Kültürel olarak ödüllendirilen çoğu şey aslında kişinin kendisine zarar vermesine neden olan eylemlerdir. Bu eylemleri her zaman bu şekilde nitelendirmeyiz çünkü bunlar bize sosyal statü kazandırır ya da ebeveynlerimizden/arkadaşlarımızdan onay almamızı sağlar.

Çocukluğumuzdan beri 'başarı' ile ilgili inançlarla programlanmışızdır. İyi bir insan olmanın ne olduğuna, hangi özellikleri/duyguları açıklamanın doğru olduğuna ve hangilerinin tamamen reddedileceğine ya da bastırılacağına...

Holistik Psikolog Nicole LePera bu konuda şöyle diyor: "İşte bu yüzden 'klinik depresyon' ya da 'klinik anksiyete' fikriyle sürekli mücadele ediyorum." Bu durumlar o kadar yaygın ki çok nadir nedenlerini sorguluyoruz. Örneklerine; bu kadar depresif, bu kadar kopuk, bu kadar hüsrana uğramış ve kaybolmuş bir topluluk yaratan inançlara, bakmadan tanıyı koyuyoruz ve tedavi ediyoruz.

Holistik Psikolog Nicole LePera, toplum tarafından ödüllendirilen kendine zarar verme davranışlarını şu şekilde tanımlıyor:

1- Çok çalışmak/çok başarılı olmak/sürekli ilerlemek: Hayallere ve hırslara sahip olmak kendimizi sınamamızı ve görmek istediğimizi yaratmamızı sağlayan hediyelerdir. Bilinçli olarak istemeden hırslı olmak ya da 'işkolik' sıfatının altına sığınmak genellikle kronik mutsuzluğa giden yoldan kaçmak anlamına gelir.

2- Sevgi olarak nitelendirilen kendini feda etme davranışı: Kendinden çok başkalarına öncelik veren insanları genellikle erdemli insanlar olarak nitelendirir ya da ödüllendiririz. Bu davranış genellikle alınmaya ve nihayetinde bu süreç boyunca kendimize ihanet ettiğimiz için sevdiğimiz insanlardan kopmamıza neden olur. Kendimize öncelik vermeden başkalarına da bu önceliği tanıyamayız.

3- Başkalarına ayak uydurmak için finansal sınırlarımızı zorlamak: Bu davranış kendimizi sürekli olarak başkalarıyla kıyaslamamıza ve daimi strese neden olur.

4- Telefonla her zaman ulaşılabilir halde olmak: Bu durum özellikle aile içinde ve iş çevresinde ödüllendirilir. Sınırların belirsizleşmesine ve içerlemeye neden olur.

5- Sosyal medya zedelenmesi: Bu durum ara vermeksizin içerik tüketmemiz durumunda ortaya çıkar ve bizi duygusal bağımlılık döngüsüne sokar. Bu platformlar, onları kullanmaya devam etmemiz için dopamin ve kortizol hormonlarımızı kullanırlar. Çaresiz hissetmemize neden olurlar ve gerçeği yansıtmayan bir dünyayı anlatırlar.

6- Bir işi bırakmamak, asla pes etmemek: Bir işi tüm zorluklara rağmen tamamlamak güzeldir. Ancak, pes etmenin yanlış olduğuna ya da başarısız olmamıza neden olacağına dair yanlış bir inancımız vardır. Bir türlü düzelmeyen konularda pes etmek ve yeni şeyler denemek aslında mutluluğa giden yoldur.

Çeviren: Dilara Koru

Referans: Holistik Psikolog Nicole LePera. Self harm that is rewarded by society. Şuradan alınmıştır: https://www.instagram.com/p/CO5qc8-AGYA/

Davranışlarımıza yön veren 10 psikolojik "etki"

Herkesin anlamını bilmedi bazı davranışlarını olabilir. İşte bu davranışlarınıza siz fark etmeden etki eden bazı durumlar var...

