Mars'ta 15.000 kilometreden uzun eski nehir yataklarının olduğu keşfedildi. Bu Kızıl Gezegen'in bir zamanlar bilinenden çok daha farklı bir iklime sahip olabileceğini düşündürüyor. Araştırmacılar, Mars'ın güneyinde bulunan Noachis Terra bölgesinde, ters çevrilmiş kanallar olarak da bilinen yüzey kıvrımlarını incelediler. Bunların, nehirlerin biriktirdiği tortuların sertleşmesi ve daha sonra çevredeki malzemenin aşınmasıyla oluştuğuna inanılıyor. Mars'ın çeşitli bölgelerinde benzer kıvrımlar, sırtlar bulunmuştur. Bunların varlığı, Mars'ın bu bölgesinde bir zamanlar akan suyun yaygın olduğunu ve bu suyun en olası kaynağının yağış olduğunu göstermektedir.

Adam Losekoot liderliğinde yürütülen ve İngiltere Uzay Ajansı tarafından finanse edilen araştırma, Durham'da düzenlenen Kraliyet Astronomi Derneği'nin Ulusal Astronomi Toplantısı 2025'te sunuldu ve bulgular, yaklaşık 3,7 milyar yıl önce jeolojik ve iklimsel değişimin yaşandığını gösteriyor. Losekoot konuya ilişkin şu ifadeleri kullanıyor: “Mars'ı, özellikle de Noachis Terra gibi yeterince keşfedilmemiş bir bölgeyi incelemek gerçekten heyecan verici çünkü milyarlarca yıldır büyük ölçüde değişmemiş bir ortam. Bu, temel jeolojik süreçleri Dünya'da mümkün olmayan bir şekilde kaydeden bir zaman kapsülü. Çalışmamız, Mars'ın bir zamanlar şimdi olduğundan çok daha karmaşık ve aktif bir gezegen olduğunu gösteren yeni bir kanıt.”

İncelemeler sonucunda oluşan kıvrımların geniş dağılımı ve biçimi, bunların büyük olasılıkla nispeten istikrarlı yüzey koşulları altında jeolojik açıdan önemli bir dönemde oluştuğunu düşündürmektedir. Oluşumların mekansal dağılımı ve yaygınlığı su kaynağının yağış olduğunu göstermektedir. Sırtların geniş ve birbirine bağlı sistemler oluşturması, sulak koşulların nispeten uzun ömürlü olması gerektiğini, yani Noachis Terra'nın jeolojik açıdan önemli bir dönemde sıcak ve yağışlı koşullar yaşadığını gösteriyor. Bu bulgular, Mars'ın genel olarak soğuk ve kuru olduğu, birkaç vadinin ise buz tabakasının erimesiyle oluşan kısa süreli ısınma dönemlerine ait olduğu yönündeki mevcut teorilere meydan okuyor.

Referanslar

“Ancient river systems reveal Mars was wetter than we thought”. Şuradan alındı: https://ras.ac.uk/news-and-press/research-highlights/ancient-river-systems-reveal-mars-was-wetter-we-thought. (10.07.2025).