"Süt bana iyi gelmiyor" demek aslında hayvansal sütün içindeki laktozu sindirmesini sağlayan laktaz enzimimizin yeteri kadar çalışmaması, sindirilemeyen laktozun da vücudumuza rahatsızlık vermesi demektir. Bu durum yaygın olmakla birlikte herkes için geçerli değil. Sizde herhangi bir sorun yaratmıyorsa sütün zengin içeriğinden vazgeçmenize gerek yok!
Peki, insanlar neden bitkisel sütleri tercih ediyor?
Hayvansal sütten uzaklaşılmasının tek sebebi laktoz intoleransı değil. Birçok insan süt veren hayvanları ve çevreyi korumak adına bu yolu seçiyor. Bir bardak inek sütü üretmek için, yem olarak harcanan tarım alanı ve su miktarı, bitkisel sütlere kıyasla çok fazla olduğundan ve ineklerin havaya saldığı metan gazının havayı kirletici etkisinden kaçınmak adına hayvansal süt tüketiminin azaltılması isteniyor. Ayrıca hayvan kaynaklı alternatiflerine kıyasla bitki sütleri daha az kalori içerdiğinden diyet listelerinde de sıkça yer alıyor.
Peki ya kalsiyum?
Bitkisel sütler, yulaf, soya badem gibi bitkilerin demlendirme, toz haline getirip sulandırma gibi, farklı işlemlerle yapılıyor. Bu sıvıların ham halde sütün yerini tutabilecek kadar bir besin değeri bulunmasa da çoğuna kalsiyum gibi mineraller ve vitaminler eklenerek satışa sunuluyor.
Badem, yulaf, pirinç…
Farklı işleme yöntemleri kullanarak birçok bitkiden süt elde edebiliyoruz, gittikçe çeşitlenen market raflarında kaybolmamak için süt çeşitlerini tanımakta fayda var.
Badem sütü: Bir bardakta 30-50 kalori içermesiyle gönülleri fethetse de protein içeriği açısından alternatiflerinin gerisinde kalıyor.
Evde badem sütü nasıl yapılır?
Soya sütü: Doğal olarak oldukça yüksek potasyum içeriğine sahip olup inek sütü kadar protein içermesine rağmen yarım yağlı sütle eşdeğer bir kaloride.
Yulaf sütü: Besin içeriği açısından işlenmeden en zengin olan sütümüz olup aynı zamanda yararlı yağlar içeriyor.
Pirinç sütü: Tatlandırıcı eklenmemiş olarak en tatlı tada sahip olan sütümüz pirinçten üretiliyor.
Bitkisel sütleri içeriğini zenginleştirmek için genelde vitamin ve mineraller eklenerek satışa sunuluyor. Koruyucu ve tatlandırıcılar de eklenmiş olabileceğinden, ürün içeriğini dikkatle incelemenizde fayda var. Özellikle soya ve badem yaygın bir alerji sebebi olduğundan daha dikkatli olmamız gerekebilir.
Referanslar: Brian Krans. "Comparing Milks: Almond, Dairy, Soy, Rice, and Coconut". Şuradan alındı: https://www.healthline.com/health/milk-almond-cow-soy-rice. (05.03.2020)
Süte alternatif kalsiyum kaynakları
Sağlıklı büyümede sütün yeri
