Türkiye pediatrik kemik iliği naklinde yeni açılan merkezlerle ihtiyaca cevap vermeye çalışsa da henüz beklenen noktaya gelinmiş değil. Oysa bu nakil türü pek çok çocuğu yaşama döndürüyor. İşte tek ümitleri kemik iliği nakli olan ve onsuz, sorunsuz bir yaşam sürdürme şansı bulunmayan küçüklerden ikisinin hikâyesi...

Nadir görülen hastalık

Şirin mi şirin bir çocuk olan Hamza 6.5 yaşında. Annesi Sevda Duman, oğullarının düzenli kontrollerini hiç aksatmadıklarını söylüyor. Hamza’da 2010 yılının Aralık ayında henüz 5.5 yaşındayken bazı sağlık sorunları baş gösteriyor. İlk önce demir eksikliği olduğu düşünülerek demir tedavisi yapılıyor ancak bir sonuç alınamıyor. “Osteopetrosizin” (kemik metabolizma hastalığı sonucu kemik iliğinin çalışmaması) çocuklarda nadir görülen bir hastalık olması, teşhisin geç koyulmasına neden oluyor. Duman ailesi oğullarına kemik iliği nakli gerektiği haberini aldığında kelimenin tam anlamıyla şok yaşıyor. Bu süre içinde Hamza, kan değerlerinin devamlı düşmesi nedeniyle kan ve trombosit transfizyonu alıyor. Osteopetrosiz, doğuştan gelen hafif, orta ve ağır formları olan bir hastalık olsa da ortalama 5 – 6 yaşlarına kadar bulgu vermeyen türleri de bulunabiliyor. Medical Park Bahçelievler Hastanesi Pediatrik Kemik İliği Nakli Merkezi Başkanı Prof. Dr. Gülyüz Öztürk, Hamza’nın nakil olmaması durumunda, ortaya kemik iliği yetersizliği tablosu çıkacağını, küçük çocuğun kan ve bağışıklık hücreleriyle pıhtılaşmayı sağlayan kan pulcuklarının yetersizliğine bağlı sorunlar nedeniyle yaşamının tehlikeye girebileceğini söylüyor.

İlik Dünya Bankası'ndan geldi

Anne ve baba verici olamayınca, diğer akrabalardan uygun ilik aranmasının zaman kaybı olacağı düşünülüyor ve Dünya Kemik İliği Bankası’na başvurulup 1.5 ay gibi kısa bir sürede tam uyumlu donör bulunduğu haberi hem aileyi hem de nakli gerçekleştirecek ekibi sevince boğuyor. Anne Sevda Solak duygularını, “Önce çok üzülmüştüm ama sonra dünyada her iyiliğin bir karşılığı olduğunu düşündüm” sözleriyle anlatıyor. “Haberi nerede aldınız?” sorusunu, “Eşim müjdeyi işyerime gelerek verdi” diye yanıtlayan ve tepkisini, “Her annenin yapacağını yaptım ve çok büyük bir sevinç çığlığı atarak deli gibi ağladım!”sözleriyle ifade eden genç kadının mutluluğu gözlerindeki ışıltıdan da anlaşılıyor.

Arkadaşlarını pencereden izlemeyecek

Hamza’nın nakli yaklaşık 3 ay önce gerçekleşiyor ve çok başarılı geçiyor. Küçük çocuk nakilden sonra yaklaşık 35 gün hastanede kalıyor. Hastane odası, ev ortamı gibi sıcak bir hale getiriliyor ve hamza’ya neden bu odada kalması gerektiği, yaşına uygun bir dille anlatılıyor. Buranın bir süreliğine kendi evi, doktor ve hemşirelerin ise arkadaşları olacağını kabul eden hamza, hiçbir psikolojik sorun yaşamasa da arada sıkıldığını söylemekten ve eve gitme arzusunu dile getirmekten geri kalmıyor. Doktorları, Hamza’nın bundan sonra sağlığıyla ilgili herhangi bir problem yaşamayacağına inanıyor. Hamza ise arkadaşlarını pencereden izlediği değil onlarla oynayacağı günleri özlüyor.

Kemik iliğini 4 kardeşin en küçüğünden aldı

9 yaşındaki Cahit Çubanoğlu’nun hastalığı 8 ay önce çıkıyor ortaya. annesi oğlunun vücudunda morluklar oluştuğunu, cildinde kanama olduğunu ve yüzünde solukluk meydana geldiğini söylüyor. Gittikleri doktor, bademciğinde sorun olabileceğini düşünerek kan tahlili istiyor ve kan değerleri çok düşük çıkınca ikinci kez yapılan tahlilin sonuçları hastalığın, “AML” adı verilen bir kanser türü olduğuna işaret ediyor. Hastanede 15 gün tedavi gören Cahit’in ailesine çocuklarının kemik iliği nakli olması gerektiği söyleniyor. Hemen donör arayışına giriliyor ve 4 kardeşten ilk 3’ü donör olamıyor. Tüm umut lar 5 yaşındaki en küçük kardeş Rabia'ya yöneliyor. Küçük kızın dokusunun abisine uyduğu haberi, umutları tükenmeye başlayan Çubanoğlu ailesini sevince boğuyor.

Kemik iliğini kız kardeşinden aldı

Bunun üzerine Cahit’e doku grubu tam uyumlu kardeşinden kök hücre nakli yapılıyor. İlk anda, verilen ilikle ilgili herhangi bir aktivasyon olmasada sonradan iliğin çalışarak işlevini sorunsuz şekilde yerine getirmesi herkesi sevindiriyor. Akut lösemilerin kendi içlerinde 2 ana ayrı tipi ve bunların da kendi içlerinde farklı tipleri olduğunu söyleyen Prof. Dr. Öztürk, bazı tiplerine kemoterapi uygulansa bile tekrarlama olasılığının çok yüksek olduğuna ve bunun çocukluk yaşlarında görülen en ağır lösemiler arasında bulunduğuna dikkat çekerek, tek çarenin ilik nakli olduğunu söylüyor. Kötü günleri geride bırakan ve kardeşinden aldığı ilikle yaşama dönem Cahit, şimdi uzun süre ara verdiği okuluna dönmenin ve arkadaşlarıyla futbol oynamanın hayalini kuruyor. Bir başka hayali daha var. Fenerbahçe’nin başarılı futbolcusu Alex’ e benzemek istiyor. Doktorları bundan sonraki yaşamını sağlıklı bir birey olarak geçireceğini söylediğine göre bu dileğini gerçekleştirmesi biraz yeteneğine biraz da çalışma azmine bağlı görünüyor.

10 ay içinde 54 çocuk hasta nakil geçirdi

Medical Park Bahçelievler Hastanesi Pediatrik Kemik İliği Nakli Merkezi, İstanbul’da önemli bir boşluğu dolduruyor. Yaklaşık bir yıl önce açılan ve 4 hekim ile 16 sağlık personelinin görev yaptığı ünitede 12 yatak bulunuyor. Merkezin Başkanı Prof. Dr. gülyüz Öztürk, 10 aylık periyotta 54 çocuk hastaya kemik iliği nakli yaptıklarını ve başarı oranının yüzde 96 ile dünya rakamlarının üstünde olduğunu vurguluyor.

Hazırlayan: Ceyda Erenoğlu