10

1- Güzellik korkusu Gözle görülür bir şekilde güzellik tanımlanıra uyum sağlayan insandan kimi insanlar çekinir. Hatta bazen bir araya gelmekten dahi çekinirler. Bu bazı insanların güzel insanların yanında heyecan, kendini fazla kontrol etme, yüzünü kapama, kıyaslanma korkusu ve bakışların yakalanması gibi aşırı duygular hissetmesinden kaynaklanır. Bunun gibi stresler diğer insanların yanında belirmez.

2- "Ulaşılması zor" etkisi Genellikle ulaşılması zor olanın cazip olduğu düşünülür. "Aklında ne var acaba?" diye düşündüğümüz insanlar her zaman tanışmak için daha ilgi çekici olmuşlardır.

3- Başarı ön yargıları Genellikle başarılı insanlar tarafından yapılan şeyleri tek taraflı yargılarız. Örneğin çok ünlü bir markayı satan zengin bir iş insanını ondan önce o işi yapmaya çalışırken başarısız olan iş insanlarını hiç hesaba katmadan yargılıyor olabiliriz. Bu yüzden her zaman olaylara farklı açıdan bakmak sizin için faydalı olacaktır.

4- Beden negatifliği Beden negatifliği, bir insan güzel olmadığı düşünüp hayatını bu yüzden zora soktuğu zaman ortaya çıkar ve bu insanların tüm hayatı kocaman bir başarısızlığa evrilebilir. Aynı zamanda bu insanların çoğu aslında ilgi çekicidir fakat özgüvensizlikleri kendilerini fark etmemelerine sebep olur.

5- Kuleshov etkisi Bu etki bir gözlemleyici birbiriyle alakasız iki şey gördüğünde ve bilinçsizce onları bağdaştırdığında ortaya çıkar. Bu etki sadece görüntü yönetmenleri tarafından değil size belirli ürünlerle belirli karakterleri aşılamaya çalışan pazarlamacılar tarafından da kullanılır.

6- Düşüş etkisi Bir çiftin sokakta yürüdüğünü ve bir tanesinin bir direğe çarptığını düşünün. Diğerinin sevgilisi hakkında olumsuz düşünmesi biraz imkansızdır. Aksine, düşen kişi gözüne çok daha komik ve tatlı görünür. Bu da mükkemmelliyetçiliğin itici ve hataların daha çekici olmasından kaynaklanır. Çünkü hatalar insana özgüdür. İşte bu yüzden artık insanların önünde mahcup olduğunuz fikrinden uzaklaşmalısınız.

7- Kümeleme yanılgısı Bu yanılgı rastgele rastlantılar içinde bir sistem görme eğiliminden kaynaklanır. Bu genellikle şans oyunlarına kendini fazlaca kaptıran ve kader işaretleriyle oldukça yakından ilgili olan insanlara hitap eder. İkisinin de olayları yanlış analiz ettiğini söylemek mümkün.

8- Tercih çelişkisi Tercih çelişkisi etkisine göre bir şeyin çeşidi ne kadar çoksa en son kararımızda o kadar mutsuz oluruz. Hatırlayın: Bazen aldığınız bir şeyden pişman olursunuz çünkü başka modelleri ve indirim fırsatlarını geride bıraktığınızı düşünürsünüz. Yani son kararınız en iyisi olsa bile mutsuz olmaya devam edersiniz çünkü seçenekler çok fazladır.

9- Sonuca saptırma Genellikle bir kararımızın doğruluğunu o kararı alana kadar kat ettiğimiz yolları düşünerek değil de sonucunu düşünerek yargılarız. Bu etki genellikle bizi sonuca odaklayan reklam şirketleri tarafından kullanılır. Eğer bir telefon alıyorsanız tüm paranızı ona harcamanızın doğru olup olmadığını sorgulamazsınız.

10- Çapa etkisi Bir kıyafetin gerçek fiyatına satılıp satılmadığını tahmin etmek insanlar tarafından sıkça yapılan bir şeydir ve buna çapa etkisi denir. Bu etki genellikle mağazalar tarafından kullanılır. Örneğin, bir bluza 300 TL vermeyeceğinizi bilirsiniz. Ama orijinal fiyatının 1000 TL olduğunu görürseniz uydurma bir fiyat olsa bile bunun büyük bir indirim olduğunu düşünürsünüz.