14 ülkede yapılan bir araştırmaya göre, tanınmış ve zengin olmak eskiden olduğu kadar önemli değil. Sosyal statüyü arttıran özellikleri ele alan çalışmaya göre bazı özellikler ve davranışlar, sosyal merdivenin basamaklarını tırmanmada daha etkili.


Austin’deki Texas Üniversitesi’ndeki evrimsel psikologların yaptığı bir araştırmada zekâ ve dürüstlük gibi toplumda değer gören nitelikler belirlendi ve sosyal statüyü arttırabilecek özellikler sıralandı. Erkekleri belirli davranışlar için sosyal olarak ödüllendiren ancak kadınları adeta cezalandıran evrensel çifte standartlar da ayrıca belirlendi. Kişilik ve Sosyal Psikoloji Dergisi’nde de yayınlanan sonuçlar, toplumlarda yükselen veya değeri düşen psikolojik yönelimleri anlamaya yardımcı bulgular olarak değerlendirildi.


Kişinin toplum içinde sahip olduğu sosyal rütbe, daha doğru bir tanımlama ile sosyal statü; kaynaklara erişimi, arkadaşları çekebilme yeteneğini hatta yaşam süresini etkiliyor. Evrimsel psikoloji açısından bakıldığında, yaşamın devam etmesi ile ilgili kaynaklar da yüksek statüye sahip olan kişilere akıyor.



İnsanların sevgisi nasıl kazanılır?

“İnsanların gözünde saygı kazanmak için ne gerekiyor veya saygı görmeyi neler engelliyor?” Bu soruyu ele alan bilim insanları; yaptıkları araştırmada insanların davranışlar, fiziksel özellikler ve olaylar üzerindeki izlenimlerini ele aldı.


Sonuçlara göre dürüst, çalışkan, nazik, fedakâr, zeki olmak, bilgi birikimine ve mizah anlayışına sahip olmak kişilerin sosyal yönden gördüğü değeri artırıyor.


Akıllı ve cesaretli davranan, liderlik gösteren insanlar özellikle akranlarının gözünde yükseliyor.


Başkalarına maliyet getiren davranışlar ise itibarın düşmesine sebep oluyor.


Kişisel bakım ve temizliğine önem vermeyenler, güvenilmez olanlar, cinsel yolla bulaşan bir hastalığa yakalanmış olanlar da iyi gözle bakılmayan, ön yargı ile karşılanan bireyler haline geliyor. Bu durumlar toplumdaki imajı ve hatta sosyal statüyü düşürebiliyor.


Erkekler ve kadınlar arasındaki farklara bakılınca, başkalarını koruma isteği ve yeteneği erkeklerin popülerliğini artırmada daha fazla öne çıkan davranışlar. Cesaret gösterme, risk alma, fiziksel olarak zorlanabilme gibi davranışlar erkeklerin sosyal statülerini yükseltmelerine yardımcı oluyor. Kadınların ise aile içinde gösterdikleri beceriler toplum içinde daha değerli bulunuyor.


Sık partner değiştirme ve cinsel hayatın hareketli olması, toplumsal cinsiyet eşitliğinin en yaygın olduğu kültürlerde bile kadınların statüsünü erkeklere oranla daha fazla düşürüyor. Bu duruma paralel şekilde, uzun dönemli ilişki yaşamak kadınların statüsünü arttırıyor. Bu durumlar en eşitlikçi toplumlarda bile erkekleri daha az etkiliyor.


Partnerine sadık olmak hem kadın hem de erkeklerin sosyal statüsünü önemli ölçüde ve eşit derecede arttırıyor.


Popüler olmayı ve toplumsal statüyü arttıran şeyler ülkelere göre de değişiyor. Örneğin mizah anlayışı, Polonya’da diğer ülkelere göre çok daha fazla oranda etkili.


Araştırma bazı yönleriyle de ilginç sonuçlar getirdi. Geçmişte bulaşıcı olabilen bir hastalığı taşıyan kişilerin sosyal olarak dışlandığını hatırlatan bilim insanları, bunun bilimsel bilgiden yoksun olan ve bazen de başka çaresi olmayan toplumlarda kullanılan bir yöntem olduğunu hatırlattı. Günümüzde geniş bilgi kaynakları ve gelişmiş eğitim dolayısıyla insanların birbirileri hakkındaki ön yargıları ve görüşlerinde geçmiş toplumlara göre oldukça ileri düzeyde olduğu için bu tarz bir davranışın söz konusu olmadığı vurgulandı. Günümüzde toplumda gözden düşmenin standartları oldukça değişmişe benziyor.



Referanslar: University of Texas at Austin. "Behaviors and traits that influence social status, according to evolutionary psychologists." (2020) Şuradan alındı: www.sciencedaily.com/releases/2020/06/200602183412.htm




Facebook Yorumları

YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.