Kariyer de ne demek?

Kariyer sahibi olmak da neymiş?

Özellikle iş hayatının içindeki pek çok insanın keyifle hatırladığı ve hep dönmek istediği üniversite yıllarına ben, şuan olduğum yer ile kıyasladığımda hiç dönmek istemiyorum.

Çünkü üniversite yıllarımı, arkadaşlarla gezip tozup bol şamata, az okul olarak hatırlamıyorum. Daha çok, "ee biz şimdi ne olacağız, ne olarak mezun olacağız ve nerede iş bulacağız" cümleleri ile hatırlıyorum.

Sonrasında, okunan bölüm ile ilgili bir meslek yapılmayacağına karar verme, uygun yüksek lisansı seçme, bu arada yarı zamanlı çalışma fırsatlarını kovalama ve hep çalışma olarak da hatırlıyorum. Şimdi geldiğim yerde, üniversitelerde verdiğim seminerlerden edindiğim izlenim ile maalesef çoğunluğun benim kadar şanslı olamadığını da görüyorum.

Daha lisede, hatta öncesinde Türkçe_Matematik_Fen gibi seçimler yapması beklenen gençler, neye gerçekten kabiliyetleri olduğunu bilmekten uzak, ya anne&baba-okul-dershane üçgeninde yönlendirmeler ile ya da ne kadar çalışmaya razılar ise o kadar puan ile nereye girebilirlerse giriyorlar.

En az 4 yıl, şanslarına ya severek ya da hiç sevmeyerek bir üniversitede okuyorlar.

Sonrasında ise asıl kıyamet kopuyor ve iş görüşmeleri, mülakatlar başlıyor. Bu hikâye işe girince de bitmiyor girmeyince de. Ya severek çalışıyorlar ya da şikâyet eden ve mutsuz çoğunluk kervanına katılıyorlar.

Profesyonel hayatın içinde işini, şirketini, ortamını ve karşılığında aldığı bedeli aynı anda seven çok az insan ile tanıştım. Genelde insanların özendikleri pozisyonlarda ve rütbelerde çalışanların ise sanıldığının aksine daha da mutsuz olduklarını gördüm.

O zaman da şunu sormaya başladım; "Madem insanlar çoğunlukla kariyerlerinden memnun değiller, o zaman neden devam ediyorlar veya bu aşamaya nasıl gelmişler?"

Bu gözlemim neticesinde de anladım ki, insanlar ellerindeki şey gerçekten kendi planlı ve bilinçli seçimleri olmadığında ve hatta bazen kendi seçimleri olsa da, ne kadar kıymetli olursa olsun memnun olamıyorlar. Tam olarak neden memnun olamadıklarını soruşturduğumda ise çok çarpıcı bir şeyi fark ettim: aslında özde, kendilerinden memnun değiller!

Toparlarsak, geldiğimiz noktada kariyeri olan ama kendinden memnun olmayan insanlar ordusu ile karşı karşıyayız. Bu, üzerinde düşünmeye ve çalışmaya çok değer bir konu. Çalışmaya da memnuniyet kısmından önce "kariyer" kısmından başlamak gerek diye düşünüyorum.

Peki, nedir bu kariyer?

Ya da kariyer sahibi olmak ne demektir?

Doktor olmak, mühendis olmak, yönetici olmak kariyer sahibi olmak demektir?

İlla üst düzey bir unvan mı demektir?

Akademik unvan mı demektir?

İş hayatında gelişim göstermek, terfiler almak, iyi para kazanmak, bilinen bir şirkette çalışmak, kendine bağlı insanlar olması mı demektir?

İyi bir ressamın da kariyeri var mıdır? Bu da bir plan dahilinde midir? Gelişimini anlamak için terfi olmadığına göre, kriterler nelerdir? Sordum, sordum, soruları tüketemedim.

Ama kariyerin kendimce yanıtını buldum. Benim "kariyer" sözcüğünden anladığım, kişinin kendisini hayatı içinde ve profesyonel olarak hayatını kazandığı alanda, bir noktadan bir noktaya taşımasıdır. Böyle bakıldığında, tesisatçılık da kişinin kendisini geliştirebileceği bir alandır, temizlik görevlisi olmak da. Çünkü kariyer, kişinin unvanı yükseldiğinde değil, kişinin işi ve işini yaparken hayatı karşılama biçimini geliştirdiğinde yükselen bir çizgidir.

Bu şekilde ele alınmadığı ve toplumda pazarlanmadığı içindir ki, kendini yönetemeyen koca koca yöneticiler, öğrenmeye kapalı öğretmenler, dokundukları bedenin bir ruha bağlı olduğunu unutan doktorlar ordusunun tümü sözde kariyer sahibi olmasına rağmen, mutsuzdur.

Kariyer olgusunu bu şekilde dönüştürdüğünüzde, bir kişinin gerçekten kariyer sahibi olup olmadığını anlamanız için bakılacak kriterler açıkça ortadadır;

1) Kişi, mesleğin saygın olduğunu mu düşünmektedir yoksa mesleğini saygın bir biçimde mi icra etmektedir?

2) Kişi, mesleğine tüm unvan, terfi ve paradan bağımsız olarak ilk yaptığı günden bugüne neler katmıştır? Herkesin yaptığından farklı olarak ne yapmaktadır?

3) Kişi, mesleğini icra ettiği dönem boyunca hayatının tamamında neleri geliştirmiş? Neleri tam da hayatta para kazandığı modele uygun olarak büyütmüş, dönüştürmüş, iyileştirmiştir?

Vereceğiniz cevaplar ya da en azından bu çerçevede düşünmeye başlamak neyi ne adına yaptığınıza da ışık tutacaktır.

Burada, bundan sonra her hafta masaya yatıracağımız konular "kariyer" teması etrafında dönüyor gibi görünse de her zaman merkezde "insan"ın olacağı "mutlu" bir hayat vaad ediyorum sizlere...