Erken yaşta saç beyazlamasının nedenlerinden biri başarı baskısı olabiliyor. Yapılan bir araştırmaya göre, öğrencilik hayatında başarılı olan ebeveynler, özellikle de okul hayatında derece almış olan anne veya babalar çocukları için de aynı başarıyı istiyor. Ebeveynleriyle aynı başarıya ulaşma baskısı öğrencilerin ruh halini olumsuz etkiliyor ve bu durum genç yaşta saçların beyazlamasına neden oluyor.

Üniversiteye başlamak herkes için heyecan verici. Bununla birlikte, akademik başarı geçmişi olan ailelerin çocukları için üniversite hayatı birçok beklentiyi karşılayacakları bir dönemin başlangıcı haline gelebiliyor. İsviçreli ve Alman araştırmacılar, üniversite öğrencilerinin üzerindeki başarı baskısının etkilerini analiz etmek için ilginç bir yöntem kullandı. Aile geçmişinde akademik başarı olan üniversitelilerin saçları analiz edildi. Sömestr boyunca yapılan araştırmada öğrencilerin saç telleri incelendi, ebeveynlerin eğitim geçmişleri incelendi, öğrencilerle anket çalışması yapıldı ve strese yönelik algıları ele alındı. Araştırma sonuçları bütüncül olarak değerlendirildi.

Frontiers of Physciatry Dergisi’nde yayınlanan makaleye göre, akademik yönden başarılı geçmişe sahip ailelerin çocukları, başarısız olmaları durumunda ailelerinin sosyal statüsünü tehlikeye atmaktan korkuyor. Endişe duygusu, öğrencilerde stres yaratıyor. Araştırmada, özellikle de kız öğrencilerin başarıya yönelik bir sorumluluğu daha fazla hissettiği tespit edildi.

İstanbul’da kuaförlük yapan Yusuf Yılmaz da saç beyazlamasının görülme yaşının 18-20’lere kadar indiğini gözlemlediğini belirtti. Meslek yaşamının özellikle de son 10 yılında genç yaşta saç beyazlamasına daha fazla rastladığını söyleyen Yılmaz’ın gözlemleri, araştırma sonuçlarını doğrulayan nitelikte.

Saç beyazlaması neden olur?

Saçların rengini melanin adı verilen pigment belirler ve melanin, saç köklerindeki melanosit denilen hücrelerde üretilir. Bu hücrelerin ölmesi veya melanin üretememesi durumunda saçlar rengini kaybetmeye ve beyazlamaya başlar. Saçların erken yaşta beyazlamasının sebebi olarak bu hücrelerin görevlerini yapmasının önüne geçen birçok faktör gösterilir. Saçın beyazlamasının psikolojik olması tek başına yeterli olmazken demir, bakır ve iyot, ayrıca ferritin, A, B, C, E ve özellikle de B12 vitaminleri yönünden yetersiz beslenme, genetik faktörler, kimyasallara maruz kalma gibi sebepler bir araya geldiğinde saçlara rengini veren pigmentler azalır ve saçlar genç yaşta beklenmedik ölçüde beyazlayabilir. Saçta melanin kaybı, özellikle 30’lu yaşlardan sonra doğal olarak ortaya çıkar.

Tiroit bezlerinin fazla veya yetersiz çalışması gibi faktörler, bazı otoimmün hastalıklar, ayrıca halk arasında “kansızlık” olarak bilinen anemi gibi tıbbi sebepler de saçların hızla beyazlamasına sebep olabilir. Genç yaşta saçların ani şekilde beyazlamasının tıbbi açıdan değerlendirilmesinde fayda vardır. Eğer altta yatan bir sebep bulunamadıysa, özellikle 20’li yaşlarda gerçekleşen saç beyazlaması çoğunlukla stres, kalıtım, sigara ve yetersiz beslenme sebebiyle olur. Saç beyazlamasını önlemek için öncelikle stresten uzak durmak ve stres faktörlerini azaltmak önerilir. Saça rengini veren melanin maddesinin üretimini desteklemek için de çinko ve demir bakımından zengin gıdalarla beslenmek önerilir.

Beyaz saç tekrar eski haline döner mi?

Bir araştırmaya göre, saç beyazlamasının sebebi eğer bir tiroid problemi ise hormon tedavisinden sonra yeniden pigmentasyon meydana gelebilir. Saçların stres ve sigara gibi sebeplerle beyazlaması durumunda ise sigarayı ve stresi azalttıktan sonra pigmentasyonun geri döndüğünü destekleyen kanıtlar yoktur. Saçların grileşmesi veya beyazlaşması genetik sebeplere veya doğal yaşlanmaya bağlıysa, doğal saç rengini eski haline geri getirmek imkansızdır.

Derleyen ve çeviren: Senem Tahmaz

Referanslar: https://www.sciencedaily.com/releases/2020/06/200625144820.htm

https://www.healthline.com/health/can-white-hair-turn-black-again