Tek bir adedinde 4 binden fazla kimyasal madde bulunduran sigara, Dünya Sağlık Örgütü’ne göre ‘tedavi edilmesi gereken bir hastalık!’ DSÖ dünya genelinde sigara kullanımındaki artışın son yıllarda ürkütücü olduğunu belirtirken, buna karşın hastalık kapıyı çalmadan sigarayı bırakan ve sağlıklı bir yaşam için kolları sıvayanların varlığı da umut veriyor.


Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Hacer Kuzu Okur, sigarayı bırakanları bekleyen faydaların takvimini çıkardı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.


Kalpten kansere zararları yapılan araştırmalarla defalarca kanıtlanmış bir zehir sigara. Katrandan amonyağa, arsenikten böcek zehirine dek içerdiği 4 bin 500’ü aşkın kimyasal madde bir başka deyişle zehirle, ilk nefesten itibaren sağlığımızı vurmaya başlıyor. Bu maddelerden bazılarının kanser oluşumuna bazılarının da kanserin ilerlemesine neden olduğunu belirten Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Hacer Kuzu Okur “Saatte 200-250 km hızla ve 100 derecenin üzerinde sıcaklıkla dumanının ağız içine çarpmasıyla ağız, dil, yemek borusu, solunum yolları, akciğerler ve mideye ulaşır. Dumanının içinde bulunan zararlı maddeler saniyeler içinde kan damarları, kalp, beyin, böbrekler, mesane gibi pek çok organa ulaşarak zarar vermeye başlar” diyor.


DSÖ’ye göre ‘tedavi edilmesi gereken bir hastalık!’

Sigaranın zararlarının en fazla ve en hızlı solunum sisteminde görüldüğünü, Dünya Sağlık Örgütü’nün en son verilerine göre tüm kanserlerin dörtte birinin nedeninin sigara olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Hacer Kuzu Okur, “Dünya Sağlık Örgütü sigara içmeyi tedavi edilmesi gereken bir hastalık olarak kabul etmektedir. Sigara içmediği halde pasif olarak dumanına maruz kalanlarda da kanser ve kalp hastalığı riskinin arttığı gösterilmiştir. En ölümcül olan akciğer kanserinin yüzde 90 nedeni sigara kullanımıdır. Sigara içenler içmeyenlere oranla 20 kat daha fazla akciğer kanseri olma riskine sahiptir. Günlük bir paket sigara tüketen bir kişide kansere yakalanma riski 10 kat fazla iken iki paket sigara içenlerde bu risk 25 kata çıkmaktadır” diyor. 15 yıl sigara içmiş aynı yaş ve cinsiyette iki kişi üzerinden yola çıkarak çarpıcı bir örnek veren Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Hacer Kuzu Okur “Bu iki kişiden birinin sigara içmeye devam etmesiyle, her sigara ile ömründen 12 dakika azalmaya devam ederken, hastalıklara yakalanma riski artıyor. Sigarayı içmeye devam etmesiyle kişinin kendi yaşıtlarına göre yaşam süresi 15 yıl kısalıyor” diyor. Buna karşın, sigarayı bırakan kişinin vücudunda ilk 20 dakika içinde olumlu gelişmeler yaşandığını vurgulayan Doç. Dr. Hacer Kuzu Okur, bu olumlu gelişmeleri, iyileşmeleri takvimle açıklıyor;


Sigarayı bırakınca vücudumuzda yaşanan değişimler nelerdir?


İlk 20 dakikada:

Sigarayı bırakan kişinin vücudunda ilk dakikalardan itibaren farklılıklar başlıyor. Sağlıklı bir insanın nabzı normalde dakikada 80-100 kere atarken, sigara içen kişilerde nabız atımı 100’ün üzerine çıkarak yüksek tansiyon gibi ciddi bir soruna neden olabiliyor. Oysa sigarayı bıraktıktan sonra ilk 20 dakikada kan basıncı ve nabız normale dönüyor. El ve ayaklardaki ısı artışı da düzeliyor. Tansiyon normal sınırlara yaklaşıyor.


İlk 8 saatte:

Nefesteki kötü koku, kandaki oksijen ve karbonmonoksit düzeyi 8 saatte normale dönüyor.


