Ne yazık ki akıl sağlığı ile ilgili oldukça önemli damgalamalar var. Çok da uzak olmayan bir geçmişte toplum, akıl sağlığı sorunları olan insanlardan uzak dururdu. Bazı insanlar, akıl hastalığından kötü ruhların veya ilahi intikamın sorumlu olduğuna inanıyorlardı. Akıl sağlığımızla ilgili gerçek olmayan bilgileri ele almanın tam zamanı! İşte ruh sağlığı ile ilgili 10 yaygın yanılgı…

1- Akıl sağlığı sorunları nadirdir

2001 yılında Dünya Sağlık Örgütü (WHO), "Dünyadaki 4 kişiden 1'inin hayatlarının bir noktasında zihinsel veya nörolojik bozukluklardan etkileneceğini" söylüyor. Şu anda 450 milyon insan bu tür durumları yaşıyor. DSÖ'nün açıkladığı gibi, zihinsel bozukluklar "dünya çapında sağlık sorunlarının ve engelliliğin önde gelen nedenlerinden biridir." En yaygın akıl sağlığı bozukluklarından biri, 2017'de dünya çapında 264 milyondan fazla insanı etkileyen depresyondur. Amerika Birleşik Devletleri'ne odaklanan daha yeni bir araştırma, pandemi sırasında depresyon yaşayan yetişkin sayısının üç katına çıktığı sonucunu saptadı.

2- Panik ataklar ölümcül olabilir

Panik ataklar, hızlı bir kalp atışı ve ağır basan bir korku duygusu içerir. Son derece tatsız olan olan bu durum doğrudan ölümcül olamaz. Bununla birlikte, panik atak geçiren birinin kaza geçirme olasılığının daha yüksek olabileceğini belirtmekte fayda var. Birisi panik atak geçiriyorsa veya panik atak hissediyorsa, güvenli bir yer bulmak bu riski azaltmaya yardımcı olabilir.

3- Akıl sağlığı sorunları olan kişiler çalışamaz

Eski ama etkili bir efsane de akıl sağlığı sorunları olan kişilerin bir işte tutunamayacakları ile ilgilidir ve bu tamamen yanlıştır. Özellikle ciddi bir akıl sağlığı sorunu yaşayan birinin düzenli iş yapamayacağı doğrudur. Bununla birlikte, ruh sağlığı sorunları olan kişilerin çoğunluğu, ruh sağlığı sorunları olmayan bireyler kadar üretken olabilir.

4- Akıl sağlığı sorunları zayıflığın bir işaretidir

Akıl sağlığı sorunları, zayıf karakter belirtileri değildir; hastalıktır. Aksine, tam tersi doğrudur: Bir akıl sağlığı durumuyla mücadele etmek büyük bir güç gerektirir.

5- Sadece arkadaşı olmayan insanlar terapiste ihtiyaç duyar

Terapiye gitmek ile arkadaşlarla konuşma arasında büyük bir fark vardır. Her ikisi de akıl hastalığı olan insanlara farklı şekillerde yardımcı olabilir, ancak eğitimli bir terapist sorunları yapıcı bir şekilde ve en iyi arkadaşların bile boy ölçüşemeyeceği şekillerde ele alabilir. Ayrıca, herkes en yakınlarının ve en sevdiklerinin önünde tamamen açılamaz. Terapi özel ve tamamen bireye odaklıdır, bu genellikle eğitimsiz arkadaşlarla daha gayri resmi sohbetlerde mümkün değildir.

6- Akıl sağlığı sorunları kalıcıdır

Her bireyin akıl hastalığı deneyimi farklıdır. Bazı insanlar, aralarında “normal” versiyonlarına döndükleri bölümler yaşayabilir. Diğerleri, hayatlarına dengeyi geri getiren tedaviler (ilaç tedavisi veya konuşma terapileri) bulabilir. Bazı insanlar akıl hastalığından tamamen kurtulmuş gibi hissetmeyebilir ve bazıları giderek daha kötü semptomlar yaşayabilir. "İyileşmenin" farklı insanlar için farklı şeyler ifade ettiğini dikkate almak da önemlidir. Bazıları iyileşmeyi, semptomlar başlamadan önceki hissettiklerine tam olarak dönüş olarak görebilir. Diğerleri için iyileşme, semptomlardan kurtulmak ve ne kadar farklı olursa olsun tatmin edici bir hayata dönüş olabilir.

7- Şizofreni hastaları bölünmüş bir kişiliğe sahiptir

Bu bir efsane. Şizofreni, kavram yanılgısını açıklayabilecek olan “zihnin bölünmesi” anlamına gelir. DSÖ’ye göre şizofreni "düşünce, algı, duygular, dil, benlik duygusu ve davranıştaki çarpıtmalarla karakterizedir." Bu çarpıtmalar halüsinasyonları ve sanrıları içerebilir. Şizofreni, eskiden çoklu kişilik bozukluğu olarak adlandırılan dissosiyatif kimlik bozukluğu ile aynı şey değildir.

8- Yeme bozuklukları sadece kadınları etkiler

Yeme bozuklukları herkesi etkileyebilirler. Örneğin, yeme bozukluklarının demografisini 10 yıllık bir süre boyunca araştıran bir araştırma yeme bozukluğunun en önemli artışının erkeklerde, düşük gelirli ailelerde yaşayan bireylerde ve 45 yaş ve üstü kişilerde görüldüğünü söyledi.

9- Yeme bozuklukları bir tercihdir

Yeme bozuklukları ciddi zihinsel sağlık durumlarıdır ve aşırı durumlarda ölümcül olabilirler.

10- Akıl hastalığı olan herkes şiddete meyillidir

Bazı akıl hastalıkları olan bazı kişilerin şiddetli ve öngörülemez hale gelebileceği doğrudur ancak bunlar azınlıktadır.

Referanslar:

Tim Newman. "Medical myths: Mental health misconceptions". Şuradan alındı: https://www.medicalnewstoday.com/articles/medical-myths-mental-health-misconceptions (5.10.2022).