Küçüklüğünden bu yana konfor alanından çıkıp; buz pateni, kayak, binicilik ve dans yaparak kendine meydan okumayı seven görme engelli bir kadın, bu kez tüm dünyaya meydan okudu. Geçen hafta Fethiye’de yamaç paraşütü yapan görme engelli Avukat Nurdeniz Tunçer, “Engelli de olsam, kadın da olsam fırsat eşitliği sağlandığı zaman kimsenin önünde herhangi bir engel olamayacağı mesajını vermek istedim” diyor. Uçuş kayıtlarına göre Türkiye’de ilk kez görme engelli bir kadının yamaç paraşütü yaptığı belirtildi.

10 yaşından bu yana görme güçlüğü yaşayan Tunçer, yıllardır zamanını ve enerjisini, Türkiye’deki engelli hakları için harcıyor.

2001 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuş. İş hukuk alanında hizmet verirken, bir yandan da engellilere yönelik sivil toplum çalışmaları yürütüyor. 2014 yılında, dönemin İngiltere Büyükelçisi’nin eşi Maggie Moore ile birlikte Rehber Köpekler Derneği’ni kurmuş. Türkiye'de, görme engellilere tamamen ücretsiz rehber köpek desteği veren dernek, bu alanda Türkiye’nin ilk sivil toplum kuruluşu. Ayrıca Avrupa Rehber Köpekler Federasyonu üyesi ve Uluslararası Rehber Köpekler Federasyonu üye adayı.

Tunçer, dernek başkanı olarak görme engelliler için yasal statüyü ve yaşam standardını ilerletmek, onlara istihdam sağlamak ve eğitim fırsatları sağlamak için çalışıyor.

Türkiye’de İngiliz Ticaret Odası ve İsviçre Ticaret Odası üyesi, aynı zamanda Maslak Rotary Kulübü Başkanlığı’nı yürütüyor. 2017 yılında Sabancı Vakfı tarafından “Fark Yaratanlar”dan biri olarak seçilmiş. Global Thinkers Forum, Common Purpose gibi uluslararası kurumların yanı sıra üniversiteler, kuruluşlar, STK lar, yabancı elçilikler ve TV programlarında aktif konuşmacı olarak görev alıyor.

Brand Week İstanbul 2019’da yılın ilham veren konuşmacıları arasında yer almış. Uluslararası kadın düşünce liderlerinin oluşturduğu, Global Thinkers Forum liderliğinde Londra merkezli Athena 40 platformunun organize ettiği ve bağımsız jüri ile adayların belirlendiği “The Most Innovative Women in 2020” (Dünyanın en yenilikçi kadınları) listesinin, “Kadın Liderler & Yenilikçi Çözümler” kategorisinde, rol model kadın olarak seçilmiş. Tunçer’in yaptığı farkındalık çalışmaları kapsamında PTT, geçen yıl Rehber Köpeklerin “Anma Pulu”nu ve “İlk Gün Zarfı”nı hizmete sunmuş.

Nurdeniz Tunçer, “iki gözüm” dediği Kara ile birlikte. Kara, Türkiye’nin ilk rehber köpeği.

Nurdeniz Tunçer, sorularıma şu yanıtları verdi:

Geçen hafta Fethiye'de yamaç paraşütü yaptığınızı öğrendim. Bugüne kadar görme engelli hiçbir kadın Türkiye'de yamaç paraşütü yapmamış. Uçmaya nasıl karar verdiniz? Neler hissettiniz?

Çocukluğumdan beri hep uçmayı hayal etmişimdir. Geçen hafta bir duruşmaya katılmak için Fethiye’ye gitmem gerekti ve ben de gitmeden önce yamaç paraşütü hayalini kurmaya başlamıştım. Fethiye’ye gittiğimde her şey o kadar çabuk gelişti, hemen paraşüt okuluyla görüştük ve bunun planlamasının yapılmasını istedik. Yer çekimine meydan okumak muhteşem bir histi. Bu konuda tabii ki de pilota da çok iş düşüyor, kendisi bana her aşamayı detaylıca anlattı ve uçuşa başladıktan sonra da her anı bana betimledi. O kadar güzel betimledi ki ben her yanı doyasıya gördüm ve hissettim. Gökyüzünü hissetmek, yerçekimine meydan okumak, “Evet yapabiliyorum, uçtum!” diyebilmek, boşluğa kollarını çırpmak, ayaklarını sallamak, canım ülkem ve canım Türkiyem diyerek haykırmak ve bu şansa sahip olmak müthiş bir duyguydu. Günlük yorucu bir seyahat olmasına rağmen kendimi inanılmaz mutlu ve enerjik hissettim. Adrenalin ve spor, her zaman hepimizin hayatlarında olması gereken iki vazgeçilmez.

“İstek ve hayalleri sözde bırakmamalı”

Bu hareketi ben, bir eylem biçimi olarak yorumluyorum. Videonun başında "Eşitlik için, fırsat eşitliği için kadınlar isterse her şeyi yapabilir" diyorsunuz... Bu uçuşla kamuoyuna nasıl bir mesaj vermek istediniz?