1. günün sonunda:

Kalp krizi riski 24 saat içinde azalmaya başlıyor.


2. günün sonunda:

Tat alma ve koku duyusu 48 saatte artmaya başlıyor.


3. günün sonunda:

Sigarayı bırakan kişi nefes darlığı sorununun azalmaya başladığını ve nefes almasının kolaylaştığını 3 gün içinde hissetmeye başlıyor. Kandaki karbonmonoksit gazı azalmaya başladığı için halsizlik ve baş ağrısı gibi sorunlar da azalıyor.


2-12 hafta sonunda:

Sigarayı bıraktıktan 2-12 hafta içinde dolaşımı düzelmeye başlıyor, öksürük şikayeti varsa azalıyor, balgam sorunu yarı yarıya azalıyor. Bağışıklık sistemi güçlenmeye başlarken yürümesi kolaylaşıyor ve akciğer fonksiyonları düzelmeye başlıyor.


3-9 ay içinde:

Bırakmayı takiben 3-9 ay içinde öksürük ve nefes darlığı azalıyor, enfeksiyon riski azalıyor ve enerjisinde artış hissediyor.


1 yıl sonra:

Bir yıl sonra kalp hastalığına yakalanma ve kalp krizi riski yarı yarıya azalıyor.


5 yıl sonra:

Beş yıl sonra KOAH riski yarı yarıya azalıyor ve felç riski azalmış oluyor.


10 yıl sonra:

Dudak, trakea, özefagus kanseri riski 10. yılın sonunda yarı yarıya azalmış oluyor.


15 yıl sonra:

15 yılın sonunda kalp damar hastalık riski hiç içmemiş kişiyle eşit hale geliyor.


15-20 yıl sonra:

Akciğer kanseri riski ise 15-20 yıl sonra yüzde 50-90 oranında azalıyor.




Sigarayı bıraktırma uzmanı Emre Üstünuçar canlı yayın konuğumuz


Sigara nasıl bırakılır?

Prof. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu, sigarayı bırakmanın yollarını anlattı.


Nikotin sakızları ve bantları

Bu tedavinin temeli, kişinin tükettiği sigara miktarına göre belirlenen nikotin bandının vücuda yapıştırılmasına dayanıyor. Bu bantlardaki nikotin miktarı da giderek azaltılıyor. Nikotin bantlarının kalbe zarar verdiğine dair söylemler var, ancak bunlar doğru değil. Siz günde 20 sigara içiyorsanız, bunun yerine verilen bant çok daha az nikotin içeriyor. Tek başına davranışsal tedavilerle sigarayı bırakma başarısı yüzde 15-20 seviyesinde kalırken, bu tedavilerin nikotin ile birleştirilmesinde oran yüzde 30’a çıkıyor.


Bupropiyon

Bir çalışma sırasında Vietnam gazilerine verilen bupropiyon etken maddeli antidepresanların, sigara ve alkolden alınan keyfi azalttığı belirlendi. Nikotin reseptörleri (dış ortamdan ya da organizmanın içinden gelen değişik yapıdaki uyarıları algılayıp, sinir lifleri aracılığıyla merkezi sinir sistemine ileten anatomik yapılar), sigara içildiğinde beyinde oluşarak, mutluluk hormonları olarak bilinen dopamin ve noradrenalin salgılanmasına yol açıyor. Vücut bu hormonları kullanıyor, aynı yerden geri alıyor, tekrar temizliyor ve yeniden kullanıyor. Geri alma yerleri de ‘reuptake kapıları’ oluyor. Bupropiyon ise bu kapıları yavaşlatıyor. Geri alım yavaş olunca, beyinde daha çok bulunuyorlar ve etkileri de uzun sürüyor.


