Bu içerik Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Süda Tekin tarafından kaleme almıştır.

“A grubu beta hemolitik streptokok” olarak da bilinen Streptococcus pyogenes, toplum içinde “Beta” olarak bilinen, insan boğazında veya derisinde taşınabilen bir bakteri grubudur. Dünya çapında özellikle 5-15 yaş aralığındaki çocuklarda enfeksiyona yol açar ve yılda 500.000'den fazla ölümden sorumludur.

Strep A virüsü nasıl bulaşır?

İnsanlar arasında bu bakteri yakın temas, öksürük ve hapşırma yoluyla bulaşabilir. Kalabalık ortamlar, okullar ve bakımevleri bulaşmanın yoğun olabildiği yerlerdir ve buralarda salgın görülebilir.

Strep A virüsünün neden olduğu hastalığın belirtileri nelerdir?

Grup A streptokok (GAS) enfeksiyonu genellikle bademcik iltihabı, farenjit, ciltte yumuşak doku enfeksiyonu ve Kızıl gibi yüksek ateşle seyreden hastalıklara neden olur. Sağlıklı kişilerde GAS enfeksiyonu -penisilin grubu- antibiyotiklerle kolayca tedavi edilir. Tedaviden 24 saat sonra hastalığın bulaşıcılığı durur.

Bununla birlikte, nadir durumlarda GAS enfeksiyonu, “nekrotizan fasit” (ciddi kas enfeksiyonu) ve “streptokokal toksik şok sendromu” gibi hayatı tehdit eden durumlara neden olabilir. “İnvaziv A grubu beta hemolitik streptokok” (iGAS) enfeksiyonları olarak adlandırılan bu klinik tablonun yanı sıra, “post-streptokokal glomerülonefrit” (ciddi böbrek hastalığı), “akut romatizmal ateş” ve “kalp hastalığı” gibi bağışıklık sistemi aracılı hastalıklara da neden olabilmektedir.

Son aylarda dünyayı alarma geçiren durum, eskiden çocuklarda çok nadir görülürken, şimdilerde çocuklarda invaziv streptokok enfeksiyonlarında bir miktar artış olmasıdır. Artan invaziv A grubu streptokoksik enfeksiyonu ölümcül sonuçlar doğurabilmektedir. Özellikle bağışıklık sistemi baskılanmış, öncesinde ciddi viral enfeksiyon geçirmiş veya doğumsal solunum yolu problemleri olanlarda kana karışarak şiddetli enfeksiyona ya da ölüme neden olabilmektedir. Bakterinin invazyonu (kana karışmasıyla) hastalarda 38 derecenin üzerinde yüksek ateş ve şiddetli kas ağrısı gibi belirtilere ek olarak, açıklanamayan kusma ve ishal şikayetleri de görülmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü’nün önemli halk sağlığı sorunu olababileceği vurgusunu yaptığı iGAS enfeksiyonu son 4-5 ayda İngiltere, İsveç, Danimarka ve Hollanda’da çocuklar arasında salgın yapmış ve ölümlere yol açmıştır. İngiltere’de Strep A bakterisi nedeniyle Eylül ayından bu yana yaşamını yitiren çocukların sayısı 24 Ocak itibarıyla 30’a yükselmiş ve çocukların 18 yaşın altında olduğu belirtilmiştir.

Strep A virüsüne karşı koruyucu bir aşısı var mı?

Hayır, GAS önlemede etkin bir aşı yoktur. Hasta kişilerle yakın temasın engellenmesi, maske ve hijyen kurallarına uyulması önemli ve gereklidir.