Kalp hastalığı, diyabet, KOAH veya romatizma gibi kronik hastalıklar, çoğu zaman birlikte ortaya çıkabilen ve insanları ömür boyu etkileyen rahatsızlıklara neden oluyor. Birden fazla fiziksel hastalığın aynı anda bulunması, ruh sağlığımızı da önemli ölçüde etkileyebiliyor. Communications Medicine dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, bu soruya önemli bir yanıt veriyor: Fiziksel hastalıkların birlikte görüldüğü bazı durumlar, ileride depresyon gelişme riskini ciddi şekilde artırabilir.

İngiltere’de 140 binden fazla kişinin sağlık verileri incelenerek yapılan çalışmada, bireylerde görülen 69 farklı fiziksel hastalık “kümeler” halinde analiz edildi. Bu kümelerin her birinde, hangi hastalıkların birlikte ortaya çıktığı ve zaman içinde depresyon gelişme olasılığı değerlendirildi. Bulgulara göre, kalp-damar hastalıkları ile diyabetin birlikte görüldüğü grup ve birden fazla yaygın hastalığı olan bireyler, depresyona yakalanma açısından en riskli gruplar arasında yer aldı.

Depresyon riski hastalık sayısıyla değil, hastalık kombinasyonuyla ilgili

Araştırmacılar, çok sayıda hastalığın var olmasının depresyon riskini artırdığını gözlemledi ancak bu riskin yalnızca “hastalık sayısıyla” değil, aynı zamanda hangi hastalıkların birlikte bulunduğuyla da ilişkili olduğunu belirtti. Örneğin, kalp-damar hastalığı ve diyabetin birlikte görüldüğü bireylerde depresyon gelişme riski %70 oranında artarken, daha az bilinen bazı kombinasyonlarda bu oran daha da yükseliyordu.

En dikkat çekici sonuçlardan biri, “çoklu yaygın hastalık” grubuna ait bireylerde depresyon riskinin 2,4 kat daha yüksek olmasıydı. Bu bulgu, depresyonun yalnızca psikolojik ya da sosyal etkenlerle değil, biyolojik stres yükü ve bağışıklık sistemi gibi fizyolojik süreçlerle de yakından ilişkili olabileceğini düşündürüyor.

Ruh sağlığı taramaları fiziksel hastalık yönetiminin bir parçası olmalı

Araştırmayı yürüten bilim insanları, fiziksel hastalıklarla mücadele eden bireylerde düzenli depresyon taramalarının yapılmasının önemine dikkat çekiyor. Özellikle birden fazla kronik hastalığı olan kişilerde, sadece fiziksel belirtilerin değil, duygudurum değişikliklerinin de takip edilmesi gerektiği vurgulanıyor.

Depresyon, kronik hastalıkların tedavisini zorlaştırabilir; kişinin yaşam kalitesini ve hastalıklara karşı gösterdiği uyumu olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle ruh sağlığının, kronik hastalık yönetiminin ayrılmaz bir parçası olarak ele alınması gerekiyor.

İlginizi çekebilir: Kronik yorgunluk sendromu nedir?

Kaynak: "Cluster and survival analysis of UK biobank data reveals associations between physical multimorbidity clusters and subsequent depression" (2025) Şuradan alındı: https://www.nature.com/articles/s43856-025-00825-7