Çocuklarla kötü haberler hakkında konuşmak

Şiddet ve kötü haberden yana nasibini bol kepçeden alan bir ülke olduğumuzdan, şu an hatırlamadığım geçmiş bir kötü haber atmosferinde yoga hocası Zeynep Aksoy’un konu ile ilgili postunu görmüş ve çok faydalanmıştım. Postun ve çok değerli bulduğum makalenin içeriğini paylaşmak artık elzem oldu. Ladin şu esnada babasıyla ABD’de mahsur kalmış durumda. Lakin olup biten hiç bir şeyden haberi yok. Evde o varken hiçbir zaman haber seyredilmiyor ve olaylar hakkında konuşulmuyor.

Yazıda 8 yaş altı çocuklarla kötü toplumsal haberlerin paylaşılmaması gerektiği söyleniyor. Yurtdışında yaşayan ve Waldorf gibi eğitim sistemleri ile her şeyden önce iki çocuk annesi bir kadın ve fikir önderi olarak haşır neşir olan Zeynep Aksoy’un konuyla ilgili yorumunu çok önemli buluyorum:

“Waldorf sistemi ilk yıllarda çocuğun dünya ile ilgili çizdiği imgeyi çok önemser. İlk 7 yıl dünya iyi bir yer, polisler güvenilir olmalı. Biliyorum, çocuğunuza 'gerçeği' söylemek istersiniz ancak onların daha gelişmemiş egoları, güven sistemleri yok ve bence bu durumda gerçeği söylememek daha iyi. Tüp gaz patlamış, artık daha çok dikkat edecekler; yangın çıkmış ama kimse ölmemiş. Yani bu durumlarda konunun üstünü kapat TV’yi ve kapat çocuğunu koru.”

Makaleye göre, yaşlara göre yapılması gerekenler şunlar:

0-2 yaş: Bebeklerin yanında kötü haberlerden konuşulmamalı. Televizyon açılmamalı. Ne konuştuğunuzu anlamayabilirler ama görsel ve sesli uyaranlara tepki verirler. Ayrıca duygularınızı anlarlar ve sizin duygusal durumunuz onları da etkiler.

3-5 yaş: Fantezi ve gerçeği birbirine karıştırırlar. Televizyonda yaşananları gördüklerinde, onlara uzaklarda yaşandığını söylemenizin faydası olmaz. Uzakta dendiğinde kapın önünü ya da sokağın başını ya da babaannenin evinin bulunduğu yeri anlayabilirler. Televizyonda gördüklerini o an orada yaşanıyor bile sanabilirler.

6-8 Yaş: Okul çağı çocuklarının düşünce yapısında değişiklik olur. Sadece, “benim dünyamda ne oluyor” diye düşünmezler, “dünyada ne oluyor” diye de düşünmeye başlarlar. Olup bitenleri bağlamı içinde anlamaya başlasalar da bu yaştaki çocuklar olayları yine de teker teker değerlendirir ve gördükleri ile duyduklarından korku duyarlar. Okul çağı çocukları olan biteni anlamaya hazırdır ama ebeveynlerinin tatmin edici açılamalarına ihtiyaç duyarlar.

8-12 yaş: Bu yaş aralığındaki çocuklar mantık çerçevesinde düşünebilir. Ama gene de olayları kendileriyle ilişkilendirme eğilimindedirler ve büyük resmi görme konusunda zorluk yaşayabilirler. Bu yaştaki çocuklar okuldan eve olaylar hakkında yanlış bilgi sahibi olarak dönebilirler. Ebeveynlerin bu bilgileri, çocuklara kendilerini hatalı hissettirmeden düzeltmesi gerekir.