Rüyalar uykunun belirli aşamalarında ortaya çıkan halüsinasyonlardır. Uykunun metabolizmamızı, kan basıncımızı, beyin fonksiyonumuzu ve sağlığımızın diğer yönlerini düzenlemedeki rolü hakkında çok şey biliniyor. Ancak araştırmacıların rüyaların rolünü açıklaması oldukça zor.

Uyanık olduğunuzda düşüncelerinizin belli bir mantığı vardır. Uyuduğunuzda beyniniz hala aktiftir ancak düşünceleriniz veya rüyalarınız çoğu zaman çok az anlam ifade eder veya hiç anlam ifade etmez. Bunun nedeni, beynin mantıksal bölgelerinden ziyade duygusal merkezlerinin rüyaları tetiklemesi olabilir. Kesin bir kanıt olmasa da rüyalar genellikle son faaliyetlerinize, konuşmalarınıza veya hayatınızdaki diğer konulara dayanan otobiyografik düşüncelerdir. Ancak rüyaların rolüne ilişkin bazı popüler teoriler vardır. Araştırmacılar hala rüyaların amacı konusunda tam olarak anlaşamıyorlar. Bununla birlikte, yaygın olarak benimsenen bazı inançlar ve teoriler vardır. İşte o teoriler:

Terapist olarak rüyalar

Rüyalarınız hayatınızdaki duygusal dramalarla yüzleşmenin yolları olabilir. Beyniniz uyanık olduğunuz zamana göre çok daha duygusal bir düzeyde çalıştığı için, beyniniz duygularınızla ilgili olarak bilinçli benliğinizin kurmayacağı bağlantılar kurabilir.

Savaş ya da kaç eğitimi olarak rüyalar

Beynin rüya görme sırasında en aktif olan alanlarından biri amigdaladır. Amigdala, beynin hayatta kalma içgüdüsü ve savaş ya da kaç tepkisi ile ilişkili kısmıdır. Bir teori, amigdalanın uyku sırasında uyanık olduğunuz zamana göre daha aktif olması nedeniyle beynin sizi bir tehditle başa çıkmaya hazırlamanın bir yolu olabileceğini öne sürüyor. Neyse ki beyin sapı, REM uykusu sırasında kaslarınızı gevşeten sinir sinyalleri gönderir. Bu şekilde uykunuzda koşmaya veya yumruk atmaya çalışmazsınız.

İlham periniz olarak hayaller

Neden rüya gördüğümüze dair teorilerden biri, rüyanın yaratıcı eğilimlerimizi kolaylaştırmaya yardımcı olmasıdır. Her türden sanatçı, en yaratıcı çalışmalarından bazılarına ilham verme hayallerine itibar eder. Siz de hayatınızda bazı zamanlar harika bir film ya da şarkı fikriyle uyanmış olabilirsiniz. Normalde uyanık yaşamınızda kullanabileceğiniz ve yaratıcı akışınızı kısıtlayabilecek mantık filtresi olmadan, uyurken düşünceleriniz ve fikirleriniz hiçbir kısıtlamaya uğramaz.

Hafıza yardımcıları olarak rüyalar

Rüyaların amacı hakkında yaygın olarak kabul edilen bir teori, rüyaların önemli anıları ve öğrendiğiniz şeyleri saklamanıza, önemsiz anılardan kurtulmanıza ve karmaşık düşünce ve duyguları ayıklamanıza yardımcı olduğudur. Araştırmalar, uykunun anıların saklanmasına yardımcı olduğunu gösteriyor. Yeni bilgiler öğrenir ve uyursanız, uykunun faydası olmadan bu bilgiyi hatırlamanız istendiğinde olduğundan daha iyi hatırlayabilirsiniz.

Rüyaların hafıza depolamayı ve hatırlamayı nasıl etkilediği henüz net olarak anlaşılamamıştır. Ancak rüyalar, beynin önemli bilgileri daha verimli bir şekilde depolamasına yardımcı olurken, hafızayı ve öğrenmeyi engelleyebilecek uyaranları da engelleyebilir.

İlginizi çekebilir: Neden rüyalarımızı hatırlamayız?

Neden kabus görüyoruz?

Duygular, anılar ve diğer bilgilerle verimli bir şekilde başa çıkmanıza yardımcı olan rüyalar çok yararlı görünebilir. Ara sıra görülen kabus, daha korkutucu veya üzücü bir rüya olarak kabul edilir. Kabuslar genellikle stres, kaygı veya bazen bazı ilaçlara tepki olarak ortaya çıkar. Ancak sık sık kabus görüyorsanız uyku bozukluğu yaşıyor olabilirsiniz. Düzenli olarak meydana gelen korkutucu rüyalar, aşağıdaki durumlarda uyku bozukluğu olarak etiketlenebilir:

• Uyuma konusunda endişeli olmana neden oluyor

• Uykunuzun sık sık bölünmesine neden olur

• Diğer uyku veya psikolojik sorunları beraberinde getirir

Birçok insan hayatı boyunca ara sıra kabuslar görür. Ancak Amerikan Uyku Derneği, nüfusun yalnızca yüzde 5'inin uyku bozukluğu olarak sürekli kabuslar gördüğünü tahmin ediyor.

