durumda telaşlanmamalı ve bebek yemek yemesi için zorlanmamalıdır. İştahsızlık yaşayan bebeğinize soğuk meyve püreleri ve su vererek hem ağrısını hafifletmiş olur hem de besin ve su kaybının önüne geçebilirsiniz. Yoğun salyanın bir kısmının bebek tarafından yutulması dışkıda sulu bir form yaratabilir.

İlaç verirken dikkat!

Dişeti şiştiğinde neler yapılabilir?

Dişin çıkacağı bölgede dişetinde şişme ve kızarıklıklar olabilir. Bunu dişetinde beyazlaşma daha sonra dişin ağızda görülmesi takip eder. Dişin ağızda belirmesiyle bu bölgede kanama olabilir. Genelde kendi kendine iyileşir fakat iyileşemediği noktada mutlaka diş hekimine başvurmak gerekir.

1) Oyun oynayarak, bebeğinizin dikkatini dağıtacak aktiviteler hazırlayarak ya da kucağınıza alıp güvende olduğunu hissettirerek onu rahatlatabilirsiniz.

2) Mutlaka doktor kontrolünde olmak şartıyla ağrı kesici şurup kullanabilirsiniz. Diş çıkarma sürecinde ilaç verirken çok dikkatli olmak gerekir. Vereceğiniz ilaç altta yatan başka bir hastalığın yarattığı ateşi düşürebileceğinden sizi o hastalıktan habersiz bırakabilir.

3) Yaptığınız her şeye rağmen bebeğinizin sıkıntısı geçmiyorsa, çocuk diş hekimine danışarak anestezik madde içeren diş jelleri kullanabilirsiniz. Ancak bunların düzensiz ve sık kullanımının bebeğinizin çeşitli organları, özellikle karaciğeri üzerinde olumsuz etkileri olabileceği unutulmamalıdır.

İlaç dışı rahatlatıcı önlemler neler?

Dişetine hafif basınç uygulayarak temiz ve soğuk bezle masaj yapılabilir. Ayrıca diş kaşıyıcılardan da yardım alınabilir. Plastik ve boya içermeyen (BPA free) diş kaşıyıcılarını, buzdolabında bir süre beklettikten sonra bebeğinize vererek dişetlerini kaşımasını sağlayabilirsiniz. Kaşıyıcılar buzlukta bekletilmemelidir.

Diş çıkarma sürecini rahat atlatmak için...

Çiğneme: Diş çıkaran bebekler sürekli bir şeyler çiğnemek ister. Damaklardaki bu hareket, ağrıyan dişetlerine üstten bir baskı uygulayarak rahatlatır. Diş kaşıyıcılar, çıngıraklar çiğnemesi için bebeğe verilebilir. Ağzına alıp çiğnediği şeyin soğuk olması damaklarını uyuşturur ve rahatlatır. Serin ama çok soğuk olmayan bir bezi de damaklarında deneyebilirsiniz. Ya da soğuk bir meyveyi atıştırmasını sağlayabilirsiniz.

Ovma: Temiz parmağınız ya da yumuşak nemli bir bez ya da yumuşak bir diş fırçasıyla bebeğinizin damaklarını ovmanız da rahatlatıcı bir etki yapar. Damaklara yaptığı baskı rahatlama sağlayacaktır.

Soğuk içecekler: 6 aylıktan büyük bebeklerde buzlu su dolu bir biberon damakları ferahlatacaktır. Eğer bebek biberonu emmek istemezse bardağa buzsuz su koyup verebilirsiniz.

Soğuk yiyecekler: Yoğurt, püre yapılmış şeftali ve elma (bebeğiniz bu gıdalara geçtiyse) gibi soğuk yiyecekler oda sıcaklığındaki yiyeceklere göre daha lezzetli ve damaklar için de daha rahatlatıcı olacaktır.

Bunları yapmayın!

• Bebeğinizin damaklarına kesinlikle alkol sürmeyin.

• Damakları rahatlatmaya yarayan benzocaine içeren ilaçlar kullanmayın. 2 yaşın altındaki çocuklarda kandaki oksijen seviyesini düşürdüğü için zararlıdır.

• Bitkisel veya ev yapımı doğal tedaviler uygulamayın. (Bazı bitkilerin potansiyel toksik olabileceği ve önemli rahatsızlıklara sebep olabileceği biliniyor.)

Damla Çeliktaban