Değerli yetişkinler

En kıymetli varlığımız olan çocuklarımızı geleceğe en iyi şartlarda hazırlayabilmemiz, onlara okul öncesi dönemden başlayarak iyi bir eğitim vermemizle mümkün olabilir. İnsan zekasının %75’ inin okul öncesi dönemde kazanıldığı bilinci de bu önemi desteklemektedir.

Okul öncesi dönemde, en iyi şekilde eğitim verilebilmesi için, çocukların gelişim durumlarının, ilgilerinin, ihtiyaçlarının, yeteneklerinin ve içinde bulunduğu çevre şartlarının çok iyi bilinmesi gerekmektedir. Ancak o zaman etkin bir eğitimden söz edilebilir.

Her çocuğun doğal ve farklı bir gelişim süreci vardır. Bir çocuk, gelişim bakımından hazır olmadan bir beceriyi öğrenemez. Bu nedenle çocukla herhangi bir eğitim çalışmasına başlamadan önce, çocuğun gelişim düzeyinin saptanması önemlidir. Okul öncesi eğitimi amaçlı, sistemli ve düzenli bir eğitim ve planlama gerektirir. Bu planlama yapılırken, çocuğun gelişiminde gösterdiği şu özellikler göz önünde tutulmalıdır:

• Çocuk, bedensel, bilişsel, sosyal ve duygusal olarak çok yönlü bir gelişim gösterir.

• Çocuk, her gelişme alanı içerisinde belli becerileri kazanır.

• Çocukların gelişim hızları ve gereksinimleri birbirinden farklıdır. Bu yüzden ayrı bir dikkat ister.

• Çocuk eğitilirken, bireysel özellikleri çok iyi bilinmeli ve o ölçüde eğitime alınmalıdır.

Bu ilkeler doğrultusunda, çocuğunuzun gelişim basamaklarını tespit edebilir, 6’ şar aylık periyotlarla durumunu kontrol edebilir, tamamlanmamış bir basamak varsa, uzmana başvurarak, o alanda çocuğu destekleyebilir, çocuğu daha iyi tanıyabilir ve eğitimlerine etkin bir şekilde katkıda bulunabiliriz.

Gelişim değerlendirme kriterleri şu basamaklardan oluşur:

1) PSİKOMOTOR GELİŞİM (Duyu-motor gelişim süreçlerini içerir.)

a) Küçük kasların motor gelişimi (Çocuğun el-parmak kaslarının gelişimini anlatır.)

b) Büyük kasların motor gelişimi (Çocuğun kol ve bacak kaslarının gelişimini anlatır.)

c) Beden gelişimi (Çocuğun içinde bulunduğu yaşa göre boy ve kilo ağırlığını belirtir.

2) BİLİŞSEL GELİŞİM (Zihinsel gelişim süreçlerini içerir.)

a) Algılama,

b) Kavram gelişimi,

c) Dil gelişimi.

3) SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM

4) ÖZBAKIM BECERİLERİ

Gelişim basamaklarını değerlendirmeye başlamadan önce çocuktan kendisine sorulacak her şeyi yapmasının beklenmediği asla unutulmamalıdır.

Bu değerlendirmeler yapılırken, her çocuğun farklı bireysel özellikleri ve gelişim süreci olduğu asla unutulmamalı ve çocuklar kesinlikle yapamadıkları beceriler için yargılanmamalıdır. Sonuç değerlendirmesi çocuğun neleri yapıp neleri yapamadığı şeklinde değerlendirilmemeli, çocuğun hangi alanlarda desteklenmesi gerektiği şeklinde yorumlanmalıdır. Ancak böyle davrandığımız zaman çocuklarımızın gelişimlerine ket vurmamış ve onlara gelişmeleri için fırsat vermiş oluruz. Ölçme yapılırken çocuğun fiziksel ve ruhsal durumu dikkate alınmalıdır. Çocuğun ilgi süresi önemlidir. Sıkılıyorsa ölçmeye devam etmemelidir. Bunun profesyonel bir iş olduğu unutulmamalı ebeveynler gelişim konusunda kendileri karar vermemeli, eğer şüphelenecekleri bir durum varsa uzmandan yardım almalılardır. Gelişim basamaklarını değerlendirmek, zeka ölçmek değildir. Ve her çocuk kendi sürecinde değerlendirilir. Bir çocuğun yaptığı davranışı diğeri 5 ay sonra ya da 3 ay önce yapabilir. Bu onun problemli olduğunu göstermez.

Psikolojik Danışman

Dilek Kırcaoğlu