Montessori’yle matematik mucizesi...

Matematik okul hayatında kimi çocuk için eğlence kimisi için ise bir kâbustur. Bu çoğunlukla ilk sıralarda nasıl başlarsa sonuna kadar da öyle gider. Bir noktada kendini doğrulayan kehanete dönüşür. “Benim kafam matematiğe basmaz!” düşüncesi çocuğun zihnine kazındıkça matematikten uzaklaşmaya, matematiği yabancı bir lisanmış gibi duymaya, anlamak için çaba dahi sarfetmemeye başlar çocuk. Oysa işin sırrı çocuğun marematikle nasıl tanıştığında yatar. Aslında erken çocukluk döneminde, aynı konuşmak, dil öğrenmek gibi, her çocukta matematik öğrenme potansiyeli vardır. Çocuğun bu potansiyeli gerçekleştirmesi gerekli uyaranlar ve etkin bir yöntemin uygulanması ile mümkündür.

Montessori sisteminde çocuğun matematikle tanışması, tüm diğer alanlarda olduğu gibi çocuğun zihinsel gelişimini dikkate alarak tasarlanmış uygulama ve materyallerle sağlanır. Soyut kavramlarla çalışmaya henüz hazır olmayan çocukların matematiği öğrenmeleri için en etkin yöntem matematiği somutlaştırarak aktarmaktır. Bu yaklaşımla sunulan matematik programları çocuğun çok erken yaşlardan itibaren matematiğin temeli olan kavramları içselleştirerek anlamasını sağlar.

Okul öncesi dönemdeki çocuklarla Montessori matematik çalışmaları yapan ve programın mucizevî etkilerini defalarca gözlemlemiş Montessori öğretmeni Gülnur Yıldız’dan Montessori matematik uygulamalarının başarısının sırrını bizimle paylaşmasını istedik. İşte Montessori’yle Matematik Mucizesi’ne dair bazı gerçekler:

— Okul öncesi dönemdeki çocuk soyutlukları kavramlakta zorlanır, ancak kendisine sunulan somut örnekler ve materyallerle kavramları anlamladırabilir. Montessori uygulamaları matematikle yeni tanışan çocuğun somut ve mantıksal düşünce yapısına uygun bir şekilde, matematik düzenini dokunarak ve hissederek öğrenmesini sağlar ve kendi matematik yöntemini bulma fırsatı verir.

— 2 yaşından itibaren çocuk matematikle tanışmaya ve matematiksel kavramları anlamlandırmaya hazırdır. 5 – 6 yaşına gelen çocuk artık somut işlemlerden soyut işlemlere doğru gelişme gösterir. Montessori matematik çalışmaları 2-2.5 yaşından itibaren uygulanmaya başlanabilir.

— Okul öncesi dönemde Montessori matematik çalışmaları yapan çocuklar 5-6 yaşına geldiklerinde sayıları ve bu sayıların ne ifade ettiğini, 1’den 9000’e kadar olan sayıların yazılışı ve okunuşunu, dört işlem yapmayı, iki ya da üç işlemli soruları çözmeyi, kesir kavramını, geometrik kavramları öğrenirler.

— Montessori matematik sınıflarında her materyal sadece bir kavramı sunar. Böylece kavram anlamına etki edebilecek diğer tüm uyaranlardan ayrılır ve dikkat sadece onun üstüne yoğunlaştırılır.

— Her materyal sunmayı amaçladığı kavramın en fazla ve en az değerlerini gösteren parçalara sahiptir (uzun ve kısa, büyük ve küçük, geniş ve dar gibi). Göreceli kavramlar okul öncesi dönemde en etkin bu şekilde sunulur.

— Materyaller kavramları basitten karmaşığa ve somuttan soyuta doğru öğretecek şekilde tasarlanmıştır ve bu sırayla sunulur. Materyallerin bu özelliği çocuğun 2 yaştan 6 yaşa doğru yaşadığı zihinsel gelişimi destekler.

— Montessori matematik uygulamalrında kullanılan her materyal kendisinden sonra gelecek ileri kavramlar için alt yapı oluşturur. Çocuğun zihinsel gelişimini dikkate alarak, onu hazır olduğu zorlukta çalışmalarla yönlendiren Montessori eğitiminde çocuklar matematiği eğlenerek öğrenir. Matematik bir kabu değil bir eğlenceye dönüşür.

Dünyada ve ülkemizde yapılan pek çok akademik araştırma okul öncesi dönemde Montessori uygulamaları ile matematikle tanışan çocukların matematiksel kavramları öğrenme ve sonraki dönemlerde bu alanda başarılı olma oranlarının bu yöntemle tanışmamış çocuklardan çok daha yüksek olduğunu göstermektedir. Çocukların matematikle ömür boyu sürecek ilişkilerinin rengi erken çocukluk döneminde deneyimleyecekleri Montessori matematik uygulamaları sayesinde tozpembe olabilir.