Adet döngüsü, ergenliğe geçişte, yani ilk başladığında düzensiz olabilir. Aynı şekilde döngüler sona ermeye başladığında, yani menopoz öncesi dönemde de düzensiz hale gelir. Bunlar haricinde normal bir adet döngüsünün 21 ila 35 gün arasında gerçekleşmesi beklenir.

Adet gecikmesi nedir?

Adet gecikmesi durumunu hesaplamak için, bir önceki adet gördüğünüz tarihi biliyor olmanız gerekir. Eğer bir önceki adet tarihinizin üzerinden 35 gün geçmesine rağmen hala yeniden adet görmediyseniz, adetiniz gecikmiş demektir.

Adet gecikmesi kaç gün olur?

Tam olarak kaç gün sonra adetinizin gecikmiş olacağını bilmeniz için, adet döngülerinizin normalde kaç günde bir gerçekleştiğini biliyor olmalısınız. En azından son üç aydır 21-35 günde bir adet gördüyseniz ve beklenen adet tarihinizin üzerinden bir hafta geçtiyse, adetiniz gecikmiş demektir. Ancak bazen adet döngüsü uzunluğunuz dönemsel olarak da değişebilir. Örneğin normalde her 28 günde bir adet görüyorsanız ve üç aydır 35 günde bir adet görmüşseniz, normal döngü sürenizi 35 gün olarak kabul edebilirsiniz. Eğer 18 yaşından küçükseniz veya menopoz öncesi dönemde olduğunuzu düşünüyorsanız, adet döngünüzde düzensizlikler olması tamamen normaldir.

Adet gecikmesi belirtileri nelerdir?

Adet gecikmesi, elbette öncelikle adet kanamasının beklenen tarihlerde başlamaması ile belirlenir. Ancak adet gecikmesi ile birlikte aşağıdaki belirtilerin görülmesi de normaldir:

• Memelerde şişkinlik ve ağrı hissi
• Karın ve kasık ağrısı, kramplar
• Yoğun beyaz akıntı veya vajinal kuruluk
• Huzursuzluk, gerginlik, kaygı gibi adet öncesi sendromu (PMS) belirtileri
• Mide bulantısı, kusma
• Baş ağrısı

Adet gecikmesinin sebepleri nelerdir?

Adet döngüleri, başta östrojen ve progesteron hormonu olmak üzere doğurganlığı düzenleyen hormonlarla doğrudan bağlantılı olarak gerçekleşir. Hormon değişimlerinde meydana gelen düzensizlikler, gereğinden fazla ya da daha az hormon salgılanması, adet döngüsü hormonlarını etkileyen diğer kimyasalların dengesinin değişmesi adet döngüsünün süresini ve gerçekleşme şeklini etkileyebilir.

Adet döngüsünü düzenleyen hormonlar, bazı fiziksel ve psikolojik nedenlerden etkilenerek adet gecikmesine neden olabilirler:

1- Stres

Strese maruz kalmak ve normal seviyelerin üzerinde stres hormonu salgılamak, adet döngüsü ile bağlantılı hormonların düzenli işleme biçimini etkileyerek adetin gecikmesine neden olabilir. Stresli bir dönemden geçiyorsanız, reglinizin beklenen tarihten önce veya daha sonra gerçekleşmesi normal kabul edilir.

2- Kilo problemleri

İdeal beden ağırlığınızın altında veya üzerindeyseniz, yani normalden daha az ya da fazla kiloluysanız, adet döngüleriniz bu durumdan etkilenebilir. Ani kilo kayıpları ve kısa sürede çok fazla kilo almak da adet döngüsü hormonlarının işleyişini olumsuz etkileyerek adet gecikmesine neden olabilir.

3- Polikistik Over Sendromu (PKOS)

Polikistik Over Sendromu, erkeklik hormonu olarak bilinen androjen hormonunun gereğinden fazla salgılanması ile ortaya çıkar ve yumurtalıklarda kistlerin oluşmasına neden olur. Yumurtlamayı doğrudan etkileyen bu durum, adet görme şeklinizi de etkileyerek adetinizin beklenen zamanda gerçekleşmemesine neden olabilir. PKOS ile bağlantılı olarak insülin direnci de ortaya çıkabildiği için, doktorunuz genel olarak hormonlarınızı düzenleyici bir tedavi ve beslenme düzeninizde değişiklikler önerebilir.

