300'den fazla baş ağrısı türü vardır, ancak baş ağrılarının yalnızca yaklaşık %10'unun bilinen bir nedeni vardır. En çok rastlanan baş ağrısı çeşitleri olan zonklayıcı, gerilim tipi, enseden gelen, küme tipi (cluster headache) baş ağrıları olurken bazı baş ağrısı türlerine karşı dikkatli olmak gerekir. Baş ağrısı sebeplerini ortaya çıkarmak için bir uzmana başvurmadan önce evde yapabileceğiniz bazı hafifletici uygulamalar ve baş ağrısına iyi gelen yiyecekler sayesinde baş ağrılarınızı hafifletmeniz mümkün;

Migren kaynaklı baş ağrıları

Hayatınızı 1-2 gün için felç edebilecek kadar kötü olan migren ağrıları genelde başın bir yanını etkiler ancak ağrıyan taraf sonradan değişebilir. Ağrıyla birlikte genellikle ışığa ve kokuya karşı duyarlılık ya da mide bulantısı gibi şikayetler de görülür. Migren ağrısının yaklaştığını hissettiğiniz zaman bir bez içine koyacağınız buzu alnınızda gezdirmek, ışıkları ve dış uyaranları azaltmak yardımcı olabilir. Aşırı ilaç kullanımının migren ataklarının daha sık ortaya çıkmasına ve daha şiddetli hale gelmesine neden olabildiğini hatırlatmak gerek. Zencefil çayının migren ağrısını hafifletmeye yardımcı olduğunu gösteren bazı çalışmalar da mevcuttur. Susuzluğu önleyen salatalık, kereviz, marul, havuç, karpuz, kavun gibi yiyecekleri mevsimine uygun şekilde tüketmeniz vücudunuzun su dengesini korumaya yardımcı olur.

Hormonal değişim kaynaklı baş ağrıları

Eğer reglden hemen önce ya da regliniz sırasında baş ağrısı çekiyorsanız bu durum, azalan östrojen hormonu nedeniyle olabilir. Eğer her ay bu tür bir baş ağrısından şikayetçiyseniz magnezyum bu sorununuza çözüm olabilir. Ispanak, muz, ay çekirdeği ve badem yüksek miktarda magnezyum içeren besinlerdir. Nane, papatya ve lavanta çayları hem gerginlik hem de baş ağrısına iyi gelebilir, deneyin.

Stresin neden olduğu baş ağrısı

Eğer başınız ağrıdığında sıkı bir bantla bağlamak size rahatlatıyorsa büyük ihtimalle stres nedeniyle kasılan boyun ve sırt kaslarınız bu ağrıların nedenidir. Magnezyum ve CoenzymeQ10 hem sinir sisteminizi hem de kaslarınızı gevşeterek, ağrılarınızı hafifletebilir. CoQ10 içeren yiyecekler arasında ilk akla gelenler ise yumurta, ton balığı, karnabahar ve brokolidir. Stres faktörleriyle baş ederken beslenmenize bu yiyecekleri de ekleyebilirsiniz. Omuz kaslarınız üzerine yerleştireceğiniz ılık bir havlu veya ılık duş kaslarınızı gevşetmeye yardımcı olabilir. Fırsatınız varsa kısa bir şekerleme yapmak da gerginliği azaltmaya yarar. Bazı gerilim tipi baş ağrıları yorgunluk, duygusal stres veya boyun veya çene kaslarını veya eklemlerini ilgilendiren problemlerle tetiklenir. Limonlu su da tansiyon yüksekliği yaşadıysanız bunun etkilerinden biri olan baş ağrısı üzerinde etkili olur.

Nezle ve grip kaynaklı baş ağrıları

Hastalandığınızda vücudunuz önemli minerallerini kaybeder ve susuz kalır. Susuz kalmak baş ağrılarını tetikler. Nezle ya da gripken başınızın ağrımasını önlemek için bol bol sıvı içeren greyfut, portakal, karpuz, ananas ya da çilek gibi meyvelerden yemeniz baş ağrısıyla baş etmenize yardımcı olur. Nezle ve grip gibi rahatsızlıklar esnasında tükettiğiniz ıhlamur gibi bitki çaylarının içine atacağınız toz zencefil de baş ağrınızın hafiflemesi üzerinde etkiye sahiptir. Maydanoz, içerdiği E vitamini ile baş ağrısına iyi gelirken C vitamini ile de halsizliğinizi gidermeye yardımcı olur.

Baş ağrısını önlemek için neler yapmak gerekir?

