Çocuklarda asilik, özellikle yürümeye başlayan çocuklarda ve ergenlerde yaygın bir sorundur. Bu, bir çocuğun gelişiminin normal bir parçasıdır ve ebeveynlere, öğretmenlere veya diğer yetişkinlere karşı gelmek veya itaatsizlik etmek gibi davranışlarla ifade edilebilir. Okul çağındaki çocuklarda meydan okuma, bir öfke nöbeti yerine, tartışma veya istediğiniz bir şeyi yapmama veya çok, çok yavaş yapma şeklinde olur. Böyle anlarda çocuğunuz bir durum üzerinde kontrol sağlamaya veya bağımsızlığını ilan etmeye çalışıyor olabilir. Sınırları test ediyor olabilir veya ev işlerini yapmak gibi bir görevden hoşlanmadığını ifade ediyor olabilir. Peki böyle durumlarda ne yapmak gerekir?

Eğer uzun süre devam eden ve bir çocuğun okuldaki performansını ve aile ve arkadaşlarıyla ilişkilerini etkileyen bir inat söz konusu ise bu “Karşıt Gelme Bozukluğu”nun (ODD) işareti olabilir.

ODD'li çocuklarda inat şu davranışlarla karakterize edilir:

• Öfke nöbetleri

• Çocuğun yaşına uygun görünmeyen saldırganlık

• Küçük kuralların ihlali

• Tahrik edici davranış

• İnatçılık

ODD'li çocukların depresyon , anksiyete, davranış bozukluğu ve DEHB yaşama riski daha yüksektir. Bu nedenle, çocuğunuzda ODD olabileceğinden şüpheleniyorsanız, konunun uzmanlarından destek almalısınız. Çocuğunuzun meydan okuması ODD seviyesinde değilse veya başka bir altta yatan endişeden etkilenmiyorsa, davranışlarını iyileştirmek için çalışabileceğiniz bazı yollar vardır. İşte o yollar:

1- Beklentileri belirleyin

Evin kuralları ve işleri hakkında yeterince net olduğunuzdan ve bunların çocuğunuzun yaşına uygun olduğundan emin olun. 5 veya 6 yaşındaki bir çocuk, odasını temizlemesi söylendiğinde bunu reddedebilir. Oyuncakları yerden toplamak ve onları kaldırmanıza yardım etmek gibi daha küçük görevlere böldüğünüzde bu işi daha iyi yapabilirler.

İlginizi çekebilir: Çocuklara oda toplama alışkanlığını oyunla kazandırın

2- Sorunun köküne inin

Sebepleri ve tetikleyicileri arayın ve çocuğunuzun meydan okumasını takip etmeye çalışın. Aşağıdakileri göz önünde bulundurun:

• Bir kalıp var mı?

• Sevmedikleri veya yapmak istemedikleri belirli şeyler var mı?

• Evde veya okulda işler yoğun veya kaotik olduğunda inat edip bağırıyorlar mı?

Nedeni araştırdıktan sonra çocuğunuzun size karşı gelme olasılığını azaltmak için durumları ayarlayabilirsiniz.

3- Çocuğunuzu hazırlayın

Bir çocuğun inat etme veya başka kötü davranışlar sergileme olasılığının daha yüksek olduğu durumlardan kaçınmaya çalışın. Örneğin, çocuğunuzun çok fazla işi olduğunda huysuzlanmaya meyilli olduğunu biliyorsanız, okuldan sonra veya hafta sonları çok fazla aktivite planlamamaya çalışın. Çocuğunuz ani geçişlerden nefret ediyorsa, bir aktiviteden diğerine geçtiğinizde mola vermek veya rahatlamak için biraz ekstra zaman ayırmaya çalışın.

4- Çocuğunuza saygıyla davranın

Tıpkı yetişkinler gibi, normalde iyi davranan çocuğunuz da kötü bir gün geçirebilir. Kötü bir ruh halinde olabilir veya bunalmış hissedebilir ve biraz dinlenmeye ihtiyaç duyabilir. Çocuğunuzun ne yapması gerektiği konusunda kararlı olun, ancak onlarla sevgi dolu ve anlayışlı bir şekilde konuşun. Bir fikrin nasıl ifade edileceği veya saygılı bir şekilde karşı çıkılacağı konusunda iyi bir örnek oluşturduğunuzda, çocuklarınız sizi kopyalayacaktır.

5- Sözlü becerilerinden yararlanın

Okul çağındaki çocukların ebeveynleri, inat gibi davranışlarla başa çıkma konusunda yürümeye başlayan çocukların ebeveynlerine göre belirgin bir avantaja sahiptir: Bunu konuşarak çözebilirler . Çocuğunuzla ne istediğini sakin bir şekilde tartışın ve ardından her ikiniz için de işe yarayan bir çözüm veya uzlaşma bulmaya çalışın.

İlginizi çekebilir: Çocuğun inatçılığını önlemek için yapılması gerekenler nelerdir?

6- Temel kuralları belirleyin

Çocuğunuzun aile kurallarınızı bildiğinden emin olun. Örneğin, evinizde saygısızca konuşmak kesinlikle yasaksa, bunun sonuçları olacağını açıkça belirtin; taviz veya ikinci şans yok. Günün geri kalanında televizyon izlememek veya çocuğunuzun kurallara uymadığınız takdirde uymayacağınızı öğrenmemesi için ekstra bir iş yapmak gibi, uygulamaya istekli olduğunuz yaşa uygun disiplin yöntemlerini seçtiğinizden emin olun.

7- Mümkün olduğunda uzlaşın

Çocuğunuz soğuk bir sonbahar gününde güzel yazlık eteğini giymek konusunda ısrar mı ediyor? Bir mücadeleye girmek yerine, etekle birlikte tayt giymesini istemek gibi bir uzlaşmaya varmaya çalışın. Bu yaklaşım çocuğunuza biraz inisiyatif verirken, aynı zamanda daha büyük şeyler söz konusu olduğunda kararlı kalmanızı sağlar. Araştırmalar, zorlu durumlarda destekleyici ve işbirlikçi olan ebeveynlerin çocuklarında depresyon riskinin azaldığını göstermiştir.

8- Seçenekleri tartışın

Bazen çocuklar, ne zaman veya nasıl yapacakları konusunda daha fazla söz sahibi olmak istedikleri için inat eden davranışlar sergilerler. Çocukların daha fazla kontrole sahip olduklarını hissetmelerine yardımcı olmanın bir yolu, onlara seçenekler sunmaktır. Parametreleri belirledikten sonra, çocuğunuzla görevi ve ne zaman yapacaklarını belirleyebilirsiniz.

Referanslar

Katherine Lee. “Effective Ways to Handle a Defiant Child”. Şuradan alındı: https://www.parents.com/ways-to-handle-a-defiant-child-8640392 (01.07.2024).