Toplumda en sık dile getirilen sağlık sorunlarından birisi de baş ağrısıdır. Bu şikayet sadece yetişkinlere özgü değil çünkü çocuklar da baş ağrısından yakınabiliyor. Çocukların tarif ettiği baş ağrıları sıklıkla aileler tarafından “Çocuğun başı ağrımaz ya da çocuktur numara yapıyor” denilerek göz ardı edilebiliyor. Ne var ki çocuklarda da migren tipi baş ağrısı olabileceğini hatta bu şikayetlerin altında önemli bir sağlık probleminin de yatabileceğini akılda bulundurmak gerekiyor.


Memorial Ankara Hastanesi Memorial Ankara Hastanesi Çocuk Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Yavuz Gürer, çocuklarda baş ağrısı ve nedenleri hakkında bilgi verdi.

Çocuklarda baş ağrısının nedenleri nelerdir?

  • Çürük diş
  • Kulak iltihabı
  • Burun tıkanıklığı
  • Boğaz enfeksiyonu ve diğer enfeksiyonlar
  • Gözde kırma kusurları
  • Beyinde su toplanması
  • Beyinde tümör
  • Beyinde damar tıkanıklıkları
  • Beyinde kanama gibi organik bir neden olabileceği gibi, migren ve gerilim tipi, sebebi tam olarak bilinmeyen hastalıklarla ilişkili olabilir.

Tanıda en temel etmen ailenin takibi

Çocuklarda baş ağrısının nedeni iyi araştırılmalıdır. Eğer çocuğunuz sürekli baş ağrısından şikayet ediyor, günlük aktivitelerini aksatıyor, okula gitmek istemiyor, ödevlerini yapmıyorsa mutlaka doktora başvurulması gerekmektedir. Çocuklar baş ağrısını değişik şekillerde ifade edeceği için tanıda birtakım sıkıntılar yaşanabilir. Çocukların erişkinlere benzer tarzda baş ağrısı şikayetlerini dile getirmesi ancak 3 yaşından sonra mümkündür. Bu yaş itibariyle çocukların söylediklerini iyi değerlendirmek gerekmektedir. Özellikle aileler çocuklarını çok iyi takip etmeli; baş ağrısının ne sıklıkta, günün hangi saatlerinde olduğu, ne kadar sürdüğü, baş ağrısını başlatan-bitiren sebepler, baş ağrısı sırasında çocukta meydana gelen değişiklikler belirlenmeye çalışılmalıdır.


Başının ağrıdığını ifade edemeyen çocuklarda, ağrının belirtileri:

  • Ani kusma
  • Aşırı ağlama
  • Huysuzluk
  • Denge bozukluğu
  • Korku-endişe
  • Her zaman yaptığı ya da yapmayı çok sevdiği aktiviteden geri kalma olabilir.

Migren çocuklarda da görülüyor

Sık, şiddetli ve uzun süreli baş ağrısı olan çocuğun bir çocuk nöroloji uzmanı tarafından muayene edilmesi gerekmektedir. Nörolojik muayeneye ek olarak, doktorun gerekli görmesi durumunda kan tetkikleri, beyin tomografisi veya beyin manyetik rezonans görüntülemesi (MR) yapılarak tanı konulabilir. Her başı ağrıyan çocuğa beyin MR çekilmesinin gerekmediği de bilinmelidir. Muayene ve tetkikler sonucunda altta yatan bir neden saptanamayan durumlarda, nedeni bilinmeyen baş ağrısı olarak tanımlanır. Bu gruba sıklıkla migren ve gerilim tipi baş ağrısı girmektedir. Migrenin ailesel geçiş özelliğinin olduğu bilinmektedir ve aile bireylerinde migren öyküsünün varlığı, çocuğun şikayetinin de migren olabileceğini düşündürür. Aileler çocuklarına migren tanısını yakıştırmak istemeyebilir.


Çocuklarda migren belirtileri nelerdir?

Çocuklarda migren belirtileri yetişkinlerle benzerlik göstermektedir. Baş ağrısının bir saatten uzun sürmesi, ışıktan ve sesten rahatsız olması, ağrının alında ve şakak bölgelerinde olması, baş ağrılarının zonklayıcı tipte, sanki başının içinde davul çalıyor gibi olması ve genelde uyuduğunda geçmesi çocukluk çağı migren tanısını desteklemektedir. Çocuklarda kesin tanı konulabilmesi için bu belirtilere ek olarak nörolojik muayenesinin yapılması gerekir.


