Her hamilelik farklı ve yorucudur. Şimdi her zamankinden daha fazla uykuya ihtiyacınız var. Ancak, özellikle uyurken hangi pozisyonların güvenli olduğu ve hangilerinden kaçınılması gerektiği konusunda endişeleriniz varsa, rahat bir pozisyon bulmak zor olabilir. Sırt üstü uyuyan biriyseniz, sırt üstü uyumanın hamilelikte problem olduğunu duymuşsunuzdur. Doğal olarak endişeli olabilirsiniz, özellikle de gecenin çoğunu sırt üstü geçirdiğinizi fark ederek uyanırsanız.

Görünen o ki, birinci ve ikinci trimesterde sırt üstü uyumak iyidir.(1) Ancak üçüncü trimesterde ölü doğum ve başka problemler yaşama riskinizi artırır, bu nedenle başka bir pozisyon seçmek en iyisidir.(1) (2)

20 yıldan fazla deneyime sahip Dr. Kim Langdon, “Kan kalbe geri dönen damarın sıkışmasını önlemek için üçüncü trimesterde hamilelik sırasında sırt üstü uyumaktan kaçınılmalıdır” açıklamasında bulundu.

Hamilelikte sırt üstü uyumak

Önceki araştırmalar, hamilelik sırasında sırt üstü uyumanın sizi preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) riskine ve bebeğinizin düşük doğum ağırlığı, düşük fetal büyüme ve ölü doğum riski altına soktuğunu gösteriyordu.(3) (1) Bununla birlikte, son araştırmalar, hamileliğin ilk 28 haftasında bu uyku pozisyonunun bir sorun olmadığını söylüyor.(2) (1)

Bebek, plasenta ve rahim sıvısı ağırlaştığında uyku pozisyonu önemli bir husus haline gelir. Üçüncü trimestere yaklaştıkça bu ağırlık önemli kan damarlarını sıkıştırarak düşük doğum ağırlığı, preeklampsi, fetal büyümede azalma ve ölü doğum gibi sorunlara yol açabilir.(1) Sırt üstü uyumanın ne zaman güvensiz hale geldiğini belirleyen şey rahminizin içeriğinin ağırlığıdır.(1) Bu kişiden kişiye değişebilir, bu nedenle sırt üstü uyumanın sizin ve hamileliğiniz için tam olarak ne zaman ve güvenli olup olmadığını anlamak için mutlaka doktorunuz ile konuşmalısınız.

28. gebelik haftası civarında, sırtüstü pozisyondan başka bir uyku pozisyonu seçin. Ancak sırt üstü uyanırsanız, yan tarafınıza yatın.(2)

Hamilelikte sırt üstü uyumak bebek için güvenli mi?

Hamileliğin ilk 28 haftasında sırt üstü uyumak muhtemelen bebeğinizi etkilemeyecektir. Yaklaşık 28 hafta sonra sırt üstü uyumak, bebeğin fetal büyümenin azalması veya ölü doğum nedeniyle düşük doğum ağırlığıyla doğma riskini artırabilir.(2) (1)

Son 28 hafta neden sırt üstü uyumamalısınız?

Hamilelik sırasında sırt üstü yatmak, 28. hafta civarında rahminiz ağırlaştığında sorun hale gelir. Bebeğinizi, plasentayı ve amniyotik sıvıyı içeren rahminizin içeriği, hamilelik kilo alımınızın yaklaşık üçte birini oluşturur.(4)

Sırtüstü yattığınızda, rahminizin ağırlığı alt vena kava adı verilen bir damara düşer. Alt vena kava, kanı karından kalbe döndürür. Bu damarın sıkıştırılması düşük doğum ağırlığına, preeklampsiye, fetüs büyümesinin azalmasına ve ölü doğuma neden olabilir.(1)

Gebeliğin 28. haftasından sonra sırt üstü uyumanın riskleri

Hamilelikte sırt üstü uyumak söz konusu olduğunda dikkat edilmesi gereken birkaç risk vardır. İşte sırt üstü pozisyonda uyumanın risklerinden bazıları...

