Güneş yanıkları oldukça acı verici olabilir, ancak çoğu hafif güneş yanığı genellikle üç ila beş gün içinde kendiliğinden iyileşir. Bununla birlikte, orta veya şiddetli güneş yanıkları daha uzun sürebilir—tam iyileşme iki haftayı bulabilir.

Güneş yanığının iyileşme süresinde neler bekleyebilirsiniz?

Çoğu hafif güneş yanığı yaklaşık üç ila beş gün sürer. Ancak bazıları daha uzun sürebilir. Yanığın şiddeti arttıkça iyileşme süresi de uzar:

• Hafif güneş yanığı: Ciltte kızarıklık ve hafif ağrı ile kendini gösterir, genellikle 3 - 5 gün içinde iyileşir.
• Orta derece yanık: Şişlik ve sıcak cilt belirtilerini içerir. Yaklaşık bir hafta sürebilir.
• Şiddetli yanık: Ciltte kabarcıklar ve yoğun kızarıklık vardır. İyileşme yaklaşık iki hafta sürer.
• Güneş zehirlenmesi: Şiddetli güneş yanığına bağlı bir durumdur; bulantı, ateş ve şiddetli ağrı görülebilir. Bu belirtiler de genellikle bir hafta veya daha fazla sürer.

Güneş yanığının zaman çizelgesi

Güneş yanıkları bazen iyileşmeden önce kötüleşebilir. İşte sürecin nasıl ilerlediği:

4 saat: İlk belirtiler ortaya çıkar. Güneş koruyucu kullanmadan güneşe maruz kalındığında 4 saat içinde ciltte kızarıklık görülebilir. (Güneş kremi sürülse bile uzun süreli maruziyet yanığa yol açabilir.)

24 - 36 saat: Belirtiler kötüleşir. Güneşten çıktıktan sonra bile kızarıklık ve ağrı yaklaşık 1,5 gün boyunca sürebilir.

3 - 5 gün: Hafif yanıklar genellikle bu sürede düzelir; ağrı ve kızarıklık azalır.

1 - 2 hafta: Orta ve şiddetli yanıklar bu süre zarfında iyileşir.

Güneş yanığı fark edildiğinde ne yapmalı?

Güneş yanığını tedavi etmenin en iyi yolu önlemektir. Güneşe çıkmadan önce güneş kremi kullanın, şapka ve ince uzun kollu kıyafetler giyin. İşte yanık oluştuğunda yapmanız gerekenler:

1. Güneşten çıkın. Mümkünse kapalı alana geçin veya gölgeye sığının.

2. Bol su için. Yanık cilt çok fazla nem kaybeder, bu nedenle vücudu iyi şekilde susuz bırakmamak önemlidir.

3. Nemlendirici uygulayın. Kremler ve losyonlar cildin nemini geri kazandırmaya yardımcı olur; erken uygulandığında cilt hasarını azaltabilir.

4. Cildiniz iyileşene kadar güneşten uzak durun.

Güneş yanığını nasıl tedavi etmeli?

Güneş yanıkları oldukça ağrılı olabilir. Nem kaybını gidermenin ardından, ağrıyı hafifletmeye odaklanın:

• Soğuk kompres veya serin duş ile cildi rahatlatın.
• Aloe vera ya da nemlendirici kullanın. Araştırmalar, aloe vera’nın yaraların (güneş yanığı dahil) daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabileceğini göstermektedir.
• Ağrı veya ateş için reçetesiz satılan ilaçlardan yararlanabilirsiniz.
• Kabarcıkları patlatmayın. Bu, iyileşmeyi geciktirir. Kabarcıklar kendiliğinden sönmeli; cilt soyulduktan sonra hafif nemlendirici krem uygulanabilir.

Ne zaman doktora gitmeli?

Aşağıdaki durumlarda bir sağlık uzmanına başvurun:

• Vücudun %15’inden fazlasında güneş yanığı varsa
• 48 saatten uzun süren şiddetli ağrı
• Susuz kalma belirtileri
• 38.5 °C’nin üzerinde ateş

Güneş yanığında yapılması ve yapılmaması gerekenler

Yapın!

• Bol su için.
• Aloe vera veya nemlendirici kremi en kısa sürede uygulayın.
• Cilt soyulmaya başladıktan sonra nemlendirici krem sürebilirsiniz.
• Güneşten uzak durun.

Yapmayın!

• Kabarcıkları patlatmayın.
• Cildi soymayın.
• Güneşte kalmaya devam etmeyin.

Tek bir güneş yanığı bile kalıcı zarar verebilir

Tek bir güneş yanığı bile cilt kanseri riskini artırır. Ne yazık ki, Amerikalı yetişkinlerin yaklaşık üçte biri her yıl en az bir kez güneş yanığı yaşadığını belirtmektedir. Güneşten gelen ultraviyole (UV) ışınlar, hücrelerdeki genetik materyale zarar vererek kanser riskini yükseltir. Güneş yanığı doğrudan kanser yapmaz, ancak yanığa yol açan UV ışığı bu riski artırır.

Aslında bazı güneş yanığı belirtileri, vücudun kendini kanserden koruma yöntemidir. Örneğin, cildin soyulması en fazla hasar gören hücrelerin atılmasını sağlar; bu hücreler kanserleşme riski en yüksek olanlardır.

Kaynak: Kelly Burch. "How Long Does Sunburn Last?". Şuradan alındı: https://www.verywellhealth.com/how-long-does-sunburn-last-11788686. (29.08.2025).