Kalp sağlığını teşvik eden yaşam tarzı alışkanlıkları, yaşlandıkça bilişsel sorunlar yaşama riskinizi de azaltmaya yardımcı olabilir. Bu, Amerikan Kalp Derneği'nin (AHA) dergisinde yayınlanan yeni bilimsel bildirisinde vurgulanmıştır.

Chicago'daki Illinois Üniversitesi'nde nöroloji profesörü ve bildirinin baş yazarı olan Dr. Fernando Testai: "Kalp hastalığı ve beyin sağlığı derinden birbirine bağlıdır ve bu ilişki iki yönlüdür. Kalp hastalıkları beyin hasarına yol açabilir ve buna karşılık beyinlerin belirli bölgelerinin hasar görmesi (inmede olduğu gibi) kalp rahatsızlıklarına neden olabilir. Dolayısıyla, genç yaşta daha sağlıklı kalpler geliştirdiğimizde, beyni de koruyoruz ve bunun tersi de geçerli" açıklamasında bulundu.

Yeni AHA bilimsel bildirisi, kardiyovasküler sağlık ile beyin sağlığı arasındaki bağlantıları inceleyen en son araştırmaları gözden geçiriyor. Bunlar arasında bunama, bilişsel bozukluk veya nörolojik ve psikolojik sorunlar riski de yer alıyor.

Kalp sağlığının beyin sağlığı üzerindeki etkisi

Kalp yetmezliği, kalbin kanı gerektiği kadar verimli pompalamaması durumu, dil becerilerini, hafızayı veya yürütücü işlevi etkileyen bilişsel bozukluk yaşama riskini yüzde 14 ila 81 oranında artırıyor, bildiride belirtilmiştir. Düzensiz ve genellikle hızlı kalp atışına yol açan atriyal fibrilasyon (afib) ise hafıza veya bilişsel sorunlar yaşama riskini yüzde 39 oranında artırıyor.

Kalp hastalığı olan kişiler, sağlıklı kalpleri olan bireylere göre yüzde 27 daha fazla bunama riski taşıyor. Bir kalp krizinden sonra, hayatta kalanların yarısına kadar olan kısmı bilişsel gerileme yaşayabiliyor.

New York Üniversitesi Grossman Tıp Fakültesi'nde profesör Dr. Yu Chen: "Bu durumlar, küçük kan damarlarının düzgün çalışmayı bırakmasına, iltihaplanmaya ve beyinde küçük kanamaların meydana gelmesine neden olabilir. Bu sorunların tümü, kan akışını azaltır ve düşünme ve hafıza için önemli olan beyin bölgelerini etkiler" ifadelerini kullandı.

Kalbinizi ve beyninizi sağlıklı tutmanın yolları

İyi haber şu ki, AHA'ya göre riskinizi minimize etmek için yapabileceğiniz birçok şey var. Odaklanmanız gereken sekiz spesifik unsur bulunuyor. Bunların tümü, AHA'nın hem kalp sağlığını hem de beyin sağlığını iyileştiren 'Hayatın Temel 8'i' kontrol listesinin bir parçası. Bu liste, kişileri 100 puanlık bir ölçek üzerinde değerlendirir ve tüm sekiz unsurda yüksek ortalama puanlar, daha iyi kardiyovasküler sağlığı işaret eder.

AHA'ya göre, optimal kalp ve beyin sağlığı için odaklanılması gereken unsurlar şunlardır:

• Diyet: Tam gıdalar, bol miktarda meyve ve sebze, yağsız protein, fındık, tohumlar ve zeytinyağı veya kanola gibi sağlıklı yağlarla yemek pişirmeyi içeren Akdeniz tarzı bir beslenme modelini yakından takip edin.

• Egzersiz: Haftada 150 dakika orta yoğunlukta egzersiz veya 75 dakika yoğun egzersiz yapmayı hedefleyin.

• Tütün: Tüm nikotin türlerinden — elektronik sigaralar dahil — kaçının.

• Kilo: Vücut kitle indeksinizi (BMI) 18,5 ila 24,9 arasında tutun.

• Kolesterol: Toplam kolesterole odaklanmak yerine, trigliseritler ve düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterol gibi zararlı yağları azaltmayı hedefleyin.

• Kan şekeri: Kan şekeri seviyelerinizi, yaklaşık üç aylık bir süre boyunca ortalama kan şekeri seviyelerini yansıtan hemoglobin A1C seviyelerini gösteren kan testleriyle sağlıklı tutun.

• Kan basıncı: Kan basıncınızı 120/80 mmHg'nin altında tutmaya çalışın.

• Uyku: Yetişkinler gece yedi ila dokuz saat uyumalıdır.

Kalp hastalığı ve bilişsel bozukluk, hipertansiyon, obezite ve diyabet gibi ortak risk faktörlerine sahiptir; bunların birçoğu düzenli egzersiz, kilo kontrolü, düşük yağlı, düşük şekerli bir diyet ve sigaradan kaçınma gibi sağlıklı yaşam tarzlarıyla önlenebilir. Bu faktörlerin kalp hastalığına ve bilişsel gerilemeye katkıda bulunması on yıllar alır, bu nedenle erken önleme anahtardır.

Kaynak: Lisa Rapaport. "A Healthier Heart Means a Healthier Brain". Şuradan alındı: https://www.everydayhealth.com/healthy-aging/improved-heart-health-can-also-protect-the-brain/. (11.10.2024).