Vareniklin

Kişi sigara içince nikotin, beyindeki nikotin reseptörlerine bağlanıyor ve onların sayısının giderek artmasına yol açıyor. Bu durum da bağımlılığı pekiştiriyor. Nikotin reseptörleri canlılar ve çoğalıyorlar. Vareniklin ise reseptörlere bağlanıyor ve daha az dopamin salgılanmasını sağlıyor, böylece yeni nikotin reseptörü uyarısı yapmıyor. Nikotin reseptörünün ömrü 15 gün. Bu ilaçla, nikotin reseptörlerinin çoğalmasının engellenmesi ve yaklaşık 20 gün içinde kişinin hiç sigara içmediği zamana dönmesi amaçlanıyor.


Yöntemleri farklı olsa da tüm tedavilerin birkaç ortak noktası bulunuyor. Bunlardan ilki tedavi süresi… Hap alımı şeklindeki tedavilerin en az 8 hafta sürdürülmesi, gerektiğinde sürenin 12 haftaya çıkartılması öneriliyor.


Yeni davranış biçimleri geliştirin

Sigarayı bırakmada en önemli kurallardan biri de yeni davranış biçimleri geliştirmek oluyor. Sigara içme ihtiyacı hissedildiğinde yapılacak birkaç hareket, bu zararlı alışkanlıktan kurtulmayı kolaylaştırıyor.


Bunlardan bazıları:

  • Bol bol su için.

  • Bulunduğunuz ortamı sık sık havalandırın.

  • İşinize odaklanamadığınızı düşündüğünüzde iki dakika soluklanın ve yeniden başlayın.

  • Kül tablalarını ortadan kaldırın.

  • Sigarayı bırakmaya karar verdiğiniz an, içtiğiniz markayı değiştirin.

  • Kullandığınız parfümü değiştirin. Çünkü sigara kokusu ile birleşen parfüm, kişisel bir özelliğiniz haline geliyor.

  • Arkadaşlarınızdan size destek olmalarını isteyin.

  • “Niye sigara içiyorsunuz? Niye bırakmak istiyorsunuz?” sorularını cevapladığınız bir liste oluşturun. Sigara içmek istediğinizde o listeye göz atın.

  • Sigara-kahve, sigara-çay ve sigara-rakı gibi ikilileri saptayarak, bunları ‘sigarasız’ yapmayı deneyin.

  • Tespih ve stres topu kullanımının yardımcı olabileceğini unutmayın.

  • Sigarayı bıraktığınız günü, doğum günü gibi özel bir gün olarak belirleyin. Böylece kutlamak için iyi bir nedeniniz olsun.



Bir kere başardığınızda sağlığınız gözle görülür biçimde düzelmeye başlar. Sigara içmediğiniz ilk 24 saatte, kalp krizi riskiniz azalmaya başlar. Peki, bu alışkanlığa sonsuza dek elveda demenin yolu nedir?


Farkındalık meditasyonu

Araştırmalara göre, meditasyon yapmak sigara alışkanlığından kurtulmaya yardımcı oluyor – denemediğiniz anlarda bile.


Pazartesi günü başlayın

Google’ın yaptığı bir araştırma, sigara içenlerin alışkanlıktan kurtulma yollarını hafta başında daha çok araştırdıklarını gösteriyor. “Sigara bırakma” gibi aramalar en çok Pazartesi günleri yapılıyor.


Spor salonuna gidin

Egzersiz, serotonin ve dopamin salgılarının artışı sebebiyle, nikotin ihtiyacınızı azaltır.


Sigara içmeyi kötü kokularla ilişkilendirmeyi öğrenin

Yapılan bir araştırmaya göre, sigara, beyin tarafından kötü bir kokuyla bağdaştırıldığında daha az çekici oluyor. Beyindeki davranışsal değişim uyurken de ortaya çıkabiliyor.


Eski tiryakilerin bulunduğu reklamları izleyin

Eski tiryakilerden tavsiyelerin gösterildiği reklamlar sayesinde binlerce kişi sigarayı bırakıyor.


Yogaya başlayın, rahatlama tekniklerini deneyin

Sigara genellikle stresten kurtulmanın bir yolu olarak görüldüğünden, aynı etkiyi yaratacak rahatlama tekniklerini denemekte fayda var.


Doğal şeyler yiyin

Meyve ve sebze atıştırmalıkları tiryakileri, tütünsüz bir hayat tarzına yönlendiriyor.


