Uyku apnesi nedir?

Uyku apnesi, uyurken nefesinizin durmasına neden olan bir durumdur. Uyku apnesi, solunumun tekrar tekrar durup başladığı potansiyel olarak ciddi bir uyku bozukluğudur. Yüksek sesle horluyor ve tam bir gece uykusundan sonra bile kendinizi yorgun hissediyorsanız, uyku apneniz olabilir.

Uyku apnesi türleri nelerdir?

Obstrüktif uyku apnesi (OSA): Boğaz kasları gevşeyip akciğerlere hava akışını engellediğinde ortaya çıkan ve daha yaygın olan durumdur.

Santral uyku apnesi (CSA): Beyin, solunumu kontrol eden kaslara uygun sinyaller göndermediğinde ortaya çıkar.

Mikst uyku apnesi (Karma): Kompleks uyku apnesi olarak da bilinen bu durum, bir kişide uyku çalışmasıyla teşhis edilen OSA olduğunda ortaya çıkar ve OSA için tedavi alırken CSA'ya dönüşür.

Uyku apneniz olabileceğini düşünüyorsanız, sağlık uzmanınıza görünün. Tedavi semptomlarınızı hafifletebilir, kalp sorunlarını ve diğer komplikasyonları önlemeye yardımcı olabilir.

Uyku apnesi semptomları nelerdir?

Obstrüktif ve santral uyku apnelerinin semptomları birbiriyle örtüşür ve bazen hangi tipe sahip olduğunuzu belirlemeyi zorlaştırır. Obstrüktif ve merkezi uyku apnelerinin en yaygın semptomları şunlardır:

Yüksek sesle horlama

Uyku sırasında nefesinizin kesildiği bölümler - ki bu başka bir kişi tarafından rapor edilebilir.

Uyku sırasında nefes nefese kalmak

Ağız kuruluğu ile uyanma

Sabah baş ağrısı ile uyanmak

Uykusuzluk olarak bilinen uykuda kalma zorluğu

Hipersomnia olarak bilinen gündüz aşırı uykululuk hali

Uyanıkken dikkatini toplamakta güçlük çekme

Sinirlilik hali

Uyku apnesinin nedenleri nelerdir?

Obstrüktif uyku apnesinin nedenleri?

Bu tür uyku apnesi, boğazın arka kısmındaki kaslar gevşediğinde meydana gelir. Bu kaslar yumuşak damağı, yumuşak damaktan sarkan ve uvula adı verilen üçgen şeklindeki doku parçasını, bademcikleri, boğazın yan duvarlarını ve dili destekler. Kaslar gevşediğinde, nefes alırken hava yolunuz daralır veya kapanır. Yeterince hava alamazsınız, bu da kanınızdaki oksijen seviyesini düşürebilir. Beyniniz nefes alamadığınızı hisseder ve hava yolunuzu yeniden açabilmeniz için sizi kısa süreliğine uyandırır. Bu uyanış genellikle o kadar kısadır ki hatırlamazsınız.

Homurdanabilir, boğulabilir veya nefes nefese kalabilirsiniz. Bu durum tüm gece boyunca her saat 5 ila 30 kez veya daha fazla tekrar edebilir. Bu da uykunun derin ve dinlendirici evrelerine ulaşmayı zorlaştırır.

Santral uyku apnesinin nedenleri?

Uyku apnesinin daha az yaygın olan bu formu, beyniniz solunum kaslarınıza sinyal gönderemediğinde ortaya çıkar. Bu, kısa bir süre boyunca nefes almak için hiçbir çaba göstermediğiniz anlamına gelir. Nefes darlığı ile uyanabilir veya uykuya dalmakta ya da uykuda kalmakta zorlanabilirsiniz.

Uyku apnesi riskini artıran faktörleri nelerdir?

Uyku apnesi herkesi, hatta çocukları bile etkileyebilir. Ancak bazı faktörler riskinizi artırır.

Aşırı kilo: Obezite OSA riskini büyük ölçüde artırır. Üst hava yolunuzun etrafındaki yağ birikintileri nefes almanızı engelleyebilir.

Boyun çevresi: Daha kalın boyunlu kişilerin solunum yolları daha dar olabilir.

Daralmış bir hava yolu: Kalıtsal olarak dar bir boğazınız olabilir. Bademcikler veya geniz etleri de özellikle çocuklarda büyüyebilir ve hava yolunu tıkayabilir.

Erkek olmak: Erkeklerde uyku apnesi görülme olasılığı kadınlara göre 2 ila 3 kat daha fazladır. Bununla birlikte, kadınlar aşırı kiloluysa veya menopoza girmişse riskleri artar.

Daha yaşlı olmak: Uyku apnesi yaşlı yetişkinlerde önemli ölçüde daha sık görülür.

Aile geçmişi: Uyku apnesi olan aile üyelerine sahip olmak riskinizi artırabilir.

Alkol ve sakinleştirici kullanımı: Bu maddeler boğazınızdaki kasları gevşeterek obstrüktif uyku apnesini daha da kötüleştirebilir.

Sigara içmek: Sigara içenlerde obstrüktif uyku apnesi görülme olasılığı, hiç sigara içmemiş olanlara göre üç kat daha fazladır. Sigara içmek üst hava yolundaki iltihaplanma ve sıvı tutulumu miktarını artırabilir.

Burun tıkanıklığı: Anatomik bir sorun veya alerji nedeniyle burnunuzdan nefes almakta zorlanıyorsanız, obstrüktif uyku apnesi geliştirme olasılığınız daha yüksektir.

