20-27 Eylül tarihleri, küresel iklim grevi haftası ilan edildi. 142 ülkede 4500’den fazla eylem planlandı. 23 Eylül’de gerçekleşecek olan Birleşmiş Milletler İklim Eylem Zirvesi’nin öncesinde devletleri ve dünya liderlerini harekete geçirmek amaçlanıyor. 20 Eylül’de dünya çapında gerçekleşecek olan Küresel İklim Grevi’ne ise her yaştan ve toplumun her kesiminden insanın dikkat vermesi çağrısı yapılıyor. Adı iş bırakma eylemi olsa da, küresel bir farkındalık çağrısı ile aslında tüm insanlığı ilgilendiren bir konuya işaret ediliyor.

Her şey, İsveçli öğrenci Greta Thunberg’in 24 Ağustos 2018’de İsveç Parlamentosu karşısında oturarak küresel okul grevine kadar uzanan eylemiyle başladı. Şimdiden tarihe geçen bir iklim aktivisti haline gelen ve bir senelik bir zaman içinde “Ben bir çocuğum. Bu kürsüde olmamam gerekiyordu. Genç iklim aktivisti diye bir şeyin olmaması gerekiyordu. Çünkü bu benim değil, sizin sorumluluğunuz!” diyen akranlarının öncüsü olan Thunberg’in başlattığı Fridays for Future oluşumunun yaptığı küresel çağrıların ardından 15 Mart ve 24 Mayıs’ta toplamda 3,5 milyondan fazla çocuğun katıldığı eş zamanlı gösteriler düzenlendi. Çağrılara Türkiye’de de yanıt gelmişti ve haberine yer verdiğimiz şekilde, Ege Adman isimli öğrenci Ayvalık’ta katılım göstermişti.

Türkiye’de iklim krizine dikkat çekmeye ve harekete geçmeye yönelik olarak farklı sivil toplum ve çevre kuruluşlarının başlattığı “Sıfır Gelecek” kampanyası bulunuyor. Küresel İklim Grevi kapsamında 20 Eylül günü İstanbul’da yapılacak olan “Sıfır Gelecek Festivali “ duyuruldu. 20 Eylül Cuma günü Kadıköy’de İskele Meydanı’nda yapılacak olan basın açıklamasının ardından saat 16.00’da Yoğurtçu Parkı’nda buluşma çağrısı yapıldı. Saat 18.00’da ise Sıfır Gelecek Müzik Festivali kapsamında 10 sanatçının desteğiyle konserler gerçekleşecek. Barlas Tan Özemek, Güney Marlen, Güz Kumpanyası, Kabile Sahne ve Gösteri Sanatları, Lara Di Lara, Nil İpek, Pınar Keleş, Sumru Ağıryürüyen & Muammer Ketencoğlu, Şubadap Çocuk ve Teneke Trampet gibi sanatçı ve grupların bir araya geleceği festival her yaştan ve her kesimden insana açık. İstanbul’un yanı sıra İzmir, Ankara, Çanakkale, Eskişehir, Diyarbakır, Adana, Antalya gibi illerde de etkinlikler olacak.

Ne amaçlanıyor?

İklim krizi için harekete geçen sivil toplum kuruluşlarının başlattığı “Sıfır Gelecek” kampanyası, yayınladığı çağrı metninde iklim krizine uygun politikalar oluşturulması gerektiğine dikkat çekiyor. İnsan faaliyetleri dolayısıyla, dünya altıncı kitlesel yokoluş tehlikesiyle karşı karşıya. Türkiye’deki iklim eylemlerini bir başlıkta toplayan Sıfır Gelecek kampanyası, “Ya Sıfır Karbon Gelecek Ya da Sıfır Gelecek” sloganıyla, karar alıcıların iklim krizini “iklim için acil durum” ilan etmelerini talep ediyor.

İstenenlerden biri, “Net Sıfır Karbon Emisyonu”. Karbon emisyonunun, tüm canlıların yaşamını tehdit ettiği ifade ediliyor. Dünyada önüne geçilemeyen bir sıcaklık artışı var. Bu sıcaklık artışının, Sanayi Devrimi öncesinde olduğu gibi maksimum +1,5 dereceyle sınırlandırılması gerekiyor. Bu ise, 2030 yılına kadar net sıfır sera gazı emisyonuna geçilmesi ile mümkün hale geliyor. Bunun gerçekleşmesi içinse devletler ölçeğinde bazı düzenlemeler yapılması ve tedbirler alınması gerekiyor. Yani, gelecekte alınacak bütün kararların bu hedefe yönelik olarak planlanması gerektiği öne sürülüyor. Durum gerçekten acil olduğu için, fosil yakıtların tüketimine veda edilmesi gerekiyor. Pratikte hayata geçmesi zorluklar içerse de bireylerin fosil yakıtla çalışan taşıt kullanımını daha az tercih etmesinin, talep azaltarak yavaş da olsa bir değişim başlatacağı söyleniyor. Buna dikkat çekmek için Greta Thunberg yakın zamanda deniz yolunu kullanarak sıfır emisyonlu bir tekneyle İngiltere’den yola çıkarak Atlantik Okyanusu’nu geçti ve Birleşmiş Milletler İklim Eylemi Zirvesi’ne katılmak üzere ABD kıyılarına ulaştı. 15 gün boyunca yaptığı yolculuğu sosyal medyada takipçileriyle paylaşan Thunberg okyanusun ötesine ulaştığında, bize alıştığımız düzenin dışına çıkmanın imkânsız olmadığını göstermiş oldu.

Bireysel olarak neler yapabiliriz?

Küresel İklim Grevi ile hükümetlerden ve karar alıcılardan acil eylem planı talep ediliyor. Bu talep çağrısına katılmak için 20 Eylül’de bir küresel iklim eylemi planlandı. Türkiye’de de sivil toplum örgütleri ve çevre kuruluşları “Sıfır Gelecek” oluşumuyla bir araya geldi. Sıfır Gelecek kampanyasının çağrısı, herkesin yapabileceği bir şeyler olduğunu söylüyor. Dışarıda yapılan eylemlere katılmak veya katılmamak kişisel tercihlere bağlı gibi görünse de, üzerinde yaşadığımız dünyanın değişen iklimine etki konusunda bireysel olarak hepimizin sorumluluğu olduğu bir gerçek. Peki, bireysel temelde neler yapabiliriz?

20 Eylül küresel İklim Grevi’nde bireysel eylemlerin de etkili olacağını unutmamak gerek. Sifirgelecek.org adresinde, farkındalık oluşturmaya yönelik olarak sosyal medya görselleri, çıktılarını almak için broşür ve etiketler sunuluyor. Bireylerin sosyal ağlarını harekete geçirmesi, çağrıyı yaygınlaştırması öneriliyor. Ebeveynlerin de çocuklarının eyleme geçme talebine izin verip destek olabileceği öne sürülüyor. Bireysel olarak ise bildiğimiz tedbirleri her gün yeniden hatırlamak, farkındalık içinde olmak ve bilinçli tercihler yapmak öneriliyor. Plastik ve kâğıt tüketimini sınırlamak, çöpleri ayrıştırmak, daha az kıyafet alışverişi yapmak ve ikinci ele yönelmek, çevre dostu ürünler kullanmak ve et tüketimini azaltarak hayvancılığın karbon emisyonuna etkisini azaltmak iklime dolaylı etkileriyle küçük görünse de uzun vadede destek oluyor.

Bilgi için konu etiketleri şunlar: #20EylülİklimGrevi, #BiliminArdındaBirleş ve #FridaysforFuture

Derleyen: Senem Tahmaz