“Vücudunuz Hayır Diyorsa” gibi çok satan kitaplar listesine girmiş dört kitabın yazarı Dr. Gabor Mate, Filistin’in Gazze Şeridi’nin İsrail savaş uçakları tarafından bombalanması ve abluka altında tutulmasına yönelik görüşlerini kendi Youtube kanalında paylaştı.

Dr. Gabor Mate “Bebekken Nazi soykırımından sağ kurtulmuş biriyim. Zar zor hayatta kaldım. Büyükannem ve büyükbabam Auschwitz’de öldü. Akrabalarımın çoğu öldürüldü. Gençken Siyonisttim. Bu, Yahudilerin bir hayalidir. Tarihi evlerinde tekrar bir arada olacaklarına inanırlar. Nazi kampının dikenli tellerinin yerini güçlü bir Yahudi ordusunun alacağına inanırlar. Sonra tam olarak böyle olmadığını öğrendim. Bu Yahudi hayalini gerçekleştirebilmek için öncelikle yerel halka uygulanan kâbusa bakmamız gerekiyor.” diyerek başladığı sözlerine şöyle devam etti;

“Yerel halkı baskılamadan ya da sürgün etmeden bir İsrail devleti kurmak mümkün değildi. Yahudi tarihçiler kuşku götürmez şekilde göstermişlerdi ki Filistinlilerin sürgünü ısrarlı bir şekilde devam etti. Sürgün yaygındı. Acımasızdı. Caniceydi ve bilinçli bir hareketti. Arapça’da buna 'nakba' derler, felaket ya da facia anlamında. Nazi soykırımı yadsınamaz, böyle bir kanun var ama devletin temeli buna dayanıyor olsa da İsrail’de 'nakba'dan bahsedemezsiniz.”

Gabor Mate kimdir?

“Çocuklarınıza Tutunun”

Aile hekimliği, bağımlılık, AIDS ve zihinsel engellilik alanlarında 45 yıldır çalışan Dr. Gabor Mate, Türkçe’ye çevrilen “Vücudunuz Hayır Diyorsa” ve “Çocuklarınıza Tutunun” kitaplarının, ayrıca A New Look at the Origins and Healing of Attention Deficit Disorder ve In The Realm of Hungry Ghosts: Close Encounters With Addiction adlı kitapların yazarı. Mate, 2018 ve 2022 yıllarında iki farklı etkinlik için Türkiye’de ağırlanmış, Travma’nın Bilgeliği (The Wisdom of Trauma) filminde ve kitaplarında yer alan görüşlerini derinlemesine anlamak isteyenlerle bir araya gelmişti. Stresin hastalıklarla bağlantısı konusunda farkındalık üzerine yayınlarda görüşlerine başvurulan Mate, kendi Youtube kanalında İsrail ve Filistin’le ilgili paylaştığı görüşlerinde şöyle devam etti;

“Abluka altındaki bölgeleri ziyaret ettim. İlk iki hafta, gördüklerim yüzünden ağladım. Ablukanın vahşiliği karşısında… Aşağılık tacizler… Canice bir katliam boyutuyla… Filistin’in zeytinliklerinin kesilmesi, suya erişim haklarının kesilmesi, aşağılama… Bu halen devam ediyordur ve şu andaki durum o zamankinden daha kötü. Bu, yirminci ve yirmibirinci yüzyılda bilinen en uzun etnik temizlik operasyonu. Yarın uçağa binip Tel Aviv’e gidebilir ve “Dönenin Hakkı” yasasınca vatandaşlık isteyebilirim. Ama İsrail’de doğan, Vancouver’da yaşayan Hana Kavas adlı arkadaşım orayı ziyaret bile edemez. Eğer benim 2000 yıl sonra oraya dönme hakkım varsa Hana’nın 70 yıl sonra dönmeye nasıl hakkı olamaz? Ve sonra, 'Dünya'nın En Büyük Açıkhava Hapishanesi' denilen yerlerde korkunç şekilde yaşayan insanlar var.”

Dr. Gabor Mate sözlerine şöyle devam etti:

“Filistinlilerin hakkını savunmak için Hamas politikalarını desteklemek zorunda değilsiniz. Bu, tamamen yanlışlık. Hamas hakkında söyleyeceğiniz en kötü şeyi 1000’le de çarpsanız İsrail’in baskısıyla, katilliğiyle ve Filistinlilerin yerlerinden edilmesiyle eşitlenemez. Bunları söyleyebilecek kişileri doğruca anti-semitik olarak ilan etmek, Yahudi olmayan ve doğrudan yana olan iyi insanları caydıracak aşağılık bir harekettir.

Batı medyasına bakarsanız, Hong Kong’da protestocular poliste taş atarsa bu bir kahramanlık sayılır. Myanmar’da protestocular baskıcı orduya sapanla taş atsalar Batı medyasında kahraman kabul edilirler. Filistinli çocuklar İsrailli askerlere taş attıklarında terörist ilan edilirler. İsrail diğer herhangi bir ülkeden çok daha fazlasını yapabilir ve Batı medyasında hiçbir eleştiri yer almaz.”

