Filler ile ilgili bilgiler
Bugün 12 Ağustos Dünya Fil Günü... Dünya Fil Günü, yok olma tehdidi altındaki filler için farkındalık çağrısı yapıyor.
Dünya Fil Günü, her yıl 12 Ağustos'ta kutlanan bir etkinliktir. 2012 yılında başlatılan Dünya Fil Günü, Asya ve Afrika fillerinin karşı karşıya olduğu tehlikelere dikkat çekerek kamuoyunda farkındalık oluşturmayı amaçlıyor. Biz de bu konuya dikkat çekerek, filler hakkında bilmeniz gerekenleri listeledik.
-
1. Dünyanın en büyük kara hayvanı
Afrika Savana (Çalı) fili, dünyanın en büyük kara hayvanıdır. Yetişkin erkek filler, yani boğa filler, ortalama 3 metre boyunda ve 6.000 kilogram ağırlığında olabilir. Erkek filler tam boylarına ancak 35 - 40 yaşlarında ulaşır; bu da ömürlerinin yarısından fazlasıdır çünkü vahşi doğada filler 60 - 70 yıl yaşayabilir. Sadece yetişkinler değil, yavrular da oldukça büyüktür! Doğumda bir fil yavrusu 120 kilogram ağırlığında olabilir.
1 / 13
-
2. Üç türü kulaklarından ayırt edebilirsiniz
Fillerin üç türü vardır: Afrika Savana (Çalı) fili, Afrika Orman fili ve Asya fili. Afrika fillerinin kulakları kuzenlerine göre çok daha büyüktür ve Afrika kıtası şeklinde olduğu söylenir. Asya fillerinin kulakları ise Hindistan alt kıtası şeklindedir.
Ayrıca hortumlarında da fark vardır - Afrika fillerinin hortumlarının ucunda iki "parmak" bulunurken, Asya fillerinin yalnızca bir "parmağı" vardır.
2 / 13 -
3. Hortumları inanılmaz yeteneklere sahiptir
Fillerin hortumunda yaklaşık 150.000 kas birimi bulunur. Hortumları, herhangi bir memelide bulunan en hassas organ olabilir. Filler hortumlarını, içlerine 8 litreye kadar su çekerek içmek için kullanır. Yüzdüklerinde ise hortumlarını şnorkel gibi kullanabilirler.
3 / 13 -
4. Dişleri aslında azı dişidir
Fil dişleri, aslında büyümüş kesici dişlerdir ve yaklaşık 2 yaşındayken çıkmaya başlar. Dişler, filler yaşadıkça büyümeye devam eder. Filler dişlerini beslenmeye yardımcı olmak için - ağaç kabuklarını soymak ya da kökleri kazmak - veya kavga sırasında savunma amacıyla kullanır. Ne yazık ki bu güzel dişler filleri tehlikeye atar. Fildişi, çok değerli bir madde olduğundan dolayı filler avlanmaktadır.
4 / 13 -
5. Kalın bir derileri vardır
Bir filin derisi çoğu bölgede 2,5 cm kalınlığındadır. Derilerindeki kıvrımlar ve kırışıklıklar, düz deriye göre 10 kat daha fazla su tutabilir, bu da onları serinletir. Filler, düzenli olarak toz ve çamur banyosu yaparak hem ciltlerini temizler hem de güneş yanığından korunurlar.
5 / 13 -
6. Sürekli yemek yerler
Filler; ot, yaprak, çalı, meyve ve köklerle beslenir. Mevsime ve yaşadıkları ortama bağlı olarak kuru dönemlerde daha çok ağaç ve çalıların odunsu kısımlarını, yani dallarını, ince gövdelerini ve kabuklarını yerler. Günde 150 kilograma kadar yiyecek tüketebilirler ancak bunun yarısı sindirilmeden vücuttan atılır. O kadar çok yerler ki, günlerinin dörtte üçünü yemekle geçirebilirler.
6 / 13 -
7. Titreşimlerle iletişim kurarlar
Filler; boru gibi çıkardıkları sesler (bazıları insanlar tarafından duyulamayacak kadar düşük frekansta), vücut dili, dokunma ve koku yoluyla iletişim kurarlar. Ayrıca sismik sinyallerle - toprağa titreşim veren seslerle - de iletişim kurabilirler. Bu titreşimleri kemikleri aracılığıyla hissedebilirler.
