Neden Montessori?

Çocuğumuz büyüdükçe yaşıtlarıyla daha çok vakit geçirmeye gereksinim duyduğunu, ilk bir yılda ev ortamında sağlananların artık onun gelişimini desteklemekte yetersiz kaldığını gözlemleriz.

Evlerde veya oyun ve gelişim merkezlerinde oluşturulan oyun grupları bu gereksinimi karşılamanın ilk yollarındandır. Yaşıtlarıyla bir arada geçirdiği serbest oyun saatleri çocuğa her ne kadar pek çok yeni gelişim fırsatı sunsa da sistemli bir yaklaşımın kazanımlarını sağlayamaz. Bu kadar erken bir dönemde dahi “Çocuğum için en doğru gelişim ortamı nasıl olmalı? En etkin eğitim yaklaşımı nedir?” soruları bilinçli anne babanın zihnini meşgul etmeye başlar.

Bu sorulara hala yanıt arayanlara Montessori yaklaşımını yakından tanımalarını ve bu yaklaşımla hizmet veren merkezleri incelemelerini öneririm.

Peki, neden Montessori?

Montessori metodu evrenseldir. Dünyanın dört bir yanında, farklı kültürlerden çocuklar benzer gelişim süreçlerinden geçerler. Montessori uygulamaları çocukların bu süreçleri yaşarken iç motivasyonu yüksek, özerk, sorumluluk sahibi, merak eden, sorgulayan, öğrenmeyi seven, mutlu bireyler olarak yetişmelerini destekler.

Çocukları erken yaşta kararlar vermeye, çalışmalarını kendi seçimleriyle belirlemeye cesaretlendiren Montessori metodu onların problem çözme, eleştirel düşünme, karar verme sorumluluğu alma, zamanı yönetme becerilerini geliştirir.

Dikkatle gözlemleyen uzman Montessori eğitmenleri onlara gelişim seviyelerine uygun materyal ve çalışmalara erişim imkânı sağlar ve çalışmalarda uzmanlaşmalarını destekler.

Montessori sınıfında farklı yaşlardan çocuklar bir arada çalışırlar. Bu onların küçük bir sosyal grup olmalarını ve sosyal yaşam dinamiklerini erken yaşta deneyimlemelerini sağlar. Büyüklerin küçüklere destek oldukları, onlara model olma sorumluluğunu taşıdıkları, küçüklerin de gözlemleyerek büyüklerden öğrendikleri bir ortam oluşturur. Bu ortamın dinamikleri çocuğun sosyal, duygusal ve zihinsel gelişimine büyük katkı sağlar.

Montessori metodu geleneksel eğitim yaklaşımından pek çok noktada farklılık gösterir. Öğretmenin sistem içinde daha merkezi bir rol oynadığı geleneksel yaklaşımda çocuk eğitim sisteminde pasif bir katılımcıdır. Eğitmen farklı yöntemlerle aktarır çocuğun aktarılanı alması beklenir. Buna karşılık Montessori yaklaşımında çocuğun sınıf içindeki rolü çok daha aktiftir.

Eğitmenin görevi çocuğun kendi seçimiyle belirlediği çalışmayı etkin uygulamasına destek olmaktır. Geleneksel sistemlerde her çocuğun belirlenen ortak eğitim programına katılımı zorunludur. Çocukların bireysel gelişim ihtiyaçları dikkate alınmaksızın, dışarıdan gelen yönlendirmeyle, her çocuk için bu ortak program uygulanır.

Montessori’de ise çocuklar merak ve ilgi ile yani iç motivasyonla yöneldikleri çalışmaları yaparlar ve bu sayede büyük bir istek ve yüksek konsantrasyonla çalışarak çok daha etkin öğrenirler.

Geleneksel sistemde öğrenme hızını eğitmenin aktarma temposu belirler.

Öğrenme hızı eğitmenin hızından daha yavaş olan çocuklarda tam öğrenme gerçekleşemezken, öğrenme hızı daha yüksek olanlar ise sıkılır ve genel olarak öğrenmeye ilgilerini zaman içinde kaybederler.

Montessori metdounda her çocuk kendi hızıyla öğrenir. Bu sayede çalışmanın her aşamasında tam öğrenme gerçekleşir ve bir sonraki aşama bu sağlam temel üzerine oturur. Geleneksel sistemin amacı her çocuğun eğitim programında belirlenen ortak gelişim hedefine ulaşmasıdır. Montessori uygulamaları ise çocuğun başarı hedefi kaygısı taşımadan öğrenmeyi sevmesini amaçlar.

Kendi öğrenme hızıyla bireysel gelişim ihtiyaçlarını karşılayacak çalışmaları tekrar tekrar yaparak her birinde uzmanlaşan çocuk başarı duygusunu çok daha sık yaşar. Öğrenmek çocuk için keyifli, ödüllendirici bir süreç olur ve erken çocuklukta oluşan bu öğrenme sevgisi tüm eğitim hayatını şekillendirir.

Geleneksel sistemde ortak programın akışına ayak uydurma zorunluluğu diğerlerinden geri kalma hissini ve kıyaslanma baskısını ön plana çıkarır. Montessori uygulamaları çocukta öz güven gelişimini desteklerken, geleneksel eğitim uygulamaları öz güveni sıklıkla tehlikeye atar.

Yakından incelediğimizde Montessori metodunun doğru gelişim ortamı nasıl olmalı ya da etkin eğitim sistemi nedir gibi soruların cevabını içinde barındırdığını görürüz.

Bu noktada akla yeni bir soru gelir. Montessori çocuk gelişimi için en doğru uygulamaları bize sunar ama Montessori metodunun doğru uygulandığı nasıl anlayabiliriz?