Nedene yönelik tedavi planlanmalı

Baş ağrısının bir nedeni bulunabilirse, buna yönelik tedavi planlanmalıdır. Bir sebebin bulunamadığı durumlarda, migren tanısı konulduğunda hemen ilaç başlamak yerine baş ağrısına yol açan nedenlerin saptanması ve mümkünse ortadan kaldırılması uygun olur. Sıklıkla;

  • Açlı
  • Uykusuzluk
  • Gece geç saatlere kadar televizyon-tablet karşısından olmak
  • Geç uyumak ve sabah erkenden kalkıp okula gitmek
  • Aşırı miktarda çikolata-kakao-kafein içeren gıdaların tüketimi
  • Aşırı yorulmak, aşırı hareket etmek ya da spor yapmak
  • Okul stresi ağrıyı başlatan neden olmakla birlikte bazı hastalarda, hastaya özel nedenler (Beyaz peynir, kuruyemiş, çin yemekleri, koruyucu madde içeren hazır gıdalar vb.) de olabilir.

Migren ağrısını tetikleyen bir neden bulunmadığı durumlarda, hekimin önereceği koruyucu ilaçlar kullanmak gerekebilir.


Her başı ağrıdığında ağrı kesici verilmemeli

Başı ağrıyan bir çocuğa sürekli ağrı kesici vermek baş ağrılarının daha uzun süreli, daha şiddetli olmasına ve tedavisinin zorlu hale gelmesine yol açabilir. Bu nedenle çok gerekli durumlarda ağrı kesici ilaç vermek, loş sessiz bir odada dinlenmesini teşvik etmek uygun olur.


Hangi durumlarda acilen doktora gidilmeli?

  • Baş ağrısının, hastanın daha önceki ağrılarından farklı ve çok şiddetli olması,
  • Çocuğun sürekli ağlaması,
  • Ağrıdan yerinde duramaması,
  • Gözde kayma,
  • Bir tarafta uyuşukluk, zayıflık, güçsüzlük,
  • Gece uykusundan uyandıran ağrının olması durumlarında acil merkezlere başvurulması uygun olur.


Uzm. Dr. Gamze Eroğlu Arığ, çocuklarda oluşan migrenin nedenlerini ve neler yapılması gerektiğini aileler için yazdı.

Migren; ataklar halinde ortaya çıkan, genellikle bir yarısında zonklayıcı özellikte, bulantı- kusma, baş dönmesi, ışık ve sese karşı duyarlılığın artmasıyla, görmeye ilişkin bozuklukların eşlik edebildiği, toplumda yaygın olarak görülen bir baş ağrısı tipidir. Eski çağlardan beri nedeni bilinemeyen bu ağrının, beyin damarları ve sinir iletim sistemindeki kimyasal değişikliklerle ortaya çıktığı düşünülüyor. Ailesinde migren hikayesi olan çocuklarda daha sık görülüyor olması, hastalığın genetik özellikleri olduğunu da düşündürüyor. Baş ağrısı ayrıca; çocukların okul performansını, ev ödevlerini, boş zaman aktivitelerini ve günlük yaşamdan zevk almalarını etkileyen ciddi bir rahatsızlık.


Baş ağrısı kız çocuklarında 2 kat daha fazla görülüyor

Baş ağrısı erişkinlerde olduğu gibi çocukluk çağında da sıkça karşılaşılan bir yakınma olarak dikkat çekiyor. Bu ağrı nedenleri arasında başta gelen migrenin, çocuklarda yüzde 3-10 oranında görüldüğü biliniyor. Okul çağına gelene dek kız ve erkek çocuklarda eşit oranda görülen baş ağrısı, ergenlik çağı ile birlikte kız çocuklarında iki kat daha sık ortaya çıkıyor.

Çocuğun baş ağrısı tanımlaması anne-baba için kaygı verici olabilir. Ailenin genel endişesi, beyinde ağrıya sebep olması muhtemel bir sorunun olup olmadığı yönündedir. Bu nedenlerle hekime sıkça müracaat edilir. Ağrının özellikleri, ortaya çıkış ve seyrinin ayrıntıları, eşlik eden bulguların değerlendirilmesi, fiziki ve nörolojik muayene, laboratuar tetkikleri ve gerekiyorsa MRI, BBT gibi görüntüleme yöntemleri ile ağrının olası sebeplerine yaklaşmak mümkün olabilir.