Ağırlık kaldırın

Araştırmalar 12 haftalık bir ağırlık programı uygulayan tiryakilerin sigarayı bırakma başarı oranlarının iki katına çıktığını gösteriyor.


Evcil hayvanlarınızı düşünün

Yapılan araştırmalar, sigara içerek yalnız kendi sağlığınızı değil, aynı zamanda evcil hayvanınızı da tehlikeye attığınızı gösteriyor. Kedilerin ve köpeklerin yanında sigara içmek, çeşitli kanser risklerini önemli ölçüde artırıyor.


Danışmanlık hizmetlerini kullanın

Grup, bireysel ya da telefon danışmanlıklar sigarayı bırakma şansınızı en az %11 oranında artırıyor.


Bir anda bırakın

Araştırmalara göre, her 10 içiciden 9’u sigarayı bir anda hayatlarından tamamen çıkararak bırakıyor. Yan etkileri daha yoğun; ancak daha kısa süreli oluyor.


Yeni bir hobi edinin

Heyecan verici aktivitelerle uğraşmak, nikotinin de tetiklediği beyindeki ödül bölümünü harekete geçiriyor.


Hipnoza bir şans verin

Hipnozun sigara tiryakileri üzerindeki etkisi hakkında çok güçlü kanıtlar yok; ancak bu metot üzerinde uygulanan çalışmalar son derece pozitif. Denemeye değer.


Neden bırakmak istediğinizi yazın

Bir şeyleri not etmek, onları daha iyi hatırlamamızı sağlar. Sigarayı bırakma sebeplerinizi bir yere yazarak ve böylelikle sürekli hatırlayarak kendinizi cesaretlendirebilirsiniz.


Sigara hakkında düşünmekten tamamen vazgeçmeyin

Sigarayı düşünmeyi tamamen bırakmak başta işinize yarayabilir; ancak çok uzun sürmez. Bu düşünceleri bastırmaktan vazgeçtiğinizde normalde olduğundan çok daha fazla içmeye başlayabilirsiniz.




