Eski Mısır’da sindirimi kolaylaştırıcı etkileri nedeniyle sıklıkla tüketilen dereotunu Roma kültüründe ise tohumlarını çiğneyerek tüketiyorlardı. Güney Avrupa’dan Hindistan’a kadar dünyanın pek çok yerinde kolaylıkla yetişebilen bir bitki türü olduğu için dereotu, birçok kültürde yerini almış şifalı bitkilerden biridir. Hatta Avrupa kültüründe dereotunu deriye değecek şekilde üzerinde taşımanın büyülere karşı koruma sağlayacağına bile inanılıyordu.

Dereotu nedir?

Maydanozgiller (Apiaceae) familyasına ait bir bitki türü olan dereotunun latince ismi, Anethum graveolens’tir. Ilık iklimlerde yetişmeyi seven türde bir bitki olduğundan, ilkbahar ve sonbahar ayları arasında yetiştirilir. Dört mevsim ılıman iklimli bölgelerde de yılın her zamanı yetiştirilebilmektedir. Toprak konusunda çok seçici olmadığından, evlerde-balkonlarda da kolaylıkla yetiştirilebilir. Şemsiye görünümlü sarı çiçekler açar ve 2-4 milimetre çapında minik tohumlar verir. Bitkinin gövde ve yaprakları, kurutulduklarında kokularını ve tatlarını kaybederler; ancak tohumlar, rezeneyi andıran yoğun kokusunu uzun süre muhafaza ederler. Dereotunun yapraklarında ve tohumlarının içeriğinde A ve C vitaminleri, potasyum, demir, fosfor, kalsiyum gibi mineraller bulunduğu için, sağlık için de oldukça faydalı bir bitkidir.

Dereotunun faydaları nelerdir?

• Sinirleri yatıştırır ve bedeni rahatlatır, dolayısıyla uykusuzluk ve gerginlik gibi durumların giderilmesinde etkili olur.

• Vücuttaki fazla ödemi atmaya yardım eder ve metabolizmayı hızlandırarak kilo vermeye yardımcı olur.

• Mide ve bağırsaklardaki gazı söktürücü etkisi vardır. Yemeklerden sonra içilen dereotu çayı, hazımsızlık ve gaz şikâyetlerini önlemeye yardımcı olur. Sindirimi kolaylaştırır.

• Süt bezlerini uyardığı için emziren annelerde süt üretimini artırdığı bilinmektedir.

• İçerdiği etken maddeler ve mineraller sayesinde adet sancısını azaltıcı ve adet söktürücü özelliği bulunmaktadır. Adet döngüsü başlamaya yakın günde iki-üç çay bardağı kadar dereotu çayı içmek veya taze dereotu tüketmek, kanamayı söktürür ve krampları engellemeye yardımcı olur. Adet dönemlerinde aktif olan kadınlık hormonlarını uyararak döngünün düzenlenmesinde etkilidir.

• İçeriğindeki polifenol ve tanenler sayesinde dereotunun antidepresan etkisi de olduğu ortaya çıkarılmıştır. Yapılan araştırmalar, depresyona karşı korunmak için düzenli dereotu tüketmenin etkili olduğunu göstermiştir.

• Kolesterolü düşürücü etkisi vardır.

• Dünyada uzun yıllardır epilepsi semptomlarını azaltmada kullanılmaktadır.

• Tohumlarından elde edilen ekstraktın antimikrobiyal etkisi olduğu bilinmektedir. Kandida ve benzeri mantar şikâyetlerinde etkilidir. Yine aynı etkisinden dolayı, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde de yardımcıdır.

• İçeriğindeki kalsiyum sayesinde kemik gelişimini destekleme özelliği vardır.

• Kan şekerini düzenleyici özelliği bulunduğundan diyabet hastalarının güvenle kullanabileceği bir bitkidir.

• Taze yaprakları çiğnemek veya çayını içmek, vücudu rahatlatarak hıçkırığı durdurmaya yardımcı olur.

• Dereotu yağı, kulak ağrısını gidermede etkilidir.

Dereotu çeşitleri nelerdir?

Dereotu bitkisinin ait olduğu Maydanozgiller ailesine ait birçok bitki türü bulunmasına karşın dereotu (Anethum graveolens) türünün başka çeşitleri bulunmamaktadır. Ülkemizde de sadece tek bir türü yetiştirilmektedir. Ancak yine şifalı bitkiler ve mutfak baharatları olarak tanıdığımız anason, rezene, maydanoz, kişniş gibi birçok bitki de aynı ailenin üyeleridir.

