Bebek nasıl kundaklanır?

Bebeğin kundaklanması çok eski bir yöntemdir. Hatta bir dönem bebek görselleri hep kundaklı bebek idi hatırlarsanız. Çok eski yıllarda bebekler doğduktan sonra hastanede anne ile ayrılır, bebekler ayrı bir odada uyurlarmış. O odada hepsi tek tek yataklarının içinde kundaklanmış halde masumca annelerinden ayrı dururlarmış. Şimdi ben söyleyince gözünüzde canlandı değil mi kundaklı bebek görüntüsü?

Anneannelerimizden, ninelerimizden hatta büyük büyük ninelerimizden bize kalan bir yöntemdir kundak. Lakin bir dönem kundak özellikle yasaklandı. Sebebi ise, bebeklerin kalça ve bacak bölgelerinin çok sıkı sıkı sarılması sonucunda ortaya çıkan kalça çıkığı problemi. Sonra zaman geçtikte kundak kendi içinde alt kundak ve üst kundak yada yarım kundak ve tam kundak olarak ikiye ayrıldı. Şimdilerde önerilen kundaklama yöntemi yarım, yani alt kundak. Bunu tüm dünyadaki çocuk sağlığı uzmanları bu şekilde öneriyor.

Peki, bebeğimiz neden kundağa ihtiyaç duyar?

Yenidoğan bebeğinizi izlediğinizde fark etmişsinizdir, özellikle uyurken sıçrar, kollarını kaldırır ve bu sebeple kendini uyandırır. Bu davranışı aslında normal yenidoğan reflekslerinden birisidir. Yenidoğan bebeğinizin doğal olarak yaşadığı bazı refleksler vardır. Sıçrama, emme (aranma), yakalama, basma- yürüme ve tonik boyun refleksleri yeni doğanda olması gereken refleksler arasında yer alır. Az önce bahsetmiş olduğum refleks sıçrama (moro) refleksidir.

Bebeğiniz sırt üstü yatarken başını hafif kaldırıp arkaya doğru bırakırsanız, ani bir refleksle sıçradığını göreceksiniz. (Kollarını açıp kapama.) Bu refleksi, bebeğinizin ellerini tutup vücudunu biraz havaya kaldırdıktan sonra kollarını bırakınca da görebilirsiniz. Bebekler, ani sesler duyduklarında ve uyurken de bu hareketi yapabilirler.

Uyku süreci içinde bebeklerinizin daha rahat ve uzun sürede uyuması için işte yarım kundak kullanabilirsiniz.

Bazen de huysuz veya kolik bebekleri sakinleştirmek için yarım kundak kullanabilirsiniz. Daha önce sizlere kolik bebeğin sakinleştirilmesi ile ilgili birkaç öneride bulunmuştum. Özellikle Dr. Harvey Karp’ ın kolik bebekler için önerdiği 5S sisteminden bahsetmiştik.

Dr. Karp’ a göre bebeklerdeki kolik ağlamasının sebebi üç ay erken doğması. Yani aslında yaşanmamış bir dördüncü trimester var. Doğduklarında henüz gelişimlerini tamamlamayan bebeklerimizin kafaları bedenlerine göre daha büyüktür. Anne rahminde gelişim evresini tamamlayamadan doğan bebek, bu gelişimi tamamlamak için doğumdan sonraki üç aya daha ihtiyaç duyar. Dr. Karp, bu süreyi kayıp dördüncü trimester olarak tanımlıyor. Bir annenin yapması gereken, bu süre boyunca bebeğini tıpkı rahminde olduğu gibi ihtiyaç duyduğu her an beslenmek, sallamak, sallarken bir yandan pışpışlamak ve sarıp sarmalamaktır.

