Covid-19 pandemisinin ilk aylarında, solunum sistemine bağlı belirtiler öncelikli hastalık belirtisi olarak kabul edilirken, koku ve tat alamama belirtisi ‘hafif semptom’ olarak değerlendiriliyordu. Ancak hastalıkla ilgili veriler arttıkça, anosmi olarak bilinen tat ve koku kaybı durumunun beklenenden daha yaygın bir semptom olduğu ve sinir sistemi ile ilgili bazı etkilere işaret edebileceği anlaşıldı.

Londra Koleji Üniversitesi Tıbbi Bilimler Fakültesi’nden Dr. Rachel Brown, eş-yazar olarak katkıda bulunduğu araştırmada Covid-19’un çok daha ciddi nörolojik etkilerinin olduğundan bahsediyor: “Geçici beyin disfonksiyonu, beyinde iltihaplanma, felç ve sinir iltihabı da dahil olmak üzere, Covid-19 hastalığıyla ilişkili olarak ortaya çıkan farklı nörolojik kalıpları belirleyebildik.”

Covid-19’un neden anosmiye neden olduğu kulak-burun-boğaz, bulaşıcı hastalıklar ve nöroloji uzmanları tarafından dikkatle araştırılıyor ancak hala kesin bir sonuç elde edilebilmiş değil. Ancak hastalığın sinir sistemini de etkilediğine dair ilk işaretlerden kabul edilen tat ve koku kaybından başka da nörolojik belirtilerin görülmesi, araştırmacıların önüne daha fazla soru işareti getiriyor. Bağışıklık sisteminin beyin dışındaki sinir hücrelerine saldırmasıyla ortaya çıkan Guillain-Barré sendromu da, Covid-19 hastalarında sıklıkla görülüyor. Uzuvlarda yanma hissi, halsizlik ve bazı durumlarda geçici felç gibi belirtilerle de kendini gösteren Guillain-Barré sendromu, tipik olarak bakteriyel veya viral enfeksiyondan sonra ortaya çıkabiliyor.

Aynı zamanda Akut Dissemine Ensefalomiyelit (ADEM) olarak bilinen nörolojik rahatsızlık da Covid-19 hastalarında görülebiliyor. Bağışıklık hücrelerinin merkezi sinir sistemine hücum etmesiyle ateş, yorgunluk, baş ağrısı ve mide bulantısı gibi semptomlara yol açan ADEM, seyrek görülüyor olsa da Covid-19’un sinir sistemi üzerindeki etkilerini değerlendirmek için önemli bir örnek.

Nörolojik rahatsızlığı bulunanlar nasıl etkileniyor?

Hâlihazırda Parkinson, Alzheimer veya MS gibi nörolojik bir rahatsızlığı bulunan kişilerde Covid-19 tedavisinin ne şekilde yürütülmesi gerektiğine dair çalışmalar hala sürüyor. Özellikle Miyastenia Gravis ve Multipl Skleroz (MS) gibi bağışıklık sistemini etkileyen rahatsızlıklar için bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanan kişilerin Covid-19 tedavisinde çok daha dikkatli takip edilmesi gerektiği biliniyor.

Referanslar:

Ruairi J MacKenzie. "What Does COVID-19 Do to the Nervous System?". Şuradan alındı: https://www.technologynetworks.com/tn/articles/what-does-covid-19-infection-do-to-the-nervous-system-341182 (06.10.2020).

"The emerging spectrum of COVID-19 neurology: clinical, radiological and laboratory findings". Şuradan alındı: https://academic.oup.com/brain/advance-article/doi/10.1093/brain/awaa240/5868408 (08.06.2020).

Erdem Atalay Çetinkaya, Ömer Tarık Selçuk, Hülya Eyigör, Özer Erdem Gür. "COVID-19 and Anosmia". Şuradan alındı: http://dergi.kbb-bbc.org.tr/current-issue/covid-19-ve-anosmi-975 (07.06.2020).