Dönme Dolap

Size bir kitaptan bahsetmek istiyorum. Şiirsel bir anlatıma sahip olan, savaş ve göç konulu bir çocuk kitabından.

Adı; Dönme Dolap.

Dünyanın iki farklı yerinden "haydi" diyerek yola çıkan iki farklı ailenin hikâyesi… Annesiyle lunaparka gitmek üzere evlerinden çıkan bir oğlan çocuğuyla, savaş nedeniyle yurtlarını terk etmek zorunda kalan bir kız çocuğu. İkisi de sevdiği bir şeyi bırakıyor arkasında. Kız çocuğu fanusta balığını, oğlan çocuğu birlikte uyuduğu oyuncak ayısını.

Bulundukları yer ve koşullar farklı olsa da; anne ve baba çocuklarına benzer cümleleri kuruyorlar ve bu cümleler hep ikaz cümleleri.

‘"Elimi sıkı tut’’, ‘‘Dikkat Et’’, ‘‘Acele Etme’’, ‘‘Oraya Geçme!’’, ‘‘Sarkma, düşeceksin!’’…

Anne ve oğlan çocuğu akan trafikte, baba ve kız çocuğu savaş tankının yakınında…

Sahneler değişiyor fakat cümleler değişmiyor!

Babaya oranla görece barış ortamında yaşadığını düşündüğümüz annenin, çocuğuna babayla aynı ikaz cümlelerini kurması, hikâyenin düşündüren taraflarından. Dış dünya, yetişkinler tarafından daima tehdit dolu bir potansiyele sahip olarak algılanıyor ve çocuklar her koşulda, yetişkinlerin bitmek-tükenmek bilmeyen yönlendirmelerine ve ikazlarına maruz kalıyorlar. Ve bu yetişkinler çoğunlukla kendileriyle de, dünyayla da kavgalı!

Anne ve oğlan çocuğunun, baba ve kız çocuğuyla yolu, Dönme Dolap’ta kesişiyor. Ve Dönme Dolap’ta biri mutlaka diğerinin yerini alıyor.

Çocuk yetişkine, barış savaşa dönüşüyor…

Tülin Kozikoğlu'nun yazdığı ve Hüseyin Sönmezay'ın resimlediği Dönme Dolap, okuyucusuna farklı bir okuma deneyimi sunuyor. Her biri büyük bir özen ve titizlikle seçilmiş olan kısa cümlelere, çok güçlü görseller eşlik ediyor. Kız çocuğunun geride bıraktığı küçük balık sayfalar ilerledikçe büyüyerek, ona eşlik ediyor. Balığın neyi simgelediği ise okuyucunun yorumlarına bırakılıyor.

Bilginin değil, bilgeliğin ön planda olduğu Dönme Dolap; duygulara hitap eden bir kitap.

Savaş ve göç gibi hüzünlü bir teması olsa da, Dönme Dolap; umudu da, oyunu da merkeze alan bir kitap. Ne olursa olsun oyun hep var, umut hep var.

‘‘Ve Dönme Dolap döndü, döndü, döndü…

Ve döndü.

Ta ki her biri kendini ötekinin yerinde bulana dek.’’