Bebeklerin yaşadıkları dördüncü trimester kesinlikle göz ardı edilmemelidir. Hamileliğiniz süresince rahminizde doğup gelişen bebeğiniz, rahminizde kendini son derece güvende hissetmektedir. Özellikle kollarının hareketlerinin kısıtlı olması kundağın faydasını ortaya koyar. Doğduktan sonra da aynı güvenli ortamı ararlar ve tekrar rahim içine girme ihtiyacı hissederler. Sizler de bebeğinize bu ortamı dış dünyada sağladığınız süre boyunca hem bebeğiniz kendini rahat ve güvende hissedecektir hem de siz bebeğiniz kendisi iyi hissettiği ve huzursuzlanmadığı için kendinizi iyi hissedeceksiniz. 4.trimesterde aynı şekilde güvenli, gürültülü, sıcak ortama dönmek isterler. Bu sebeple bebeği kundak yapmak ve bebeği giymek (babywearing) çok faydalıdır. Ben anneliğimin ilk çömez zamanlarında Derin uyanmasın diye evde kapı zilini bile çaldırmazdım, halbuki ona uyuması için yarattığım sessiz ortamın onu bu kadar huzursuz edeceğini bilemiyordum. Zamanla ebeveynlik ile okuduğum kitaplar ve bloglar sayesinde kızım için yarattığım ortamı değiştirince daha da huzurlu olduğumuzu fark ettim.

Yarım kundak nasıl yapılır?

Yarım kundak için en önemli kriter kesinlikle bebeğiniz için bulunduğu ortamın sıcaklığına göre seçeceğiniz ince bir muslin bez, örtü. Asla çok kalın bir örtü veya battaniye olmamalıdır. Bebeğin kundak içinde vücut ısısı çok yükselmemeli. Amerikan Pediatri Derneği özellikle bu konuda uyarır.

Diğer önemli kriterler ise bacaklarının sık sıkı birleştirip, kundak içinde sıkıştırılmaması ve yüzünün kapanmaması.

Sizler nasıl kundak yapılır görsel ile açıklamak istiyorum.

Gördüğünüz gibi örtüyü çapraz seriyorsunuz, örtünüzün üst ucunu üçgen şeklinde içe katlıyorsunuz. Bebeğinizin boynu, battaniyenin ucuna gelecek ve baş açıkta kalacak şekilde bebeğinizi üstüne yerleştirin. Bebeğinizin sağ kolunu hafifçe düzleştiriyorsunuz yani kolu gövdesine yapışık kalacak şekilde. Sonra kolu örtü içine yerleştiriyorsunuz ve sol koluna doğru içe sokuyorsunuz. Sonra sol kolunu hafifçe düzleştiriyorsunuz. Alttaki ucu da, bebeğinizin bacak arasından geçirip bu kıvrıntının altına sıkıştırıyorsunuz. Sonra sol kolu örtü içine alıyorsunuz, kolu gövdesine yapışık kalacak şekilde katlıyorsunuz. Bebeğinizin yarım kundağı hazır.

Yarım kundakta dikkat edilmesi gereken diğer önemli bir konu ise, kundak yapıp, sararken sanki sizin bir eliniz girecek şekilde bol sarmalısınız, öyle sıkı sıkı sarmalamayın lütfen bebeğinizi. İçi hafif bol kalsın.

Maksimum 2 ay kundaklayabilirsiniz bebeğinizi, 2 ay sonra dönmeyi öğrendiği için kundak içinde dönmesi tehlikelidir, lütfen dikkat ediniz.

Özetleyecek olursak, yarım kundak, kalça ve bacakları çok sıkmayıp, bebeğinizin doğal pozisyonunda kalmasına izin veren, gövdenin üst kısmını daha sıkı sarılmasıdır. Yapılan çalışmalarda, kundaklanan bebeklerin daha çabuk uykuya geçtikleri, daha uzun ve rahat uyudukları görülmüştür. Kundakla kolların sarılması bebeklerde sık görülen moro refleksi denen sıçrama tarzındaki hareketleri azalttığı için sık uyanmayı da engellemekte ve uyku kalitesini artırmaktadır. Kundaklama rahat uyuyan bebekler için çok gerekli olmasa da özellikle gazlı, huzursuz, gelecekte uyku problemlerine aday bebeklerde çok işe yaramaktadır. Her bebek kundak sevecek diye bir durum söz konusu değildir. Kendi bebeğinizde bir kaç kere deneyimledikten sonra karar verebilirsiniz bebeğinizin rahat edip etmediğine. Genelde anneler daha çok gündüz uykularında kundağı kullanmaktadır, herkesin tercihi farklı olduğu gibi her bebeğin mizacı da farklıdır. Her yöntem bebeğinize iyi gelecek diye bir kural yoktur.

Kaynak: Amerikan Pediatri Derneği