Dünyanın her yerinde de olduğu gibi, Türkiye’de de hem görme engelli hem de kadın olmak pek kolay değil. Bu problemi aşabilmek ve ona çözüm getirebilmek çok önemli. Peki ya bu nasıl mümkün kılınabilir? Tabii ki de fırsat eşitliği ile. Ben o paraşütle uçmak için bir imkan sahibi oldum ve daha sonrasında da ayaklarımın üzerinde kendi kararımın arkasında durdum. Ayrıca pilot da fırsat eşitliği sağlamak amacıyla bana betimleme yaptı. Bir kadınım ve spor yapıyorum ve bunu da topluma kabul ettiriyorum. Engelli de olsam, kadın da olsam fırsat eşitliği sağlandığı zaman kimsenin önünde herhangi bir engel olamayacağı mesajını vermek istedim. Yapabileceğine inanmak ve bunu hayata geçirmek çok önemli. İstekleri ve hayalleri sadece sözde bırakmamak gerekiyor, eşitlik fırsatı elimize geçtiğinde olabildiğince hızlı bir şekilde harekete geçip hayallerimizi gerçeğe döndürmemiz gerekiyor.

Rehber Köpekler Derneği logosu.

Buz pateni, kayak, binicilik, dans

Sizi; fark yaratan, yenilikçi ve ilkleri yapmayı seven bir kadın olarak görüyorum. Rehber Köpekler Derneği ve bu doğrultudaki çalışmalarınız da Türkiye'de bir ilk. Ayrıca "İki gözüm" dediğiniz, Türkiye'nin ilk rehber köpeği Kara'nın da sahibisiniz. Yaşamınızda buna benzer başka ilkler var mı? Varsa neler?

Konfor alanımın dışına çıkmayı seviyorum. Her zaman yeni bir şey denemek ve kendimi geliştirmek önceliğimdir. Kendime olabildiğince özen gösteririm. Farklı olmak ya da ilk olsun diye değil, fark yaratarak kendim için yeni bir şeyler yaptığımı düşünüyorum. Çok küçük yaşlardayken görme kaybım olmasına rağmen buz pateni, üniversite yıllarımda kayak denemesi, daha sonrasında binicilik ve dans gibi farklı spor alanlarında da kendimi denemeyi gayret ettim.

Her zaman kendimi daha da geliştirmek üzerine kendime meydan okumuşumdur. Başka diller öğrenmek, başka geliştirilecek noktalar bulmak için kendimi her zaman zorlamışımdır. İlkleri yaparken de korkusuz ve cesur olduğumu, kararımdan sapmadığımı da söyleyebilirim. Paylaşımcı olmam en sevdiğim karakteristik özelliklerimden bir tanesidir. Örnek davranışlar sergilediğim zaman da oldukça mutlu oluyorum. Bu hareketimin karşısında birçok kadından tebrik telefonu aldım ve bu duygu çok sevindirici ve gurur vericiydi. Fırsat eşitliği sağlandığı sürece ilklere imza atmaya devam edeceğim.

“Rehber köpek ile yaşam, bir ayrıcalık”

Rehber Köpekler Derneği ile görme engelli bireylerin kendilerine güvenlerini artırarak toplum içinde özgür hareket etmelerini sağlamayı amaçlıyorsunuz. Neler anlatmak istersiniz?

Rehber köpekle yaşam, özellikle pandemi sürecinde daha da iyi anladığım üzere size eşlik eden bir rehber dostunuz olması, kimsenin koluna girmeden hareket edebilmeniz ve güvenli şekilde onunla bir hayatı paylaşmanız. bir görme engelli birey için en kıymetli şeylerden biri. Rehber köpeğinizle hareket etmeniz kadar, size güven ve cesaret veren herhangi bir yardımcı yol yok. Biz yurtiçi ve yurtdışı seyahatlerimizi hep rehber köpeğim Kara ile birlikte yapıyoruz ve bu yolculukları yapmak, onunla meslek hayatıma ve sosyal hayatıma devam etmek, muhteşem bir ayrıcalık. İyi ki var, diyorum.

Gönüllü aile, kurum ve kuruluşlara ihtiyaç var

Dernek kapsamında şu an aktif olarak çalışan 5 rehber köpek, 5 terapi köpeği ve eğitimde de 5 köpek varmış. Ancak şu an 250 görme engelli vatandaş rehber köpek edinmek için sırada bekliyormuş. Bu talebe hemen yanıt vermek güç sanırım. Bu konuda neler planlıyorsunuz?

Aslında mevcut sayı biraz daha fazla fakat farklı nedenlerden dolayı bazı köpeklerimizi bu programdan çıkardık. Hedefimiz ise daha çok kişiye ulaşmak ve sürdürülebilir çalışmalarımızı devam ettirebilmek. Rehber köpeklerin artması için eğitmen sayımızı ve yavru köpek sayılarımızı da artırmayı amaçlıyoruz. Bu bağlamda erişilebilirliğin de sürdürülmesini sağlamak esas hedeflerimiz, bizi başarıya ulaştıran en önemli sebeplerden biridir.

Üstelik rehber köpek adayı olacak yavrulara ve onlara ilk eğitimlerini vermek için evlerini açacak gönüllü ailelere her daim ihtiyacımız var. Toplumsal fayda yaratmak isteyen kurum ve kuruluşlarla da işbirliği yapmaya her zaman hazırız.