Referanslar:

Debra Sullivan. “Why Do We Dream?”. Şuradan alındı: https://www.healthline.com/health/why-do-we-dream (13.04.2023).

Korkutucu rüyalar bize ne anlatıyor?

Rüyalar hakkında bilmediğiniz 9 şey

Konu uyku olunca bilmediğimiz pek çok şey var... Aşağıda rüya ile ilgili gerçekler ve mitlerden bazılarını bulacaksınız.

10

Beyinde gerçekleşen bir şeyler olduğunu biliyoruz ve neden olduğuna dair de tahminlerimiz var. Uzmanların bile konu uyku ve rüya olduğunda bildikleri teoriden öteye gidemiyor. Uyku çok uzun bir süredir günlük olayların düzenlenip saklandığı bir süreç olmuştur ve yapılan araştırmalar da bu görüşü desteklemiştir. Geceleri beyin metaforik olarak yutkunmaya ve gün içinde aldığı bilgileri sindirmeye başlıyor. Beynin sakladıkları da bizim kim olduğumuzla ilgilidir. Konu rüya olunca da bir sürü şey bildiğimizi sanıyoruz.

Bütün gece rüya görürüz Rüyanın sadece REM evresinde gerçekleştiğini biliyor olabilirsiniz ama aslında sürekli bir rüya halindeyiz. REM uykusu sırasında rüyalara daha çok odaklanıyoruz. Rüyayı görmüyor olmamız, olmadığı anlamına gelmiyor. Gece ilerlediğinde, REM uykusu periyodları uzar ve rüyalarımızın büyük bir çoğunluğu gecenin üçte birinde görülür.

Böceklerin ve balıkların REM uykusu yoktur Bazı rüyalar REM uykusu dışında gerçekleşse de, diğer türlerde REM uykusunu tanımlama sadece tahminden öteye gidemiyor. Ancak bütün memeliler, sürüngenler ve bazı kuşlar REM uykusunu yaşıyor. Bu nedenle rüya görme ihtimalleri de oldukça yüksek.

Eğer çalar saat ile uyanıyorsanız rüyanızı hatırlamanız çok zordur Sizi dünyaya çağıran alarmın yarattığı travma, birkaç saniye önce dolaştığınız diyarları unutmanızı sağlar. Rüyaları hatırlamanızın en iyi yolu, yavaş yavaş uyanmak ve ayılma sürenizi dakikalara yaymaktır. Rüyalarınızı hatırlamak için de kendinizi zorlamayın.

Rüyalarını hatırlayan insanların beyin aktivitesi çok farklıdır 2014 yılında yapılan bir çalışmaya göre, rüyalarını hatırlayan insanların beyninde temporo- parietal denilen bölgenin daha çok aktivite sergilediği görülmüştür. Bu farklılık sadece uyku sırasında değil ayıkken de görülmüştür. Rüyalarını hatırlayan insanlar, uyku sırasında seslere karşı da daha duyarlıdır.

Bedeniniz rüyalara uyanıkmışsınız gibi tepki verir Bazen rüyamızda gördüğümüz bir insana kızgın bir şekilde uyanırız. Biyolojik olarak gözlerinizi açtığınızda da hisleriniz devam eder. Rüyada yaşadığımız deneyim, bedenimizde ve beynimizde aynı şekilde kaydedilir. Kan basıncınız veya kalp hızınız artabilir. Örneğin gerçek hayatta stresli bir senaryo, rüyadaki duygusal deneyimlerle pekişebilir.

Gerçek zamanlı rüya görürüz Rüyaların çok kısa sürdüğü mitine rağmen, aslında rüyalar 20,30 ve hatta 60 dakika bile sürebilir. Gecenin başında sadece birkaç dakika sürse bile, gece ilerledikçe REM aşamasında uzanır.

Kabuslar her zaman korku ile ilgili değildir Kötü rüyalar aslında korkutucudur ancak iş başında olan başka duygular da vardır. Yapılan bir araştırmaya göre, kabuslar ve kötü rüyalar genellikle başarısızlık, endişe, karmaşa, üzüntü ve suçluluk duygusunu ortaya çıkarır. Erkeklerin gördüğü kötü rüyalar görmek genellikle şiddet ve fiziksel agresyonla ilgilidir. Kadınların kötü rüyaları ise genellikle ilişki içindeki sorunlarla ilgilidir.

Rüyalarınız garip değildir, siz onlara garip dersiniz Rüyanızda dev yeşil bir örümcek ve Kraliçe Mary ile su altında poker oynadığınızı görmeniz garip değildir. Sadece uyanıp gerçek hayata adım attığınızda bu size garip gelir. Rüya alemi ve gerçek dünya arasında karşılaştırma yapmak, birbirinden farklı iki kültürün yemek alışkanlığını karşılaştırmak gibidir.

Rüyanızda ölebilir ya da bir felaketten sağ çıkabilirsiniz Pek çok insan, rüyada ölmenin öleceğiniz anlamına geldiğine inanır ancak bu doğru değildir. Eğer rüyada ölme fırsatı yakalarsanız peşinden gidin. Bilinç ölümsüzdür ve bedenden bağımsızdır ve rüyada ölmek gerçekten değişik bir deneyim olabilir.