Facebook Yorumları

YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!
  • Misafir Ben sigara içenlerin bırakmasını istiyen bir dost
    CEVAPLA
  • Misafir Ben yedi aylık hamileyim çok sigara içiyorum ne yapsam bırakırım,
    CEVAPLA
  • Misafir Ben yedi aylık hamileyim çok sigara içiyorum ne yapsam bırakırım,
    CEVAPLA
  • Misafir tütün için :) ıcınde barıı ne oldugu belii
    CEVAPLA
  • Misafir ben hamileyken bıraktım kızım 9 aylık olana kadar içmedim ama bir anda bırakmadım günde 3 tane bir hafta böyle içtim 2 tane sonra 1 sonra 1 duman sonra hayatımdan çıkardım sigarayı ama 2 haftadır günde bir tanede olsa da içiyorum inş. başlamam diyorum ama böyle giderse başlıcam çok kötü bir şey
    CEVAPLA
  • Misafir Sade soda su olan şişede. 1.bardak köy yoğurdu karıştırın . için hem zayıflatır hemde nikotini yavaş yavaş vücuda yok eder 33.gundur sigara. İçmiyorum yaşım 47 .SİLVAN DİYARBAKIR
    CEVAPLA
  • Misafir bırakmaya çalışıyorum ama olmuyor :( kafayı yicem irade meselesi ama yanımda biri içince de nispet gibi geliyo fıttırıp yakıyom bi tane. 7 yıldır içiyom ama etkisi çok oldu irademe hakim olamıyorum işte
    CEVAPLA
  • Misafir şimdi bende bıraktım son kararım
    CEVAPLA
  • Misafir sigara içmek çokkötü bir alışkanlıktır... insanı sürekli maddi ve manevi zarara uratıyor. bende burakacam işallah..
    CEVAPLA
  • Misafir bende ameliyat oldum 3 gun oldu bırakalı 10 senelik ıcıcıyım hıc bırakmadan ama canım cok ıstıyor ama basarıcam ıns yas 27 daha ama kafada bıtıtcen ve nıkotın sakızı ıse yarıyor
    CEVAPLA
  • Misafir ya abi manyak mısınız ya bırakıp napcaksınız bi ara bıraktım başımın etini yiyordu kendi kendime konuştum ya sen kimsin benim başımın etini yğcen dedim geri başladım için abi çiğerleriniz bayram etsin :) ;)
    CEVAPLA
  • Misafir 6 gündür hiç içmedim, yoksunluk, sinirlilik vs hiç bir olumsuzluk yaşamadım. yazıdan anladığım kadarı ile yeni davranış biçimleri geliştirmek bana çok yardımcı oldu. 30 yıllık alışkanlığım 7 gün öncesine kadar sigara içmeyi seviyorum dediğim alışkanlığım, kesin ve net bir karar ile hayatımdan tamamen çıktı. şimdi sigaranın vücudumda oluşturduğu (dişler,solunum, kalp vs) zararları tepit edip ortadan kaldırmanın yollarına bakacağım.herkese bol şanslar.
    CEVAPLA
  • Misafir 20 yıllık tutkuma nisan 1 şakası yaptım yolu açık olsun
    CEVAPLA
  • Misafir ben 12 yıldır sigara içiyorum. yaklaşık 19 dakika önce bıraktım şu an için pek zor görünmüyor ama süreç ne getirir bilemem. 25. dakikada tekrar yazıcam. hadi selamatle. yazarken 21 oldu :d
    CEVAPLA
  • Misafir arkadaşlar ben bıraktım çok şükür cuma namazında söz verdim yüce yaradana 9 aydan beri içmiyorum. medidasyon neymiş allah varken
    CEVAPLA
  • Misafir bizde bırakmak istiyoruz dua et bizlere de
    CEVAPLA
  • Misafir sigarayı bırakmak kolay irade meselesi sadece irade gerisi boş. istersen 30 yıl iç irade yoksa bırakamasın.
    CEVAPLA
  • Misafir Yani diyecegim o ki bantlar ilaclar vs hepsi bos iradene sahip cik 3 ila5 gun arasi sik disini gerisi corap sukugu gibi gelir
    CEVAPLA
  • Misafir Salakmısınız bu ne yaa
    CEVAPLA
  • Misafir biz sigara kullananların yaptığı şey aslında tam bir şımarıklık sağlığımızdan önemli değil şu illet sigara iradesiz miyiz hayır ama biz sigaraya yenik düşüyoruz en kötüsü bu. yapmayın arkadaşlar aslında bırakmak çokta zor değil yeterki isteyin ve iradenizi yüksek tutun
    CEVAPLA
  • Misafir aslında çok zor degil sadece başka şeylerle ugraşmalıyız akıllı insan içmez ama
    CEVAPLA
  • Misafir azaltarak bırakayım diyorum sonra 2 tane birden arka arkaya içiyorum peketim bitsin bırakacam diyorum büfenin önüne gelince veriyom parayı aslında çok içmiyorum bi paket 2 gün gidiyor
    CEVAPLA
  • Misafir bugünden itibaren ben de bırakmayı deneyeceğim.inşallah başarabilirim....
    CEVAPLA
  • Misafir sonuç ?
    CEVAPLA
  • Misafir sevgilim sebep oldu bıraktım
    CEVAPLA
  • Misafir gerçekten çök kötü bır alişkanlık 35 seden beri içtim geçde olsa bırakmaya çalıştım ben birakmazsam o beni bırakacak
    CEVAPLA
  • Misafir özenti ile başlarsın kanser olarak ölürsün
    CEVAPLA
  • Misafir aferin bi sen varsın akıl hocası bi sen bilion seni doktor yapalım.....
    CEVAPLA
  • Misafir bence bırakın zor ama direnin
    CEVAPLA
  • Misafir sigara içiyorum ama hiç kimseye içmesini tavsiye etmiyorum bırakabilirsem bende kurtulmak isterim
    CEVAPLA
  • Misafir içinde sadece tütün olsa zararı bu kadar olmaz. en iyisi yerli tütün sarıp içeceksin. neydi o maltepe bitlis peeehhh.. hadi bi sigara yakayım.
    CEVAPLA
  • Misafir çok kötü bir şey
    CEVAPLA

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.