Oryantal ya da göbek dansı olarak bilinen bu dans, dünyanın bilinen en eski danslarından biridir. Oryantal dans yapan kadınlara dansöz veya çengi denilir. İşte adı Türkiye sınırlarını aşmış en bilinen 27 oryantali.
Hülya Babuş
Hülya Babuş'un ailesi üç dört kuşak boyunca dansözlük yapmıştır. Ailesinde bütün kadınlar dansöz erkekler tel cambazıdır. Hülya Babuş aslında önemli sanatçılarla çalışan onlarla turnelere çıkan bir dansçıdır. Bursa'da uzun süre kalmıştır. Gönül Akkor'un kocası Hayri Küçük'ün menajerliğini yaptığı Çadır Tiyatrosu Bursa'dayken Babuş sahneye çıkardı. Halk Babuş'u çok severdi. Engelli bir çocuğu olduğundan bahsedilir. Milli kaleci Varol'un sevgilisi olduğu dönemde, milli kaleciye taşra panayırlarında penaltı çektirmiştir. Bir trafik kazasında hayatını kaybetmiştir. Fotoğraftaki soldan dördüncü isim Hülya Babuş'tur.
Türkan Şamil
Türkan Şamil, 1936 yılında İzmir'de doğdu. İzmir Ortaokulu'nu bitirdi. Kafkas oyunlarını Türkiye'de ilk kez seyrettiren Suzan ve Murat Şamil'in kızı olması nedeniyle gösteri dünyası içinde yetişti. İlk olarak sahnelerde dansözlük yaptı ve bu sayede film yapımcılarının dikkatlerini çekti. Dansözlüğün yanı sıra sinema filmlerinde de oynadı. Toplam 13 filmde rol aldı.
Saliha Ketenci
1954'te "Üvey Ana/Bar Kadını" filminde rol alarak sinema oyunculuğuna başlayan Saliha Ketenci, 1959 yılına kadar Türk filmlerinde rol aldı. Ardından sinemayı bırakıp dansözlüğe başladı ve dansöz olarak Amerika'ya gidip yerleşti. 1964 yılında "Diary of Bachelor" filminde dansöz olarak rol aldı.
Ayşe Nana
1936 yılında Beyrut'ta doğdu. Ayşe Nana da hem oyunculuk hem de dansçılık yapan sanatçılar arasında yer alıyor. Roma'da Rugantino adında bir gece kulübündeki dansı ile hem İtalya hem de Türkiye gündemine geldi. Bu dansı ile Fellini'ye La Dolce Vita filmi için ilham verdi.
Nejla Ateş
Gerçek adı Naciye Batır olan Nejla Ateş, 1927 yılında doğmuş ve ünü tüm dünya çapında duyulmuştur. İlk olarak bir çorap fabrikasında çalışan Ateş, Madam Esther adındaki bir dansçı ile tanıştı ve ondan dersler aldı. Madam Esther, Nejla Ateş'in kabiliyetini fark etti ve onu Ses Opereti'ne götürdü. Nejla Ateş 1942 yılında profesyonel dans hayatına başladı. Gösterileri için Kıbrıs, Beyrut, Bağdat, Kahire, Roma derken Paris'e kadar giden Ateş, Paris'in en ünlü müzikhol ve gece kulüplerinde çalıştı. 1952 yılında aldığı teklif ile Amerika Birleşik Devletleri'ne giden Ateş, Majestic ve Belasco gibi Broadway'in önemli sahnelerde ve Fanny gibi ünlü müzikallerde yer aldı. Nejla Ateş "The Exquisite Turkish Delight" olarak anılmaya başladı. 4 Kasım 1954 tarihinde New York'lu heykeltıraş Albino Manca tarafından yapılan Nejla Ateş'in çıplak bir heykeli Central Park'a yerleştirildi. Ateş 2005 yılında, İstanbul'da hayata veda etti.
Aysel Tanju
5 Ağustos 1939 yılında, İzmit 'te doğdu. Dansözlüğün yanı sıra sinema oyunculuğu da yaptı. Esas oğlanla masum kızı birbirinden ayıran filmlerdeki vamp kadın tipiyle de ünlüydü. 100'e yakın filmde rol aldı. Aysel Tanju, 7 Ekim 2003 yılında İstanbul'da hayatını kaybetti.
Nilüfer Aydan
Nilüfer Aydan yani asıl adı ile Aydan Canbula, 29 Şubat 1940 yılında doğdu. Hem sinema, dizi oyunculuğu hem de dansçılıkla ilgilendi. Dans ve folklore olan ilgisi nedeniyle birlikte çalışmaya başladığı Yılmaz Duru ile evlendi. 1958 ile 1961 yılları arasında Nilufer Aydan ve Yılmaz Duru kariyerlerine Amerika'da New York City Broadway sahnelerinde folklor ve çesitli Türk dans örneklerini sergileyerek devam ettiler.