7 / 13 -
8. Yavru bir fil doğumdan 20 dakika sonra ayağa kalkabilir
Şaşırtıcı bir şekilde, fil yavruları doğumdan yalnızca 20 dakika sonra ayağa kalkabilir ve 1 saat içinde yürüyebilir. İki gün içinde ise sürüye ayak uydurabilirler. Bu olağanüstü hayatta kalma yeteneği, fil sürülerinin yiyecek ve su bulmak için göç etmeye devam edebilmesini sağlar.
8 / 13 -
9. Filler asla unutmaz
Fillerin hafızadan sorumlu beyin bölgesi olan temporal lobu, insanlara göre daha büyük ve yoğundur - bu yüzden "filler asla unutmaz" sözü ortaya çıkmıştır.
9 / 13 -
10. Son yüzyılda Afrika fillerinin yaklaşık %90'ı yok oldu
Afrika fillerinin yaklaşık %90'ı, büyük ölçüde fildişi ticareti nedeniyle, son yüzyılda yok oldu. Günümüzde yalnızca yaklaşık 415.000 vahşi Afrika fili kalmıştır. Asya fillerinin sayısı da tehdit altındadır; son üç nesilde en az %50 azalmıştır. Vahşi doğada yalnızca 48.000-52.000 birey kaldığı tahmin edilmektedir. Yaşadıkları habitat değişip parçalandıkça ve insan yerleşimleri ile tarıma dönüştürüldükçe, Asya fillerinin geleneksel göç yollarını izleyerek su, besin ve üreme alanlarına ulaşmaları zorlaşmakta; bu da onları tehlikeli şekilde insanlarla karşı karşıya getirmektedir.
10 / 13 -
Fillerin neden korunmaya ihtiyacı var?
Boyutları ve güçleri nedeniyle filler, diğer hayvanlar tarafından avlanma konusunda nadiren endişe duyarlar. En büyük tehditleri ise insanlardır.
11 / 13 -
Filler turizm için sömürülüyor
Filler için en büyük tehditlerden biri turizm ve eğlence sektörlerinden kaynaklanmaktadır. İyi niyetli turistler, fillerle birlikte gezintiye çıkma, yıkanma, banyo yaptırma ve besleme gibi çeşitli aktivitelere katılmaya teşvik edilmektedir. Bunlar zararsız görünse de, binmek doğal bir fil davranışı değildir. Bu turistik yerler genellikle fillere ciddi acılar yaşatır.
Sirkler ve fil 'gösterileri' de benzer endişelere yol açmaktadır. Bu gösterilerdeki filler, arka ayakları üzerinde durmak gibi bir dizi doğal olmayan (ve bazen acı verici) aktiviteyi gerçekleştirmek üzere eğitiliyor. Daha sonra, hayvan refahı pahasına, insanları eğlendirmeye odaklanan gürültülü ve göz korkutucu bir ortamda performans sergilemeye zorlanıyorlar.
'Barınaklarda' yardımcı olmak ve filleri yıkamak gibi sözde etik turist deneyimleri bile filler için travmatiktir. Bunlar, hayvanların itaatkar olmaları için küçük yaşlardan itibaren acı ve korkuya maruz bırakıldığı ticari girişimlerdir.
12 / 13 -
Filler fildişi için avlanıyor
Fildişinin gerçek maliyetinin giderek daha fazla farkına varılmasına rağmen, kaçak avcıların her yıl yaklaşık 20.000 fili dişleri için öldürdüğü tahmin ediliyor. Bu düzeydeki bir öldürme, fil genetiğini bile değiştiriyor olabilir. Doğadaki filler giderek daha küçük dişlerle, hatta dişsiz doğuyor. Bu durum, en azından kısmen, daha büyük dişlere sahip bireylerin kaçak avcılar tarafından gen havuzundan çıkarılmasından kaynaklanmaktadır.
Kaynak: World Elephant Day. Şuradan alındı: "https://www.worldanimalprotection.org/our-campaigns/sentience/animal-awareness-days/world-elephant-day/. Top 10 facts about elephants. Şuradan alındı: "https://www.wwf.org.uk/learn/fascinating-facts/elephants.
13 / 13
YORUMLAR