Velayet çocuğun korunması için ana babaya yüklenmiş görevler ile bu görevleri yerine getirebilmesi için tanınan hukuksal haklardandır. Yasa koyucu da hiç kuşkusuz varlık sebebinin amacına uygun şekilde hareket etmek zorundadır. Buna göre Türk Medeni Kanunu'nun 335. maddesine göre ergin olmayan çocuk, ana ve babasının velâyeti altındadır.

Velayet çocuğun korunması için ana babaya yüklenmiş görevler ile bu görevleri yerine getirebilmesi için tanınan hukuksal haklardandır. Yasa koyucu da hiç kuşkusuz varlık sebebinin amacına uygun şekilde hareket etmek zorundadır. Buna göre Türk Medeni Kanunu’nun 335. maddesine göre ergin olmayan çocuk, ana ve babasının velâyeti altındadır. Yasal nedenler olmadıkça velayet anne ve babadan alınamaz.

336. maddesine göre evlilik devam ettiği sürece anne ve baba velayeti birlikte kullanırlar. Ortak hayata son verilmiş veya ayrılık hali gerçekleşmişse hâkim, velayeti eşlerden birine verebilir. Velayet, anne ve babadan birinin ölümü halinde sağ kalana, boşanmada ise çocuk kendisine bırakılan tarafa ait 337. maddesine göre ana ve baba evli değilse velayet anaya aittir. Ana küçük, kısıtlı veya ölmüş ya da velayet kendisinden alınmışsa hakim, çocuğun menfaatine göre, vasi atar ve velayeti babaya verir.

Anne ve baba, çocuğun bakım ve eğitimi konusunda onun menfaatini göz önünde tutarak gerekli kararları alır ve uygular. Ergin olmayan çocuk, ana ve babasının velâyeti altındadır. Yasal sebep olmadıkça velâyet ana ve babadan alınamaz. Eğer taraflardan biri vefat ederse de çocuğun velayeti sağ kalan tarafa verilir.

Çiftler arasında boşanma durumu söz konusu olduğunda ise hakim çocuğun velayetini eşlerden birine verebilir. Bu durumda çocuğun hangi tarafa verileceği hususunda ise en önemli kriter çocuğun menfaatidir. Hakim hangi tarafın çocuğa daha iyi bakabileceğine inanıyorsa, çocuğun velayetini o tarafa verir..Velayette, hiç kuşkusuz anne-babadan önce çocuğun yararı göz önünde tutular. Çocuğun sağlıklı gelişimi, sağlıklı toplum için olmazsa olmaz temel gereksinimdir.

Boşanmanın getirmiş olduğu ayrılık süreci boyunca çocuğun velayeti anne babaya aittir.Boşanma bitene ve velayetin kime verileceği kararı verilene kadar çocuk eşlerden birinin yanında kalır.Çocuğun velayetinin kime verileceğinde ise dikkat edilecek hususların başında çocuğun menfaati temel kriterdir.

Çocuğun çıkarlarını hangi taraf daha iyi koruyabilecekse o tarafa verilir.Eğer çocuk çok küçükse, anne bakımına ihtiyacı varsa bu kere anneye verilir.Bunun dışında çocuğun velayeti verilirken çocuğun isteği, düşüncesi,kiminle kalmak istediği de önemlidir.

Hakim tüm bunları göz önünde bulundurarak kararını verir.

Nihal Konur

Sosyal Güvenlik Uzmanı