Preeklampsi (Gebelik zehirlenmesi)

Vena kavaya çok fazla baskı yapmak, hamilelik sırasında preeklampsi, yüksek tansiyon riskinizi artırabilir.(1) Preeklampsi ile baş, karın ağrısı yaşayabilirsiniz ve bebeğiniz erken doğum veya ölü doğum riski altındadır.(5)

Azaltılmış fetal büyüme ve düşük doğum ağırlığı

Gebeliğin 30. haftasından sonra sırt üstü uyumak alt vena kava'yı sıkıştırarak kan akışını potansiyel olarak kısıtlar ve fetal büyümenin azalmasına yol açabilir.(1) Azalan fetal büyüme aynı zamanda 2500 gr'dan daha az olarak tanımlanan düşük doğum ağırlığına neden olabilir. Düşük doğum ağırlıklı doğan bebekler, solunum sorunları ve sarılık da dahil olmak üzere artan risklerle karşı karşıyadır.(6)

Ölü doğum

Araştırmalar, gebeliğin 28. haftasından sonra sırt üstü yattığında ölü doğum riskinde üç kat artış olduğunu bulmuştur.(3)(2) Sırt üstü uyuma, her ikisi de ölü doğum riskine katkıda bulunan fetal büyüme kısıtlaması ve fetal stres riskini artırır. Komorbiditeler varsa, bu faktörler ölü doğum riskini daha da artırır.(3) Düşük ya da ölü doğum yaşayan birine nasıl destek olunur? yazısını okumak için tıklayınız...

Sırt üstü uyumaya ne zaman devam edebilirim?

Sırt üstü pozisyonda uyumayı tercih ediyorsanız, doğumdan sonra buna devam etmenizde bir sakınca yoktur. Bebeğinizi ve plasentayı doğurduğunuzda, rahminizdeki ağırlığın büyük çoğunluğu vücudunuzdan çıkar. O zaman artık vena kava'yı endişelendirecek bir sıkıştırma sorununuz yok. Bebeğiniz beşiğinde uyuklamaya başladığında, sizin uyku pozisyonunuz onların gelişimini etkilemeyecektir.

Hamilelik sırasında sırt üstü uyumak ilk iki trimesterde güvenlidir. (1) Üçüncü trimesterde sırt üstü uyumaktan kaçınmak en iyisidir çünkü bu hem sizin hem de bebeğiniz için bazı risklerle ilişkilendirilmiştir.(2) Uyandığınızda kendinizi sırt üstü yatarken bulursanız, pozisyonunuzu değiştirmeniz yeterlidir. Ayrıca bu pozisyona dönmenizi önlemek için sırtınızın arkasına bir hamilelik yastığı da koyabilirsiniz.

Kaynak: Elisa Cinelli. "Can I Sleep On My Back While Pregnant?". Şuradan alındı: https://www.verywellfamily.com/can-pregnant-women-sleep-on-their-backs-5198522 (20.10.2021).

Referanslar:

(1) Silver, RM, et al. Prospective evaluation of maternal sleep position through 30 weeks gestation and adverse pregnancy outcomes. Obstetrics & Gynecology. 2019. doi:10.1097/AOG.0000000000003458

(2) Cronin RS, Li M, Thompson JMD, et al. An individual participant data meta-analysis of maternal going-to-sleep position, interactions with fetal vulnerability, and the risk of late stillbirth. EClinicalMedicine. 2019;10:49-57. doi:10.1016/j.eclinm.2019.03.014

(3) Warland J. Back to basics: Avoiding the supine position in pregnancy: Perspectives. J Physiol. 2017;595(4):1017-1018. doi:10.1113/JP273705

(4) U.S. National Library of Medicine. Total amount and pattern of weight gain: Physiologic and maternal determinants.

(5) National Institute of Child Health and Human Development. Preeclampsia research at the NICHD.

(6) March of Dimes. Low birthweight.