Sezaryen nedir, ne değildir?
Aslında bir hayat kurtarma operasyonu olan sezaryen doğum, son yıllarda normal doğuma alternatif olarak görülmeye başlandı. Peki, sezaryen aslında nedir, ne değildir?
Sezaryen doğum nedir?
Alt karın bölgesinde ve rahim duvarında ameliyatla bir kesi açılarak bebeğin dışarı çıkarılması işlemine sezaryen adı verilir. Yaygın bir inanışa göre sezaryen adının Antik Roma İmparatoru Sezar’dan geldiği düşünülür ancak aslında sezaryen kelimesi, Latincede ‘kesmek’ anlamına gelen ‘caedare’den türetilmiştir.
Sezaryen hangi durumlarda yapılır?
Bebeğin pozisyonunun normal doğuma uygun olmadığı durumlarda: İdeal doğum pozisyonu, bebeğin başının aşağıda ve yüzü arkada olacak şekilde durduğu pozisyondur. Buna rağmen bazı bebekler poposu aşağıda olacak şekilde ya da yan yatar vaziyette duruyor olabilirler. Ters duran bebekler bazı özel yöntemler uygulanarak normal doğumla dünyaya gelebilirler ancak bu noktada doktorun veya ebenin tecrübesi çok önemlidir. Ülkemizde genellikle ters duran bebekler, sezaryen doğum ile dünyaya getirilmektedir. Aynı şekilde yan duran ve başı doğru bir şekilde doğum kanalına yerleşmeyen bebeklerin de çeşitli riskler göz önünde bulundurularak sezaryen yöntemi ile doğurulması daha uygun görülmektedir.
Plasentaya bağlı sorunlar olduğunda: Bebeğin eşi olarak da bilinen plasenta, bazen rahim girişini kapatacak şekilde aşağıda yerleşebilir ya da rahim duvarından erken ayrılabilir. Bu durumlarda da normal doğum önerilmez.
Bebekle ilgili sorunlar olduğunda: Bebeğin kritik bir sağlık durumu olduğunda da normal doğum sürecinde oluşabilecek riskler daha hayati hale gelebilir. Bebek 4 kilodan daha iriyse, bebekte herhangi bir yapısal anomali mevcutsa da sezaryen doğum tercih edilir.
Vajinal sorunların varlığında: Anne adayında vajinal enfeksiyon, siğil gibi durumlar varsa, normal doğum esnasında bebeğe enfeksiyon bulaşma riski bulunduğundan sezaryen doğum uygun görülür.
Psikolojik sorunlar varsa: Bazı anne adayları normal doğum yapmalarını engelleyecek bazı psikolojik sorunlar yaşıyor olabilirler. Böyle durumlarda da çeşitli travmaları engellemek için sezaryen doğum daha uygun görülebilir.
Sezaryen mi normal doğum mu?
Sezaryen nasıl yapılır?
Sezaryen basitçe anne karnına bir kesi açılması ile başlar, ardından rahim de kesilerek bebeğe ulaşılır ve bebek dışarı çıkarıldıktan sonra bu dokular tekrar dikilir. Normal şartlarda bu süreç, 40-50 dakika kadar sürebilir.
Sezaryenin aşamaları
Ameliyat hazırlığı: Anne adayına ameliyathane önlüğü ve bone giydirilir, tüm çamaşırlarını ve takılarını çıkarması istenir. Çoğunlukla ameliyattan önce birkaç saat herhangi bir şey yiyip içilmemesi önerilir.
Anestezi aşaması: Eğer sezaryen genel anestezi ile gerçekleşecekse, anne adayı ameliyathane masasına yatırılır ve uygun görülen yöntemle, çoğunlukla damar yolu ile anestezi uygulanarak uyutulur. Eğer ameliyat lokal anestezi ile gerçekleştirilecekse, masaya yatmadan önce annenin bel bölgesine bir katater takılarak epidural anestezi uygulanır. Ardından anne masaya yatırılır ve bu aşamadan sonra belden aşağısında herhangi bir şey hissetmez. Herhangi bir ilaç ihtiyacı olduğunda rahatlıkla verilebilmesi için kolda da bir damar yolu açık kalır, çoğunlukla serum takılır.