Nebile Teker
1929 yılında, İstanbul'da doğdu. İlk kez 1945 yılında ''Van Kedisi'' oyunuyla sanat yaşamına adım attı. ''Köroğlu'' filmi ile sinema oyunculuğuna başlayan Nebile Teker, çeşitli Anadolu turnelerine çıktı. İzmir Şehir Tiyatrosu ve İzmir Radyosu'nda çalıştı. 1962 yılından sonra sinema ve tiyatrodan ayrılarak dansözlüğe başladı. Daha sonra yurtdışına gitti ve Amerika ile Almanya'da uzun yıllar kaldı. Bu ülkelerde sinema çalışmalarına devam etti.
Özel Türkbaş
1970'li yıllarda Amerika'ya göç eden Özel Türkbaş, Amerikalı kadınlara göbek dansını öğreten bir dans sanatçısı idi. Özel Türkbaş, oryantal dans ile ilgili çeşitli kitaplar yazdı ve oyantal dans müziklerinden oluşan onlarca albüm yaptı. Ünlü oryantal sanatçısı Özel Türkbaş Amerika'da yakalandığı hastalığın ardından hayata gözlerini yumdu.
Özcan Tekgül
15 Ocak 1941 - 2 Temmuz 2011 tarihleri arasında yaşadı. Özcan Tekgül orta eğitimi tamamladıktan sonra 1954 yılında bir gazetenin başlattığı "Plaj Güzeli" yarışmasında derece aldı. Bu derecenin ardından tekliflerin gelmesi üzerine dansözlüğe başladı. 1955 yılında Karaca Tiyatrosu'nda ve Ses Tiyatrosu'nda sahneye çıkan Özcan Tekgül'ün şöhreti magazin basını ve erotik dergilerde fotoğraflarının yayımlanmaya başlanmasıyla daha da arttı. Otuzu aşkın filmde rol alan Tekgül asıl mesleği olan oryantal dansını hiçbir zaman bırakmadı.
Nesrin Topkapı
1951 yılında doğan Nesrin Topkapı'nın asıl adı Nesrin Gökkaya'dır. 1957 yılında yani 6 yaşındayken sahneye çıkan Topkapı'nın profesyonel sahne yaşamı ise 1966 yılında başladı. 1968 yılında Londra'ya gidip performans gösteren Nesrin Topkapı'nın soyadı da burada değişti. Asıl soyadı olan Gökkaya'nın söylenmesinin zor olmasından dolayı bu soyadının seçildiği biliniyor. 1974 yılında Nil Burak'ın tavsiyeleri ile Türkiye'ye dönen Nesrin Topkapı ünlü gazinolarda performans sergiledi ve şarkıcılık yaptı. Nesrin Topkapı Türkiye'de aynı zamanda televizyona çıkan ilk dansözdür. 12 Eylül 1980 askeri darbesiyle ilk kez ekrana çıkan dansöz Nesrin Topkapı'dır.
Nilüfer Sezer
1938 yılında doğan Nilüfer Sezer, "Kader Yolcusu, Ölüm Peşimizde, Yeşil Kurbağalar" başta olmak üzere toplam 15 filmde rol aldı.
Seher Şeniz
1948 yılında doğan Seher Şeniz de Plaj Güzeli seçilerek ünlü oldu. Türkiye Güzellik Yarışması'nda ikinci olunca sinirlenip ikincilik kurdelesini jüriye fırlatmasıyla daha da ünlenen Seher Şeniz, bu yarışmanın ardından sinema filmlerinde rol aldı. Yaklaşık 22 filmde rol alan Şeniz, üç evlilik yaptı ve son evliliğinin ardından Paris'e yerleşti. Paris'te Moulin Rouge gibi ünlü striptiz kulüplerinde çalıştı. Seher Şeniz'in bu dönemde Playboy'da fotoğrafları yayınlandı. Playboy'da fotoğrafı çıkan ilk Türk Seher Şeniz'dir.
Tülay Karaca
70'li yılların sonunda dikkatleri üzerine çeken Tülay Karaca da Türkiye'nin ünlü oryantal dansçıları arasında yer alıyor. 1970'lerde Türkiye'nin Seher Şeniz ve Nesrin Topkapı ile birlikte en çok aranılan dansözlerinden biri de Tülay Karaca'dır.