Stres ve travmanın bedende yarattığı hastalıklar üzerine çalışmaları ve kitapları bulunan Gabor Mate, savaşlar esnasında sivil halkın ve özellikle çocukların yaşadığı travmaların etkileri konusuna da dikkat çekti:

“Arkadaşım Hana, İsrail hapishanelerinde yatmış olan çocuklara destek programı yürütüyor. 14, 15, 16 yaşlarında çocuklar aylarca, yıllarca hapiste yatmışlar. Bazen ailelerini aylarca göremezler. ‘Burada travma sonrası stres bozukluğu yok çünkü travma, geçmiş değil. Travma her gün yaşanıyor.’ diyor. Herhangi biri, eğer biraz olsun insanlığı kalmışsa orada benim gibi iki hafta ağlar.”

Gabor Mate konuşmasında şöyle ifade etti;

“Herkes Youtube’da İsrail tarihçisi Ilan Pappe’yi dinleyebilir. Norman Finkelstein’ı dinleyebiliriz, Yahudi bir profesör, Gazze konusunda uzman. İsrail politikasına karşıt konuşmaları nedeniyle üniversitede doçentliği reddedildi. İsrail savunma güçlerine bağlı birçok askerin yaptıklarına pişmanlıklarına dair anlattıklarını dinleyebilirsiniz. Gazze üzerinden uçmayı reddeden İsrail pilotlarını dinleyebilirsiniz. Yapmaları beklenen vahşilik üzerinden istediğiniz her bilgiyi elde edebilirsiniz. Bugünlerde bilmeyen biri için, bilgi varolmadığı için değil, hiçbir mazeret doğruyu bilmeye engel değil. Yahudi ya da Yahudi olmayan, her konuşanı susturmaya yönelik bilinçli bir hareket var. Yahudi olmayanların anti-semitizm yüzünden caymamalarını ümit ediyorum. Bunu gerçekten diliyorum. Bunun Filistin’den taraf olmakla ilgisi yok. Adaletin, gerçeğin, özgürlüğün tarafında mısınız, değil misiniz?”

Dr. Gabor Mate’nin kendi Youtube kanalında paylaştığı videoda referans gösterdiği kitap isimlerini videonun açıklama bölümünde paylaştığı görüldü. Kitaplar İsrail'in Doğuşu: Efsaneler ve Gerçekler, Filistin'e Karşı Yüz Yıllık Savaş: Yerleşimci Sömürgeciliği ve Direnişinin Tarihi, 1917–2017, Rashid Khalidi Gazze: Şehadetine İlişkin Bir Soruşturma, Norman Finkelstein Filistin'de Etnik Temizlik - Ilan Pappé olarak listelendi.

İşte Dr. Gabor Mate'nin İsrail - Filistin konusundaki videosu:

Gabor Mate hakkında

Macar asıllı Kanadalı tıp hekimi Dr. Gabor Mate, 1944 yılında Macaristan’ın Budapeşte kentinde doğdu. Slovakya'nın güneyindeki Kosice kasabasından gelen, anne tarafından büyükanne ve büyükbabası Josef Lövi ve Hannah Lövi, kendisi beş aylıkken Auschwitz'de öldürüldü. Teyzesi savaş sırasında ortadan kayboldu ve babası, Nazi Partisi'nin elinde zorunlu olarak çalıştırıldı. Gabor Maté 1 yaşındayken annesi, hayatını kurtarmak için onu 5 haftadan fazla bir süre boyunca bir yabancının bakımına verdi. Kaynaklardan yola çıkarak kendi anlatımına göre bebek Maté o kadar incindi ki annesiyle yeniden bir araya geldikleri zaman birkaç gün annesine bakmaktan kaçındı. Bu "terk edilme, öfke ve umutsuzluk" travmasının yetişkin yaşamında da kendini göstermeye devam ettiğini, özellikle eşinden bir terk edilme tehdidi algıladığında benzer tartışmalara yol açtığını iddia ediyor.

1956'da Maté Kanada'ya göç etti. 1960'ların sonlarında Vietnam Savaşı döneminde öğrenci olarak bulundu. Vancouver'daki British Columbia Üniversitesi'nden mezun oldu.

1969'da Maté, sanatçı ve üniversite arkadaşı Rae Maté ile evlendi. Çiftin gazeteci ve yazar Aaron Maté'nin de aralarında bulunduğu üç çocukları bulunuyor.

Birkaç yıl lisede İngilizce ve edebiyat öğretmeni olarak çalıştıktan sonra, 1977'de genel aile hekimliği alanında tıp hekimi olmak için British Columbia Üniversitesi'ne döndü.

Kitaplarında ve derslerinde Maté, patolojinin biyopsikososyal yönlerinin ve psikolojik travma ve stresin rolünü vurgular. Öğrenme ve sağlık için ilişkilerin ve sosyal bağlılığın öneminin altını çizen Mate, henüz Türkçe'ye çevrilmeyen ancak Türkçe adıyla “Aç Hayaletler Diyarında: Bağımlılıkla Yakın Karşılaşmalar” (2009) adlı eseriyle Hubert Evans Kurgu Dışı Edebiyat Ödülü’ aldı. Mate, ayrıca 2011 yılında “Bağımlılık tedavisi konusundaki kapsamlı çalışmaları ve bağımlılık, stres ve çocukluk gelişimi ile ilgili ruh sağlığı ve gençliğin anlaşılmasına yaptığı katkılardan dolayı" Vancouver Şehri Sivil Liyakat Ödülü’ne layık görüldü.

Dr. Gabor Mate'nin kaleminden: Kurtarıcı Sendromu nedir?