Mutfağı toplama konusunda herkesin kendince bir tarzı vardır. Bazıları bulaşıkları neredeyse yıkayarak makineye yerleştirirken, bazıları da sudan pek geçirmez. Hangisinin daha doğru olduğu konusunda tartışmalar yaşanır. Ancak ne şekilde olursa olsun, iyi yıkanmamış bulaşıklarla dolu bir makinenin kapağını açmak oldukça can sıkıcıdır.

Bulaşık makinesi iyi yıkamıyorsa nedeni nedir?

Gerçek şu ki, bulaşıkları makineye yerleştirirken esasında ön durulama veya elde yıkama yapmanıza gerek yoktur. Tabaktaki katı atıkları sıyırmanız yeterlidir. Elbette ki bulaşıkları makinede uzun süre bekletmeyecekseniz… Bulaşıkları elde yıkadığımızda mekanik bir ovma kuvveti uygularız. Peki, bulaşık makineleri bu işi nasıl başarır? Çoğu bulaşık makinesinde, ilk durulama döngüsünden itibaren suda ne kadar kir olduğunu ölçen bulanıklık sensörleri bulunur. Durulanan tabaklar, bu nedenle sistemi yanıltabilir. Durum böyle olsa da makineye bulaşıkları nasıl yerleştirmek gerektiği hala kafa karıştırıcı.

İngiltere’de bağımsız bir tüketici hakları grubu olan Choice’dan beyaz eşya uzmanı Ashley Iredale şunları söylüyor: “Bulaşıkları makineye koymadan önce durularsanız, makineniz tabakları olduklarından daha temiz olarak algılayabilir. Bu nedenle yoğun yıkama yapmaz ve tabaklarınız daha kirli çıkabilir.” Özellikle sensörlü makineler için bu uyarı yapılırken makine filtesinin varlığını hatırlatıyor.

Bulaşık makinesi filtresi ne işe yarar?

“Bulaşık makinesi filtresi neden yağlanır, nasıl temizlenir?” soruları bazı kişiler tarafından sorulabilirken filtrenin ne işe yaradığına göz atmakta fayda var. Makine filtresi, tam da yukarıda bahsedilen şekilde, makineye konan bulaşıklardan artması beklenen yemek artıkları için vardır. Gözden kaçabilecek parçalı yemek artıkları makinenin su giderini tıkayarak makineye zarar verebilir. Filtre ise bu sorunu önler. Bulaşık makinesi filtresini ortalama olarak ayda 1 çıkarıp temizlemeniz yeterlidir. Elbette ki bulaşık yıkama sıklığınıza göre bu süre daha erken de olabilir. Bulaşık deterjanı ile elde yıkamaya uygun sıcaklıkta su kullanarak filtreyi süngerle nazikçe temizleyin.

Bulaşık makinesi nasıl yerleştirilir?

Yumurta pişirdiğiniz sahan, yemek ısıttığınız minik tencere alt rafa mı yerleşmeli yoksa üst rafa mı? İşte bulaşık makinesi yerleştirmeyle ilgili en temel püf nokta; Bulaşık makinesindeki en güçlü fıskiyeler alttan yukarıya doğru su püskürtür. Dolayısıyla iyi bir yıkama için en yağlı ve kirli bulaşıkları ebatlarına bakmaksızın alt rafa yerleştirmelisiniz. Daha temiz ve narin bulaşıkların ise üst rafta yıkanması gerekir. Kaselerin ve derin kapların aşağı dönük olması önemlidir.

Bir diğer püf nokta da şudur; dolu bir bulaşık makinesindeki bulaşıklar, yarı dolu bir bulaşık makinesinden daha iyi kurur. Peki neden? Tüketici topluluğu Choice’dan Ashley Iredale şöyle diyor: “Bulaşık makinesi, tabaklarınızda bir ısı oluşturmak için son durulama döngüsünü kullanarak kurutur ve bir süre orada kalır, ardından nem buharlaşır.” Makinenin işi bittikten hemen sonra kapağı açmak yerine bir süre beklemenin tavsiye edilmesinin sebebi budur.

Mutfakla ilgili pratik bilgiler

Plastik tabaklar, bardaklar, kaseler ve mataralar için de bir uyarı yapmakta fayda var. Plastik kapları ve mutfak eşyalarını bulaşık makinesinde yıkıyorsanız, daha düşük ısıda yıkamanız gerektiğini söylemek gerek. Plastiklerin bulaşık makinesinde yıkanabilme özelliklerine de dikkat etmek, mümkünse cam ve seramik malzemeler tercih etmek daha sağlıklı bir seçim olabilir.

“Bulaşık makinesi çiziyor”

Tıpkı diş macunu gibi, bulaşık makinesi deterjanı da yiyecek artıklarını parçalamak için genellikle aşındırıcı özellikte olur. Bu sebeple bulunduğunuz bölgenin suyunun sertliğini de göz önüne almalı, uygun miktarda deterjan kullanmaya dikkat etmelisiniz. Isı, su ve kimyasalların birleşimi ile birlikte doğru bir yerleştirme sayesinde bulaşık makinesi güçlü bir yıkama sağlar. İşte bu sebeple narin, el yapımı veya elde boyanmış mutfak eşyaları; ayrıca yapışmaz kaplamalı tavalar, döküm tencere ve tavalar, ahşap ve kalay, bakır malzemelerden yapılan mutfak eşyaları bulaşık makinesinde yıkamaya uygun değildir.

Tüm bu uyarılara rağmen, bulaşık makinelerinin elde yıkamaya göre daha tasarruflu olduğunu söylemek gerekir. “Bulaşık makinesi mi elde yıkama mı tasarrufludur?” sorusunun cevabı “makine” yönündedir. Bulaşık makinesi, kabaca 13 litre su ile 144 parçaya kadar bulaşığı yıkayabilir. Bonn Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre, aynı miktarda bulaşığı elde yıkamak için 100 litre suyun kullanılması gerekir. Bulaşık makinesinin çalışırken harcadığı enerjinin çoğu aslında suyu ısıtmaya gider. Elde yıkama için de aynı şey geçerlidir. Üstelik, elde yıkama yapılırken özellikle durulama esnasında parça başına daha fazla su harcanır.

Referanslar: “How to properly load a dishwasher if you pre-rinse it might actually come out dirtier” (2020) Şuradan alındı: https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2020/dec/25/how-to-properly-load-a-dishwasher-if-you-pre-rinse-it-might-actually-come-out-dirtier