Onlar eşini hatta çocuğunu bırakıp laboratuvarlarda sabahlıyorlar ama bu durumdan hiç de şikâyetçi sayılmazlar. “Dünyanın bilime, bilimin de kadına ihtiyacı var” diyerek yola çıkan L’Oréal’in UNESCO desteğiyle yürüttüğü, 18 yılda, 112 ülkede 2 bin 500’ün üzerinde bilim kadınına umut veren uluslararası “For Women In Science” programının bu yılki kazananlarının heyecanı büyük...

‘DNA’mızda bilim var

Fügen Soykut (L’Oréal Türkiye Bilim Direktörü)

Programın amacı ne?

Amaç genç bilim kadınlarını cesaretlendirmek, bilimde cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmak. Çünkü dünyanın çıkışının tek yolu bilim! Öte yandan L’Oréal, bir bilim insanı tarafından kuruldu, hücrelerinde bilim var. DNA’sında bilim olan bir kuruluşun bilimi desteklememesi garip olurdu.

Türk bilim kadınları günümüzde ne gibi zorluklarla karşılaşıyor?

Projelerini hayata geçirmek için kaynağa ihtiyaçları var. Bilimi destekleyen projelerin sayısı ve burslar, teşvikler az. İleri kademelere gidemiyorlar. Malzeme temininde de zorluklar yaşıyorlar.

Burs alan bilim kadınları ve çalışma alanları

Yrd. Doç. Dr. Özgül Persil Çetinkol / Orta Doğu Teknik Üniversitesi

Kemoterapide kullanılan ilaçların dezavantajı sadece kanserli hücrelere değil normal DNA’lara da bağlandıklarından sadece kanser hücrelerini etkileyen ilaç adayı moleküller geliştirmeye çalışıyor.

Yrd. Doç. Dr. Fatma Beste Kınıkoğlu Erol / Acıbadem Üniversitesi

Hastanın kendi erişkin kök hücrelerini kullanarak üç boyutlu yapay doku, organ geliştirmeyi amaçlıyor.

Yrd. Doç. Dr. Ayşegül Kutluay Baytak / Harran Üniversitesi

Projesinde dopingin hem hızlı hem de ekonomik olarak saptanmasına yönelik aygıtlar tasarlamayı amaçlıyor.

Doç. Dr. Melahat Bilge Demirköz / Orta Doğu Teknik Üniversitesi

Dünya yörüngesindeki radyasyon miktarını ve etkilerini araştırıyor. Türkiye’de geliştirilmiş özgün malzemelerin ve elektronik bileşenlerin, uzay için toplam doz etkisi radyasyon testleri altındaki etkilerinin araştırılması ve dayanıklılığının artırılmasını amaçlıyor.

Yrd. Doç. Dr. Rezzan Demir / Gebze Teknik Üniversitesi

Yeniden şarj edilebilen pil teknolojisi üzerine çalışıyor. Kaynakları sınırlı olan lityum bataryalara alternatif olabilecek sodyum ile daha ekonomik piller üretmeyi amaçlıyor.

Doç. Dr. Mine İnce Ocakoğlu / Mersin Üniversitesi

Fosil yakıtların sınırlı kapasitede olması ve yan etkilerinin bulunması alternatif enerji kaynaklarını zorunlu hale getirdi- ğinden organik güneş pillerinin verimini artırmaya yönelik yeni malzemelerin geliştirilmesini amaçlıyor.

Paris’te düzenlenen görkemli tören

Habertürk hafta sonu ekleri Paris’te de bilim kadınlarının yanındaydı. Mart ayının sonunda Paris’te düzenlenen görkemli törende, ‘Dünyayı Değiştirme Gücü Taşıyan’ 5 bilim kadınının yanı sıra, 15 genç bilim kadınına da toplamda 100 bin Euro değerinde ödül verildi. Jüri başkanı 2008 Nobel Tıp Ödülü sahibi Elizabeth Blackburn’dü. Ödüle layık bulunan bilim kadınlarına gelince... Almanya’dan moleküler biyoloji dalında Emmanuelle Charpentier, ABD’den yine moleküler biyoloji dalında Jennifer Doudna, Güney Afrika’dan AIDS üzerine araştırmalar yapan Quarraisha Abdool Karim, Çin’den kuş gribi aşısı üzerine çalışan Chen Hualan ve Arjantin’den moleküler viroloji üzerine buluşlarıyla dikkat çeken Andrea Gamarnik. “For Women In Science” programı, 2003’ten beri Türkiye’de de yürütülüyor ve her yıl “yaşam bilimleri” ve “malzeme bilimleri” alanlarında araştırma yapan üç kadın araştırmacı, 15 bin dolarlık bir yıllık bursla destekleniyor.

Haber: Sema Ereren