Prenses Banu
Film yıldızı olmak için İstanbul'a gelen Prenses Banu dönemin dansözlerinin hocası olan Kudret Şandra'nın dikkatini çekti ve dans dünyasına ilk adımını attı. Prenses Banu bugüne kadar dünyanın hemen hemen her yerinde dans etti. Prenses Banu Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri ve Kültür Bakanlıkları tarafından düzenlenen Türkiye'nin yurtdışı etkinliklerinde görevli sanatçı olarak pek çok kez Türkiye'yi başarıyla temsil etti. Bu nedenle Prenses Banu "Milli Dansöz", "Diplomatik Dansöz" olarak da biliniyor. Saraylarda krallara ve devlet başkanlarına dans eden Prenses Banu'nun dans ettiği kişiler arasında: Berlusconi, Hüsnü Mübarek, Saddam Hüseyin, Kaddafi de yer alıyor.
Sibel Gökçe
15 yaşında kameraların önüne çıkan Sibel Gökçe ilk olarak çeşitli sinema filmlerinde rol aldı. Dansçılık hayatına oyunculuğun hemen ardından başlayan Gökçe, Çetin Cengiz Dance Group, Hakan Peker Dance Group, Sema Tekin Dance Group, Solo Dance 1991-Today'de kendini gösterdi.
Zinnur Karaca
19 Eylül 1975 yılında doğan Zinnur Karaca, halasının desteği ile sahnelere çıktı. Kaygısızlar, Darbükatör Bayram gibi çeşitli filmlerde ve dizilerde rol alan Karaca bir dönem sahnelerin aranan oryantallerinden biri idi.
Pınar Eliçe
1972 yılında doğan Pınar Eliçe ilk kez dansöz olarak sahnelere çıkmıştır. Bir süre oryantal dans yapan Eliçe, sonrasında şarkıcılığa geçmiştir.
Sibel Barış
90'lı yılların ünlü oryantallerinden olan Sibel Barış, yılbaşı gecelerinin vazgeçilmez ismiydi. Evlenip çocuk sahibi olduktan sonra bir süre sahnelerden çekilen Sibel Barış, eşinin ölümünden sonra tekrar sahnelere döndü. Şimdilerde Sibel Barış, işadamı Erkan Selah ile evli.
Leyla Adalı
Küçük yaşlarda dansa başlamış olan Leyla Adalı da bir dönem sıkça konuşulan isimlerden biri olmuştur. Adalı, son dönemde adını bir yarışma programına katılarak duyurmuştur.
Burçin Orhon
Klasik bale eğitimi alan Burçin Orhon sonrasında klasik bale ile oryantal dansı birleştirip kendi tarzını yarattı. 'Bambi' lakabı verilen Orhon 2007 yılından bu yana "Burçin Orhon Dans Akademisi"nde öğrenci yetiştiriyor.
Sibel Can
Türkiye tarihindeki oryantalleri yazıp da Sibel Can'ı es geçmek olmaz tabii ki. 14 yaşındayken sahnelere çıkmaya başlayan Can, 17 yaşında assolist olarak sanat hayatına devam etti.
Zümre
90'lı yıllarda ekranlarda görmeye başladığımız Zümre de oryantal dansın hakkını veren dansçılar arasında yer alıyor. Dans kariyeri devam ederken kendini diğer alanlarda da geliştirmek amacıyla Zümre, pilates, fizik tedavi, omurga tedavisi üzerine eğitimler de aldı.
Tanyeli
Yakın dönemin en bilinen isimlerinden biri olan Tanyeli'nin gerçek adı Öznuh Kral'dır. Çocuk Esirgeme Kurumu'nda büyüyen Tanyeli, hayatını dans ederek kazandı.
Mezdeke
Yüzlerindeki peçeler ile dikkatleri üzerlerine çeken Mezdeke grubu 90'lı yılların en çok izlenen, beğenilen oryantelleri arasında yer alıyorlardı. Nadya, Dilek ve Aynur'un yer aldığı Mezdeke grubu geçtiğimiz aylarda gruptan Aynur Kambur'un evinde ölü bulunması ile tekrar gündeme geldi.
Didem Kınalı
İbrahim Tatlıses'in programında sahneye çıkması ile ünlenen Didem, bilinen en yeni oryantaller arasında yer alıyor. Madonna'nın 56'ncı doğumgünü partisinde dans etmek için İbiza'ya giden oryantal Didem Kınalı, Madonna ile dans etti.
Asena
Gerçek adı Onur Çakmak olan Asena, oryantal dans denilince aklına gelen ilk isimlerden. Uzun yıllar İbrahim Tatlıses ile çalışan sonrasında ise bireysel bir şekilde dans hayatına devam eden Asena, hala çeşitli organizasyonlarda sahnelere çıkıyor.
YORUMLAR