Adet dönemi ve alerjiler arasında bağlantılar olabileceğini gösteren araştırmalar, adet döngüsündeki hormonların bazı alerjik reaksiyonları tetikleyebileceğini gösteriyor.

Egzema, ürtiker ve anjiyödem benzeri ciltte görülen alerjik reaksiyonlar, bazı durumlarda adet öncesi evrede daha belirgin hale gelebiliyor. Adet kanamasının başlamasından 10 gün kadar önce bu belirtilerin artması ve adet bittikten sonra yeniden azalması, progesteron hormonuna aşırı duyarlılık gösteriliyor olmasının işareti olabilir.

Progesterona aşırı duyarlılık (progesteron hipersensitivesi), vücudun adet döngüsünün önemli hormonlarından biri olan progesteron hormonuna alerjik reaksiyon göstermesinden kaynaklanıyor.

Adet döngüsünün birinci evresinde, yani kanamanın başladığı günden yumurtlamaya (ovülasyona) kadar olan evrede, östrojen hormonu yükselir. Bu sayede yumurtalıklardan yumurta bırakılabilir. Yumurtlama evresi tamamlandıktan sonra, östrojen hormonu seviyeleri yeniden düşmeye başlar ve bunun yerine, vücuttaki progesteron hormonu miktarı artmaya başlar. Rahmin hamileliğe hazırlanmasını sağlayan progesteron, gebelik oluşmadığında adet kanamasını da tetikler ve kanama bittikten sonra yeniden azalmaya başlayarak yerini östrojene bırakır. Progesteron hormonu, gebelik oluştuğunda ise embriyonun rahme tutunması için önemli bir rol oynar.

Östrojenin azalıp progesteron seviyelerinin artmaya başladığı evrede vücut, progesteron hormonuna aşırı duyarlılık geliştirebilir. Bu da ciltte döküntü, kızarıklık, kaşıntı, egzema ve anjiyödem benzeri belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Progesteron hassasiyetinin kesin sebebi bilinmiyor ancak, araştırmalar doğum kontrol haplarının ve progesteron içeren hormonal takviyelerin alerjileri tetikleyebildiğini gösteriyor.

Benzer şekilde, hamilelikte de progesteron duyarlılığı gelişmesi mümkün. Hamilelik aynı zamanda bağışıklık sistemi üzerinde de etki gösterebildiği için, önceden var olan alerjik reaksiyonları şiddetlendirebilir ya da yeni alerjik belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Doğurganlık tedavilerinde veya hamilelik sürecinde önerilen progesteron takviyesi içeren tedaviler de bazı durumlarda alerjik reaksiyonlara yol açabilmektedir.

Progesteron hassasiyeti nasıl tedavi edilir?

Belirtiler bir kadın doğum uzmanı ve alerji uzmanı hekimle görüşüldükten sonra, progesterona bağlı alerjik reaksiyonların tedavisi için bazı ilaçlar önerilebilir. Alerji tedavilerinde kullanılan antihistaminikler ve kortikosteroidler, progesteron duyarlılığında da önerilen ilaç tedavileri arasındadır. Çok nadir durumlarda, aşırı risk içeren hastalar için doğurganlığın bastırılması gibi tedaviler de önerilebilmektedir.

Referanslar:

Daniel More. "By Allergic Reactions to Menstrual Hormones". Şuradan alındı:https://www.verywellhealth.com/hormone-allergy-82663#citation-5 (23.01.2020).

Dinah Foer, Kathleen M. Buchheit. "Progestogen Hypersensitivity: presentation and natural history". Şuradan alındı: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6497082/#:~:text=Results%3A,urticaria%2C%20asthma%2C%20and%20anaphylaxis.