Huzursuzluk, mide bulantısı ve kusma ağrı habercisi olabilir

Çocuklarda ağrı başlamadan önce birtakım haber verici belirtiler ortaya çıkabilir. Bazı çocuklarda huzursuzluk, kendini kötü hissetme, mide bulantısı ve kusma görülebilir. Erişkinlerde de görülen klasik migren baş ağrısı özelliklerinden farklı olarak, çocukluk çağı migreninde ağrı başın tümünde hissedilebilir ve 2 saatten kısa sürebilir. Uyku ihtiyacına yol açabildiği gibi, ağrı uyku ile de düzelebilir.


Baş ağrısı genetik mi?

Erişkinlerde aura olarak tanımlanan görmeye ilişkin migren öncülü belirtiler yerine; çocuklarda araç tutması, bir nedene bağlanamayan baş dönmeleri ve karın ağrısı gibi ağrı habercisi belirtiler görülebilir. Açlık, yüksek ses, parlak ışık, sıcak- soğuk değişiklikleri, bazı gıdaların alımı ya da psikolojik stresin migren ağrısını tetikleyebileceği de biliniyor. Çocuğun anne veya babasında, ya da her ikisinde görülen migren varlığı, ağrıya genetik bir yatkınlık sağlayabilir.


Gürültülü müzikten ve bilgisayardan uzak durulmalı

Migren, çocukların birçoğunda ileriki yaşlarda kaybolur. Doktorun verdiği önerilere ve ilaçlara uymak, gerekli durumlarda kullanmak için çocuğun yanında ilaç bulundurmak da tavsiye edilir. Migreni başlatan faktörlerden uzak kalmak önemlidir. Çikolata, kola gibi gıdalardan çocukları uzak tutmak, gürültülü müzik dinlemelerini, bilgisayarda uzun süre vakit geçirmelerini önlemek ağrıların sıklığını azaltır. Çocuğun düzenli olarak egzersiz yapması da, stresi azaltarak migren ataklarının gelişini engeller.


Ağrının sebebi belirlenmeli

Baş ağrısı şikayeti ile gelen bir çocukta öncelikle beynin tümoral ve damarsal hastalıkları, sistemik veya enfeksiyona bağlı hastalıklar, göz bozuklukları, psikolojik rahatsızlıklar, okul veya aile içi sorunların olup olmadığının belirlenmesi gerekir. Bu sebepler haricinde ise migren ya da gerilim tipi ağrılardan söz edilebilir. Ağrının sıklık ve şiddetini takip etmek, ortaya çıkarıcı faktörleri tespit ederek buna yönelik önlemler almak gerekir.

Depresyon da migreni tetikler

Çocuklarda migren ve gerilim tipi baş ağrılarının bir arada görülebildiği ya da depresyon ve kaygı bozukluğunun doğrudan migreni tetikleyebildiği de biliniyor. Okulda veya aile içinde yaşanılan sorunlar baş ağrılarını tetikleyebilir. Bu durumlardan hangisinin baş ağrısına sebep olduğu ancak uzman doktorlar tarafından belirlenebilir. Bu konuda çocuk psikiyatristleri, aile, öğretmen işbirliği ve hekimin bilgilendirmesi oldukça önemlidir. Gerekirse çocuk psikiyatrisinden destek alınması da önerilir.

Aile çocuğu gözlemlemeli

Çocuğun baş ağrısı olduğunda ailenin not alacağı bilgiler; tanı koymada, izlemede, tedavinin değerlendirilmesinde son derece önemlidir. Alınan bilgilerde; tarih, çocukta ağrıyı başlatan neden, ağrının geliş zamanı, tipi, nerede olduğu, şiddeti, süresi, nasıl geçtiği, okul, ders ya da aktiviteleri engelleyip engellemediği, ağrı kesici kullanılıp kullanılmadığı gibi bilgiler yer almalıdır. Ağrıyı başlatan nedenlerin belirlenmesi önemli olduğundan, çocukta baş ağrısı olduğunda, kendisini nasıl hissettiğini anlatan bir resim çizmesi de istenebilir. Bu bilgileri değerlendiren uzman hekim, neler yapılması gerektiği konusunda aileye önerilerde bulunabilir.


Facebook Yorumları

YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!
  • Misafir Ben melis kerser arģs baş evde
    CEVAPLA
  • Misafir Ne İyi gelir
    CEVAPLA

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.