OHSS (Yumurtalıkların aşırı uyarılması sendromu) nedir?

Tüp bebek tedavi sürecinde sağlıklı yumurta hüacreleri gelişimi için, folikül uyarıcı hormon (FSH) takviyesi yapılmaktadır. Bu sayede yumurta hücrelerinin güçlü bir şekilde gelişmesi desteklenir ve sağlıklı embriyolar elde etme şansı arttırılır. Ancak bu süreçte bazı kadınlar, alınan bu hormon takviyelerine karşı aşırı duyarlılık gösterebilmektedir. Yaşanan aşırı duyarlılık sonucu meydana gelen yumurtaların boyutları da normalden büyük olur ve aşırı uyarılmış bu yumurtalıklardan salgılanan yüksek hormon seviyeleri nedeni ile kısa süreli bazı yan etkiler görülebilir. Bu yan etkilerin görüldüğü durumlara yumurtalıkların aşırı uyarılması sendromu (OHSS – Ovarian Hiperstimulation Syndrome) adı verilir.

OHSS neden olur?

Yumurtalıkların aşırı uyarılması sendromunun sebepleri hala tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak çok sayıda yumurta oluşumunun hiperstimulasyon sendromunu tetiklediği bilinmektedir. Çok fazla sayıda yumurta oluşması, yumurtalıklarda salgılanan hormon seviyelerini de etkiler ve olması gerekenden fazla miktarda salgılanan bu hormonlar, çeşitli yan etkilere neden olur.

OHSS gebeliği etkiler mi?

Tüp bebek tedavisi sırasında sıklıkla karşılaşılabilen bir durum olan hiperstimulasyon sendromunun, ortaya çıkardığı yan etkiler dışında hamile kalma şansına herhangi bir etkisi olmaz. Yumurta sayısındaki artış, tüp bebek şansını arttırabilir ve OHSS belirtileri azaltıldıktan sonra, tüp bebek tedavisi devam edebilir.

OHSS belirtileri nelerdir?

• Bulantı, kusma ve ishal
• Yumurtalıkların aşırı büyümesine bağlı olarak alt karın bölgesinde gelişen ağrı ve kramplar
• Vücuttaki sıvı ve elektrolit dengesinde görülen değişimler, susuzluk
• Yüksek derecede OHSS görülen kadınlarda akciğerlerde su birikmesi ve buna bağlı gelişen nefes darlığı
• Kan pıhtılaşmasında artış
• Bacaklarda ağrı, bacaklardan birinde görülebilen şişme ve rahatsızlık, baldırlarda hassasiyet

OHSS nasıl tedavi edilir?

Hiperstimulasyon sendromuna bağlı gelişen rahatsızlıklar, yaşanan hormonal değişimlerin şiddetine göre farklı şekillerde tedavi edilebilmektedir. Hafif şiddette seyreden OHSS durumunda, ağızdan sıklıkla sıvı alınması, sık ve küçük porsiyonlar şeklinde yemek yenmesi ve dinlenme önerilirken, orta ve yüksek şiddetli hiperstimulasyon sendromu durumunda, hastanede ya da tüp bebek merkezinde müdahale edilebilir:

• Damar yolu açılarak vücuda sıvı ve protein takviyesi yapılabilir
• Bulantı ve kusma şikayetlerini gidermek için enjeksiyon yapılabilir
• Aşırı derecede kan pıhtılaşması durumu söz konusu ise yine enjeksiyon yolu ile pıhtılaşmayı düzenleyici ilaçlar verilebilir
• İleri derecede OHSS durumunda ‘parasentez’ adı verilen işlem uygulanabilir. Parasentez işlemi ile bir katater yardımıyla karın boşluğunda biriken fazla sıvı alınır. Acısız ve kısa süren bir işlemdir.