Kesi aşaması: Anne adayı yeterince uyuştuktan sonra alt karın bölgesine yatay bir kesi açılır. Buradan karın boşluğuna ulaşılır, kaslar kenara çekilir ve rahim duvarına bir kesi daha açılır. Böylece bebeğe ulaşılır ve bebek dışarı çıkarılır. Buraya kadar olan işlem 10-20 dakika kadar sürebilir. Bebeğin çıkışının ardından plasenta da dışarı çıkarılır ve rahim içinde herhangi bir parça kalmaması için gerekli kontroller yapılır. Bebeğin göbek kordonu kesilir ve bebek, ilk kontrolleri yapılmak üzere bebek doktoruna/bebek hemşiresine verilir. Doğumun hemen ardından ten tene temas için bu aşamada bebek, eğer her şey yolundaysa, annesinin göğsüne yatırılabilir.
Dikiş aşaması: Rahimde ve karın duvarında açılan kesiler özel dikişlerle kapatılır ve ameliyat tamamlanır.
Sezaryen sonrası normal doğum mümkün mü?
Sezaryen sonrası iyileşme süreci
Sezaryenle doğum yaptıktan sonra iyileşme süreci 4-6 hafta kadar sürebilir. Normal doğumdan sonra bile rahmin küçülüp yenilenmesi, dokuların iyileşip hormonların düzene girmesi için belirli bir süreç gerekirken, sezaryen doğumda yapılan kesi ve dikişler nedeniyle daha yoğun ve biraz daha uzun bir iyileşme sürecine ihtiyaç duyulmaktadır.
Sezaryenden sonra dikkat edilmesi gerekenler:
Dikişlerinize iyi bakın: Herhangi bir enfeksiyon oluşmaması için dikişlerin olduğu bölgeye doktorunuzun yönlendirdiği şekilde bakım yapmaya özen gösterin.
Karnınızı koruyun: Sezaryenden sonra karın bölgesindeki kaslar ve dokular da iyileşme ve yenilenme sürecine girer. Ani hareketlerden ve bebeğinizden daha ağır bir şeyi kaldırmaktan kaçınarak karnınızı korumalısınız.
Bol bol dinlenin: Lohusalık sürecinde mümkünse yardım almalısınız. Ev işleriyle kendinizi yormayın ve bebeğinizin bakımına odaklanın. Bu sırada kendi ihtiyaçlarınızı da gözeterek sık sık dinlenmeye özen gösterin.
Emzirme pozisyonunuza dikkat edin: Bebeğinizi emzirirken veya mama ile beslerken karnınıza yük bindirmemeye özen gösterin. Özellikle ilk günlerde sırtınızı destekleyerek emzirmelisiniz. Ten tene temasın hem bebeğinize hem de size çok iyi geleceğini aklınızdan çıkarmayın. O yüzden emzirmediğiniz zamanlarda bile bebeğinizi kucağınızda yatırmak, teninizi ve kokunuzu hissetmesini sağlamak iyi bir fikir olabilir.
Bol sıvı tüketin: Tuvalete gitmek zor geliyorsa bile, bol su tüketmeli ve gün içerisinde yeterince idrara çıktığınızdan emin olmalısınız. Aynı zamanda kabızlıktan kaçınmak için de bol su içmek önemlidir.
Beslenmenize dikkat edin: Sezaryenden sonra gaz sorunu pek çok annenin lohusalık döneminde zorlanmasına neden olabilir. Gaz yapmayan, hafif ve besleyici gıdalar tüketin, yeterince vitamin ve mineral aldığınızdan emin olun.
Derleyen: Duygu İslamoğlu
Sezaryenle doğum yapan annelerin en güzel anları
Bir bebeğin dünyaya gelişi her zaman duygu dolu anlar yaratır! Sezaryen ya da normal doğum fark etmez, bir bebeğe kavuşmanın getirdiği heyecan aynıdır...
YORUMLAR