Yaraları iyileştirir: Civanperçemi

Dereotu çayı nasıl hazırlanır?

Taze yapraklardan dereotu çayı hazırlamak için, bir su bardağı kaynamış suya bir tatlı kaşığı ince ince doğranmış taze dereotu ilave edilir. 10 dakika demlendikten sonra süzülerek tüketilebilir. Dereotu tohumlarından çay hazırlamak içinse 2 tatlı kaşığı dereotu tohumu hafifçe ezilerek 1 su bardağı kaynamış suya ilave edilir. 10 dakika boyunca ağzı kapalı şekilde demlenditen sonra süzülerek içilir.

Dereotu çayı tarifleri

Dereotu bitkisini farklı amaçlar için farklı şekillerde demleyerek tüketebilirsiniz.

Adet söktürücü dereotu çayı tarifi: 2 çay kaşığı dolusu taze dereotu, iyice dövülerek 1 çay bardağı kaynamış suyun içine ilave edilir, ağzı kapalı olarak 5-8 dakika kadar demlenir. Bu çayı günde 3-4 kez içmek, adet söktürücü olarak fayda sağlamaktadır.

Uykusuzluk için dereotu çayı tarifi: 4-5 dal taze dereotu ince ince kıyılır. 1 su bardağı kaynar suyun içine, su kaynamak üzereyken ilave edilir ve kaynayınca altı kapatılarak 5-6 dakika boyunca ağzı kapalı şekilde demlenir. Süzüldükten sonra içilebilir. Yatmadan önce içildiğinde uykuyu kolaylaştırıcı etkisi vardır.

Hazımsızlık için dereotlu rezeneli çay: Bir çay kaşığı rezene, bir çay kaşığı dereotu tohumuyla beraber havanda ezilerek bir su bardağı kaynamış suya ilave edilir. 8-10 dakika ağzı kapalı bir şekilde demlendikten sonra süzülerek içilir. Yemeklerden sonra içilen bu çay hazmı kolaylaştırır.

Zayıflamak için dereotu çayı: Bir yemek kaşığı taze dereotu ya da dereotu tohumu, bir tatlı kaşığı rezene ile karıştırılarak bir litre kaynayan suya eklenir. Bir gece boyunca demlenmeye bırakılır ve süzüldükten sonra her yemekten önce bir su bardağı içilir.

Dereotunun diğer kullanım alanları

• Dereotu bitkisi yaygın olarak incecik taze yapraklarıyla salatalara, sandviçlere, zeytinyağlı veya etki yemeklere lezzet vermek için kullanılır. İnce ve zayıf yapraklara sahip olduğu için uzun süreler pişirilmesi önerilmez. Pişen yemeklere de genellikle yemek piştikten sonra, en son çeşni olarak ilave edilir.

• Dereotu yapraklarından ve tohumlarından demlenen çayların da birçok şifalı etkisi olduğu bilinmektedir.

• Ağız kokularını gidermek için dereotu tohumu çiğnemek ise Eski Roma’dan beri kullanılan yaygın bir uygulamadır.

• Tohumlarından elde edilen uçucu yağın da bilinen birçok şifalı etkisi vardır.

Defne yaprağının faydalarını biliyor musunuz?

Adet sancılarını yok eden dereotunun faydaları

Yemeklerde, salatalarda sıkça kullandığımız dereotu tam bir şifa kaynağı…

6

İçinde A, C vitamini ve bol miktarda kalsiyum, demir bulunduran dereotu, keskin kokusu ve nefis tadı ile mutfağın vazgeçilmez sebzelerinden biridir.

İşte dereotunun bilinmeyen faydaları;
- Mide ve bağırsak gazlarını söker.

- Anne sütünün çoğalmasına yardımcı olur. - Sindirimi kolaylaştırır ve midenin normal çalışmasını sağlar.

- Uyku verici özelliğe sahiptir. - İdrar sökücü özelliği vardır.

- Vücuttaki toksinlerin dışarı atılmasını sağlar. - Adet sancılarını yok eder ve hormonların düzenli çalışmasını sağlar.

- Tohumları ağızda çiğnendiği zaman ağız kokusunu yok eder. - Diş etlerini korur ve ağzınızda hijyen sağlar.