Sızdıran bağırsak sendromu (ya da diğer adıyla geçirgen bağırsak sendromu), toksinlerin ve iltihaba neden olabilen bazı maddelerin bağırsak duvarlarından geçerek kana karışmasını ifade eden bir rahatsızlıktır.

Sağlıklı bir bağırsakta gıdalar sindirilirken tamamen parçalanır ve besleyici kısımların duvarlardan geçerek kana karışması sağlanır. Ancak bağırsak duvarlarının geçirgenliği bozulduğunda ve gerektiği gibi çalışmadığında toksinler, bakteriler ve sindirilmemiş yemek artıkları gibi yabancı maddeler de besinlerle birlikte kana karışmaya başlar.

Henüz bilimsel olarak yeterli kanıt elde edilememiş olsa da bazı uzmanlar, sızdıran bağırsak sendromunun teşhis edilmesinin altta yatan diğer önemli rahatsızlıkların da tespit ve tedavi edilebilmesi için önemli olduğu görüşünde.

Sızdıran bağırsak sendromu neden olur?

Sızdıran bağırsak sendromunun medikal nedenleri tam olarak anlaşılamamış olsa da, çölyak hastalığı ve tip-1 diyabet gibi kronik rahatsızlıkların bağırsak mikrobiyomu üzerindeki olumsuz etkileri kanıtlanmış durumda. İbuprofen gibi bazı antienflamatuar ilaçların uzun süreli kullanımı da benzer şekilde bağırsaktaki bakteri florasını olumsuz etkiliyor. Uzmanlar, bağırsaklardaki bu tür dengesizliklerin bağırsak duvarlarının da incelmesine ve hücresel düzeyde deliklerin oluşmasına neden olabileceğini söylüyor.

2020 yılında California San Diego Tıp Okulu’nda yapılan bir araştırmada, daha yaşlı kişilerde, kronik rahatsızlıkları bulunanlarda ve yüksek düzeyde strese maruz kalan kişilerde sızdıran bağırsak sendromu görülme riskinin arttığı açıklanmıştı. Aynı araştırma aynı zamanda sızdıran bağırsak sendromunun nedeni olabilecek ‘stres-polarite stres yolu’ adı verilen ve bağırsak astarının düzgün çalışmasına yardımcı olan moleküler bir mekanizmaya da dikkat çekmişti. Bu mekanizma stres altına girdiğinde sindirim sisteminde kronik iltihaplanma yaratabiliyor ve bağışıklık sistemini de alarm durumuna geçirerek tüm vücutta iltihaplanmaya neden olabiliyor.

Sızdıran bağırsak sendromu belirtileri nelerdir?

Vücuttaki diğer rahatsızlıklar sızdıran bağırsak sendromunun nedeni olabileceği gibi, sonucu da olabilir. Bazı belirtilere bakılarak sendromun varlığına dair fikir edinmek mümkün:

1. Sindirim sorunları

Gaz, şişkinlik, ishal ve benzeri sindirim sorunları, sızdıran bağırsak sendromunun ilk belirtileri olarak ortaya çıkabilir. 2015 yılında yapılan bir araştırmada, sendromun irritabl bağırsak hastalığı (IBD) ile de ilişkili olabileceği açıklanmıştı.

2. Hormonal dengesizlikler

Bağırsak mikrobiyomu, vücuttaki östrojen seviyeleri ile de yakından ilgilidir. Östrojen dengesizliklerine bağlı olarak gelişen endometriyozis ve polikistik over sendromu (PKOS) gibi rahatsızlıkların varlığı da sızdıran bağırsak sendromu ile ilişkili olabilir.

3. Otoimmün rahatsızlıklar

Vücudun kendi bağışıklık tepkilerinin bozulması ve kendi kendine savaş açması durumunda ortaya çıkan otoimmün rahatsızlıklar, genetik ve biyolojik birçok faktörün etkisi ile ortaya çıkar. Son zamanlarda yapılan bazı araştırmalar, bağırsak duvarlarındaki bozulmaların bu tür rahatsızlıkları da tetikleyebileceğini ortaya koydu.

4. Kronik yorgunluk ve fibromiyalji

Bağırsak mikrobiyomundaki dengesizlikler, vücuttaki enerjinin daha hızlı tükenmesine, kronik yorgunluğa ve fibromiyalji olarak bilinen kronik ağrı sendromuna da neden olabilir.

5. Cilt sorunları

Bağırsaklarımız vücudumuzun neredeyse tamamını etkilediği gibi, cildimizde de önemli belirtiler gösterebiliyor. Akne, rosacea ve egzema gibi cilt sorunları da sindirim kanallarına enflamasyona işaret edebilir.

6. Gıda hassasiyeti veya alerjiler

Özellikle belirli besinleri tükettikten sonra şişkinlik ve benzeri rahatsızlıklar hissediliyorsa, bu da teşhis edilmemiş bir gıda alerjiniz olduğuna işaret edebilir. Bu da sıklıkla bağırsaktaki dengesizliklerle ilişkilendirilir.

7. Eklem ağrıları

Bağırsaklardaki iltihap arttığında, eklemleri de etkileyen bir tür bağışıklık tepkisi meydana gelebilir.

Referanslar: Sarah Ellis, "7 Signs You Have Leaky Gut Syndrome & How To Heal It" (24 Ocak 2019) Şuradan alındı: https://www.mindbodygreen.com/0-10908/9-signs-you-have-a-leaky-gut.html