Hep duyuyoruz stres sözcüğünü, yaşıyoruz da… Tam olarak tanımıysa şu: Bize yüklenen aşırı baskılara veya karşılamakta zorlandığımız maddi ve manevi taleplere verdiği olumsuz tepki. Kötü bir kaza, ölüm acil durumlar, afetler, ciddi hastalıklar stres yaratabilir. Bunların yanı ısıra işyerinde veya aileden kaynaklanan gündelik yaşamla ilişkili stresler de var. Ne yazık ki bugünkü zor yaşam koşullarında sakin ve dingin kalmak hiç kolay değil, malum.

Hepimiz her gün birçok farklı biçimde stres yaşıyoruz. Servis kaçırmak, araba kullanırken yanlış yola girmek, trafikte takılıp kalmak evde suların akmaması, çocukların huysuzluğu gibi gün içinde ufak tefek birçok sorunla karşılaşıyoruz.

Stresi ne tetikler?

Yaşamı tehdit eden hastalıklar, evlilikte şiddetli geçimsizlik, boşanma, iflas, işyerinde baskı, işsizlik gibi daha uzun süreli stresler de var. Bunlar gerginlik yaratıp var olan hastalık belirtilerini tetikleyebilir. Hatta stresin kendisi bazı hastalıklar yaratabilir. Önceden var olan astım, ülser, migren, artrit, ürtiker, sedef, hipertansiyon veya kalp sorunları gibi bazı rahatsızlıklar stres yüzünden alevlenebilir. Aşırı zayıflamak ya da kilo almak söz konusu olabilir. Sigara ve alkol kötüye kullanımı ya da bağımlılığı artabilir. Şiddetli stresler, özellikle yüksek tansiyonu olanlarda inme riskinde artışla da ilişkili.

Kadın erkek farklı yaşıyor

Stres sırasında kadınlarla erkeklerin verdikleri tepkiler arasında farklılık olduğu öne sürülüyor. Kadınlar daha dışa vurumcu ve paylaşımcı yaklaşabilirken, strese bağlı olarak testeron düzeylerinde yükselme olduğu ortaya konmuş olan erkekler daha düşmancıl veya içe kapanık olabilir. ‘Dövüş ya da kaç’ yanıtı verebilir. Yaklaşık beş kişiden biri işlerini, ‘çok stresli’ veya ‘son derece stresli’ şeklinde tanımlanır.

Stresle baş etmek için aynen ünlü deyişte söylendiği gibi ‘Değiştirebileceklerini değiştirme cesareti, değiştiremeyeceklerini kabul etme metaneti ve ikisi arasındaki farkı görme’ bilgeliğine sahip olmalıyız.

Ne yapmalıyız?

Ortamınıza uygun gevşeme yolları yaratın. Kendinize zaman ayırın. Uykusuz kalmayın. Düzenli ve dengeli beslenin. Spor ya da yürüyüş yapın. Dostlarınızla zaman geçirin. Hastalık belirtileri ortaya çıkmışsa vakit geçirmeden bir uzmana danışın.