Baş ağrısı en çok rastlanan şikayetlerden biridir. Araştırmalara göre dünyada 70 milyondan fazla kişi kronik baş ağrısı çekmektedir. Her başınız ağrıdığında ilaç almak istemiyorsanız, bazı önlemlerle baş ağrılarınızı kontrol altına alabilirsiniz:

• Ortam ısısında olabilecek hızlı değişimler baş ağrılarını tetikleyebilir. Gerilim tipi baş ağrısında başa ve boyna ılık uygulama yapmak iyi gelirken migren ağrısında soğuk kompres yapmak iyi gelebilir. Baş ağrısı tipine göre ısı değişebileceği gibi, aşırı sıcak veya soğuk ortamların da baş ağrısını tetikleyebileceğini hatırlayın.

• Mümkün olduğunca stres nedenlerinden kaçının ve kaçınılmaz stres için sağlıklı başa çıkma stratejileri kullanın.

• Kan şekeri seviyenizin fazla düşmemesine dikkat ederek öğünlerinizi düzenli tutun.

• Belli bir uyku düzeni içinde kalmaya, yatak odanızı serin, karanlık ve sessiz tutmaya dikkat edin.

• Gerilim tipi baş ağrısını önlemek için gün içinde 5 dakikalık bile olsa molalar verin.

• Genel sağlığı artırmak ve stresi azaltmak için düzenli olarak egzersiz yapın.

• Su içmeyi ihmal etmeyin.

• Göz yorgunluğuna bağlı baş ağrısını önlemek için bilgisayar başında çalışırken molalar verin.

• Çikolata, beyaz peynir, mayalı yiyecekler, konserve yiyecekler, yer fıstığı ve fındık gibi kabuklu kuruyemişler baş ağrısını tetikleyebilir. Bu yiyecekleri tükettikten sonra baş baş ağrısı yaşayıp yaşamadığınızı gözden geçirin.

Baş ağrısı için alternatif ve bütüncül tedaviler

Günümüzde bütüncül yaklaşım ile baş ağrısını tedavi etmeye yardımcı olan birkaç alternatif baş ağrısı tedavisi mevcuttur. Akupunktur, psikoterapi, eliminasyon diyeti ve meditasyon gibi yöntemlerin baş ağrısının sebeplerini ortadan kaldırmada faydalı olduğu bildirilse de bunlar üzerinde bilimsel kanıta ihtiyaç olduğunu hatırlamak gerekir. Bu tarz tedavilere tek yöntem olarak doğruca başvurmak yerine öncelikle bir tıp hekimine başvurmak ve baş ağrısı sebeplerini, özellikle de kronikleşen bağ ağrılarının nedenlerini ortaya çıkarmak gerekir.

Bazı kanıtlar, bir kişi düşük magnezyum ve D vitamini seviyelerine sahip olduğunda migren ataklarının ortaya çıkma olasılığının daha yüksek olabileceğini öne sürmektedir. Besin eksiklikleri, bir kişinin diyetinin kalitesinden, emilim bozukluğu sorunlarından veya diğer tıbbi durumlardan kaynaklanabilir.

Baş ağrısının sebepleri nelerdir?

Bazı durumlarda baş ağrısının sebepleri tam olarak anlaşılamayabilir. Altta yatan farklı bir sebep yoksa, baş ve boyundaki kan damarları, beyni çevreleyen dokular ve beyinden kaynaklanan bazı büyük sinirler ağrıya işaret edebilir. Kafa derisi, sinüsler, dişler ve boyun kasları ve eklemleri de baş ağrısına neden olabilir.

Ne zaman endişelenmek gerekir?

Pek çok baş ağrısını kendi başınıza halledebilirsiniz ve doktorunuz, daha zorlu baş ağrılarının çoğunu kontrol altına almak için size ilaç verebilir. Ancak bazı baş ağrıları acil tıbbi bakım gerektirir. Baş ağrısı konusunda ne zaman endişelenmeniz gerektiğine dair bazı uyarı işaretleri şunlardır:

• İlk olarak 50 yaşından sonra gelişen baş ağrıları

• Baş ağrılarınızın düzeninde büyük bir değişiklik

• Alışılmadık derecede şiddetli bir baş ağrısı

• Öksürük veya hareketle artan baş ağrısı

• Giderek kötüleşen baş ağrıları

• Zihinsel işlevdeki değişiklikler

• Ateş, boyun tutulması, kafa karışıklığı, uyuşukluk veya hafızada bozulmanın eşlik ettiği baş ağrıları veya görme bozuklukları, konuşma bozukluğu, halsizlik, uyuşma veya nöbetler gibi nörolojik semptomlar

• Ağrılı bir kırmızı gözün eşlik ettiği baş ağrıları

• Kafaya darbe sonrası gelişen baş ağrısı

• Normal günlük aktiviteleri engelleyen baş ağrıları

• Aniden ortaya çıkan baş ağrıları, özellikle sizi uyandırırsa

• Kanser hastası veya zayıf bağışıklık sistemi olan hastalarda görülen baş ağrıları