4- Doğum kontrolü yöntemleri

Yumurtalıklardan yumurta bırakılmasını engelleyen doğum kontrol hapları, östrojen ve progesteron hormonlarının işleyişini doğrudan etkiler. Aynı şekilde doğum kontrolü için kullanılan spiral gibi araçlar ve enjeksiyon ile uygulanan ilaçlar da adet döngüsünü etkileyebilir. Bir süre doğum kontrol hapı kullandıktan sonra ilacı bırakmak, ilaca ara vermek ya da kullandığınız doğum kontrol yöntemini değiştirmek, adet döngüsünde düzensizliklere ve adet gecikmesine neden olabilir.

5- Kronik hastalıklar

Diyabet ve çölyak hastalığı gibi durumlar da kan şekerini ve insülin hormonlarını etkileyerek adet döngüsünün düzensiz olmasına neden olabilirler. Ani hormonal değişimlere neden olan bu tür kronik rahatsızlıklar da adet gecikmesinin sebebi olabilir.

6- Erken menopoz

40 ya da daha erken bir yaşta menopoz belirtilerinin görülmesi ‘erken menopoz öncesi dönem (perimenopoz)’ olarak adlandırılır. Yumurtalık rezervleri azalmaya başlar ve adet döngüleri de düzensiz hale gelir.

7- Tiroid problemleri

Gereğinden fazla ya da daha az çalışan tiroid bezleri de adet gecikmesine neden olabilir. Metabolizmayı düzenleyen tiroid hormonları doğru çalışmadığında adet döngüsünü yöneten hormonları da etkiler ve döngüde düzensizliklere yol açar.

8- Gebelik

Adet gecikmesi deyince ilk akla gelen durum gebelik ihtimalidir. Bir önceki adet döngünüzde üretilen yumurtanız döllendiyse, bir sonraki döngü zamanında adet görmezsiniz ve gebelik oluşmaya başlar. Eğer gebelik şüpheniz varsa, beklenen adet tarihinizin üzerinden bir-iki hafta geçtikten sonra gebelik testi yaparak hamile olup olmadığınızı anlayabilirsiniz. Adet gecikmesinin gebelik belirtisi olduğunu anlamanın tek yolu, güvenilir bir gebelik testi olacaktır. Evde yapılan testlerle de sonuç alınabilse de en güvenli yöntem kan testi yaptırmaktır. Böylece kanınızda gebelik hormonu olup olmadığı tespit edilir, hormon düzeylerine bakılarak kaç haftalık hamile olduğunuz da belirlenebilir.

9- Mevsimsel değişimler

Birçok kadın adet döngüsünün mevsim değişimlerine bağlı olarak etkilendiğini fark eder. Çin’de üreme sistemleri insanlarınkine çok benzeyen Rhesus maymunları üzerinde yapılan bir araştırmada da, rahmin yapısının ve adet döngülerinin yılın belirli aylarında farklı olabileceği kanıtlandı. Maruz kaldığımız güneş ışığı, havanın sıcak veya soğuk olması biyolojik işleyişimizi ve hormonlarımızı etkileyen faktörler arasında olduğundan, mevsimsel değişimler adet döngümüzü de etkiler. Bu yüzden özellikle 4 mevsime geçiş yapılan zamanlarda, sıklıkla da havaların soğumaya veya ısınmaya başladığı bahar aylarında adet düzensizlikleri görülmesi normal kabul edilebilir.

10- Kullanılan ilaçlar

Düzenli olarak kullanılan ilaçlar da hormon sistemimizi etkileyerek adet döngümüzde farklılıklar oluşmasına neden olabilir. Herhangi bir ilaç kullanmaya başladıktan sonra adetinizin geciktiğini veya beklenenden erken geldiğini fark ederseniz, bir uzmana danışmanızda fayda vardır.