Tıbbi durumlar: Konjestif kalp yetmezliği, yüksek tansiyon ve tip 2 diyabet, obstrüktif uyku apnesi riskini artırabilecek durumlardan bazılarıdır. Polikistik over sendromu, hormonal bozukluklar, geçirilmiş inme ve astım gibi kronik akciğer hastalıkları da riski artırabilir.

Kalp rahatsızlıkları: Konjestif kalp yetmezliğine sahip olmak riski artırır.

İnme: İnme geçirmiş olmak merkezi uyku apnesi riskini artırır.

Uyku apnesi komplikasyonları

OSA'nın komplikasyonları şunlardır:

Gündüz yorgunluğu: Uyku apnesi ile ilişkili tekrarlanan uyanmalar, tipik, onarıcı uykuyu imkansız hale getirerek gündüz şiddetli uyuşukluk, yorgunluk ve sinirlilik olasılığını artırır. Konsantre olmakta güçlük çekebilir ve kendinizi işte, televizyon izlerken ve hatta araba kullanırken uyuyakalırken bulabilirsiniz. Uyku apnesi olan kişilerde motorlu taşıt ve işyeri kazaları riski artar. Ayrıca çabuk sinirlenebilir, huysuz veya depresif hissedebilirsiniz. Uyku apnesi olan çocuklar ve ergenler okulda düşük performans gösterebilir veya davranış sorunları yaşayabilir.

Yüksek tansiyon veya kalp sorunları: OSA sırasında kandaki oksijen seviyesinde meydana gelen ani düşüşler kan basıncını artırır ve kardiyovasküler sistemi zorlar. OSA'ya sahip olmak, hipertansiyon olarak da bilinen yüksek tansiyon riskinizi artırır. OSA ayrıca tekrarlayan kalp krizi, felç ve atriyal fibrilasyon gibi düzensiz kalp atışları riskinizi de artırabilir. Kalp hastalığınız varsa, birden fazla düşük kan oksijeni atağı (hipoksi veya hipoksemi) düzensiz kalp atışı nedeniyle ani ölüme yol açabilir.

Tip 2 diyabet: Uyku apnesine sahip olmak insülin direnci ve tip 2 diyabet geliştirme riskinizi artırır.

Metabolik sendrom: Yüksek tansiyon, anormal kolesterol seviyeleri, yüksek kan şekeri ve artmış bel çevresini içeren bu bozukluk, daha yüksek kalp hastalığı riskiyle bağlantılıdır.

İlaçlar ve ameliyatla ilgili komplikasyonlar: Obstrüktif uyku apnesi aynı zamanda bazı ilaçlar ve genel anestezi ile ilgili bir sorundur. Uyku apnesi olan kişilerin büyük ameliyatlardan sonra komplikasyon yaşama olasılığı daha yüksek olabilir, çünkü özellikle sakinleştirildiklerinde ve sırt üstü yattıklarında nefes alma sorunlarına yatkındırlar. Ameliyat olmadan önce doktorunuza uyku apnenizden ve nasıl tedavi edildiğinden bahsedin.

Karaciğer sorunları: Uyku apnesi olan kişilerin karaciğer fonksiyon testlerinde düzensiz sonuçlara sahip olma olasılığı daha yüksektir ve karaciğerlerinin alkolik olmayan yağlı karaciğer hastalığı olarak bilinen skarlaşma belirtileri gösterme olasılığı daha yüksektir.

Uykusuz partnerler: Yüksek sesli horlama, yakınlarda uyuyan herkesin iyi dinlenmesini engelleyebilir. Eşlerden birinin uyuyabilmek için başka bir odaya, hatta evin başka bir katına gitmek zorunda kalması yaygın bir durumdur.

CSA'nın komplikasyonları ise;

Yorgunluk: Uyku apnesi ile ilişkili tekrarlayan uyanmalar tipik, onarıcı uykuyu imkansız hale getirir. Merkezi uyku apnesi olan kişilerde genellikle şiddetli yorgunluk, gündüz uyuşukluğu ve sinirlilik görülür. Konsantre olmakta güçlük çekebilir ve kendinizi işte, televizyon izlerken ve hatta araba kullanırken uykuya dalarken bulabilirsiniz.

Kardiyovasküler sorunlar: Merkezi uyku apnesi sırasında kandaki oksijen seviyelerinde meydana gelen ani düşüşler kalp sağlığını olumsuz etkileyebilir. Altta yatan kalp hastalığı varsa, hipoksi veya hipoksemi olarak bilinen bu tekrarlanan çoklu düşük kan oksijen atakları prognozu kötüleştirir ve düzensiz kalp ritmi riskini artırır.

Uyku apnesi nasıl tedavi edilir ve tedavisi var mıdır?

Uyku apnesinin spesifik türüne ve ciddiyetine bağlı olarak uyku apnesini tedavi etmek için birçok yaklaşım vardır. Bunların hiçbiri bir tedavi olmasa da apne olaylarını önlemeye veya bunların ne sıklıkla meydana geldiğini veya ne kadar şiddetli olduğunu azaltmaya yardımcı olabilirler.

Birçok tedavi günlük (veya gecelik) rutininizin bir parçası olmalıdır. Bu, bu tedavileri kullandığınız sürece uyku apnesinin hayatınız üzerindeki etkilerini nihayetinde azaltabilir veya hatta ortadan kaldırabilir.