Yaşanabilir bölgede bir Süper Dünya keşfedildi

Bir yılın 19 ay sürmesini ister miydiniz? Yeni keşfedilen ve yaşanabilir bölgede yer alan Süper Dünya’ya taşınmak mümkün olursa, 1 yıllık yaşam döngümüz sadece 19 ay sürecek.

Dünyadaki yaşamdan sıkılıp “Başka gezegenlerde yaşanabilir mi?” sorusu soranlar için umut verici gelişmeler oluyor. Gökbilimciler, yaklaşık 137 ışıkyılı uzaklıkta bir ötegezegen keşfetti. Bulunan yeni Süper Dünya, M-cüce (kırmızı cüce) yıldızın yörüngesinde dönüyor. TOI-715b olarak adlandırılan gezegen, Dünya'nın yaklaşık 1,55 katı büyüklüğünde. Daha da ilgi çekici olan detay şu ki, bu Süper Dünya, yıldızın yaşanabilir bölgesinin içinde yer alıyor. Sistemde başka bir gezegen adayı daha var. Bu gezegen adayının ise Dünya büyüklüğünde olduğu ve eğer doğrulanırsa, şu ana kadar keşfedilen en küçük yaşanabilir bölge olacağı söyleniyor.

Yaşanabilir bölgede yer alan Süper Dünya gezegeni: TOI-715

1,55 Dünya yarıçaplı olan ve yaşanabilir bölgede yer alan gezegen, TOI-715 olarak isimlendiriliyor. Bu gezegen, Güneşimizin kütlesinin yaklaşık dörtte biri büyüklüğünde. Başka bir deyişle, güneş yarıçapının yaklaşık dörtte biri kadar büyüklüğe sahip. Cüce yıldızın etrafında bir yörüngede dönen gezegen, yıldıza yakın konumda bulunuyor ve cüce yıldızın etrafındaki bir turunu tamamlaması yalnızca 19 gün sürüyor. Kırmızı cüceler Güneş'ten çok daha sönük olduğundan, bu Süper Dünya yıldızın yaşanabilir bölgesinde konumlanıyor.

Yeni keşfedilen Süper Dünya ile ilgili, İngiltere Kraliyet Astronomi Topluluğunun Aylık Bildirimlerinde yayınlanan yeni araştırmanın başyazarı, Birmingham Üniversitesi Fizik ve Astronomi Okulu'ndan Georgina Dransfield. Yaşanabilir bölgede yer alan gezegenin adı ise "Eliptik Güney Kutbu yakınında bir M4 yıldızı olan TOI-715'in barındırdığı 1,55 Dünya yarıçaplı yaşanabilir bölge gezegeni."

Yıldız çevresinde yaşanabilir bölge nedir?

Bilim insanları bir süredir Dünya dışında yaşama ortamı sunan gezegenlere dair araştırmalar sürdürüyor. Bazen de astronomlar başka çalışmalar kapsamında keşifler yapıyor. "Yaşanabilir bölge" ise bir yıldızın etrafında, Dünya benzeri bir gezegenin yüzeyinde suyun bulunabileceği bölge olarak tanımlanıyor. Soğuk, düşük kütleli yıldızların etrafındaki iyimser ve korunaklı yaşanabilir bölge sınırlarını gösteriyor. Bir yıldızın çevresindeki yaşanabilir bölgede bulunan Süper Dünya’ya ait keşifler her seferinde heyecan yaratıyor. Jüpiter gibi su ve yaşam barındırma olasılığı sıfır olan gezegenlerden daha çok ilgi çekici bulunuyor.

İlginizi çekebilir: İnsan vücudu uzayda hangi değişikliklere uğruyor?

Dış gezegen nedir?

Güneş sistemimizin ötesinde yer alan herhangi türde bir gezegene dışgezegen veya ötegezegen adı veriliyor. Çoğu diğer yıldızların yörüngesinde bulunuyor ancak başıboş gezegenler olarak adlandırılıyorlar, serbest yüzen ötegezegenler galaktik merkezin yörüngesinde dönüyorlar ve herhangi bir yıldıza bağlı değiller. Şu ana kadar keşfedilen dış gezegenlerin çoğu galaksimiz Samanyolu'nun nispeten küçük bir bölgesinde bulunuyor. NASA'nın Kepler Uzay Teleskobu'ndan yapılan gözlemler sayesinde, galakside yıldızlardan daha fazla gezegen bulunduğunu biliyoruz.

Dış gezegenler güneş sistemimizdeki gezegenlere benzer elementlerden oluşuyor ancak bu elementlerin karışımları farklı olabiliyor. Bazı gezegenlerde su veya buz hakimken, diğerlerinde demir veya karbon hakim olabiliyor. Erimiş denizlerle kaplı lav dünyalarını, Strafor yoğunluğundaki kabarık gezegenleri ve hala yıldızlarının etrafında dönen gezegenlerin yoğun çekirdekleri belirlenmiş durumda. Dış gezegenlerin boyutlarını (çaplarını) ve kütlelerini (ağırlıklarını) ölçerek, çok kayalıklardan (Dünya ve Venüs gibi) çok gaz bakımından zengin (Jüpiter ve Satürn gibi) kadar değişen bileşimleri görebiliyoruz.

Teleskopla görmek mümkün mü?

Yeni keşfedilen dış gezegeni astronomi meraklıları ne yazık ki gözlemleme şansına sahip değil. İlk ötegezegenler 1990'larda keşfedildi ve o zamandan bu yana çeşitli tespit yöntemleri kullanarak binlercesi belirlendi. Gökbilimcilerin Satürn'ü Dünya'dan bir teleskopla görebileceği gibi, bir dış gezegeni teleskopları aracılığıyla görmesi oldukça nadir. Buna doğrudan görüntüleme deniyor ve bu şekilde yalnızca bir avuç ötegezegen bulunmuş. Uzaya kaldırılan robotik teleskopların sayısını ve gözlem gücünü artırdıkça bu sayının on yıl içinde on binlere çıkabileceği öngörülüyor.

Referanslar:

“A Super Earth and possible earth-sized exoplanet found in the habitable-zone” (2024) Şuradan alındı:

https://www.universetoday.com/165558/a-super-earth-and-possible-earth-sized-exoplanet-found-in-the-habitable-zone/#google_vignette

“What is an exoplanet?” (2023) Şuradan alındı: https://exoplanets.nasa.gov/what-is-an-exoplanet/overview/ , https://exoplanets.nasa.gov/exoplanet-catalog/8921/toi-715-b/

Dünya uzaydan çok güzel!

Uzay yolcularının çektiği fotoğraflarla birlikte uydu görüntüleri de her zaman merak konusu. NASA, dünyanın büyüleyici güzelliklerini uzaydan çekilmiş fotoğraflarını zaman zaman paylaşıyor. Dağ akarsuları, kasırgalar ve okyanusların uzaydan görüntüleri harikulade...