Annenizin size "Televizyona bu kadar yakından bakma, yoksa gözlük takmak zorunda kalırsın" dediğinde haklı olabileceğini kim tahmin ederdi? Miyop ya da yakını görebilme sorunu, dünya genelinde büyüyen bir problem. Miyop bir çocuk yakındaki nesneleri net görebilirken, uzaktaki nesneler bulanık görünür. Uzmanlara göre bu büyüyen sorunun bir parçası, çocukların dışarı çıkıp uzaklardaki şeylere bakmak yerine içeride yakın mesafeye odaklanarak fazla zaman geçirmeleridir.

Hem miyopi riski altında olan çocuklar hem de mevcut miyopisi ilerleyen bireyler için en basit ve etkili yaşam tarzı müdahalesi, açık havada daha fazla zaman geçirmektir. Bu bilgi, ilk kez 2008 yılında Ophthalmology dergisinde yayınlanan bir makalede dikkat çekmiştir. Sydney Miyopi Araştırması’na katılan 4000’den fazla çocuk üzerinde yapılan çalışmada (yarısı 6 yaşında, yarısı 12 yaşında), açık havada daha fazla zaman geçiren ve yakın işlerle daha az vakit geçiren 12 yaşındaki çocukların en hipermetrop (uzak görüşlü) refraksiyon değerlerine sahip olduğu görülmüştür. Buna göre, daha fazla yakın çalışma ve daha az açık hava aktivitesi, gözlerde daha düşük bir artı dereceye (daha az hipermetropiye) yol açmaktadır.

Önemli bir bulgu da açık havada geçirilen sürenin, yakın işlerle geçirilen süre ile doğrudan bir değiş tokuş içinde olmamasıdır. Yani, çok fazla yakın işlerle çalışma yapan çocuklar bile açık havada daha fazla zaman geçirmenin faydasını görmüştür. Ancak, bu ilişki 6 yaş grubunda tespit edilmemiştir. Ayrıca, kapalı alanda yapılan spor ile miyopi arasında bir bağlantı bulunamamıştır. Bu durum şu soruyu gündeme getirmektedir: Açık havada geçirilen zamanın olumlu etkisini tam olarak hangi faktörler belirlemektedir?

Ekranlar çocukları miyop mu yapıyor?

Miyopluk nedir?

Miyop oldukça yaygındır ve okul öncesi çocukların yaklaşık %5’ini, okul çağındaki çocukların %9’unu ve ergenlerin %30’unu etkiler. Ancak uzmanları endişelendiren, son birkaç on yılda küresel yaygınlığının iki katına çıkmasıdır — ve pandemi sırasında göz doktorları miyopide bir artış fark etmişlerdir. Miyop, gözün ön-arka uzunluğunun normalden fazla olmasıyla oluşur. Genetik faktörler önemli bir rol oynasa da, gelişimsel faktörlerin de etkili olduğuna dair artan kanıtlar vardır. Yapılan araştırmalar, daha fazla yıl okula devam eden bireylerin miyopi riskinin daha yüksek olduğunu göstermektedir. Daha da önemlisi, araştırmalar dışarıda vakit geçirmenin bir çocuğun miyopi geliştirme riskini azaltabileceğini güvenilir bir şekilde ortaya koymaktadır.

Dışarıda vakit geçirmek miyopi üzerinde neden fark yaratır?

Bu şaşırtıcı görünse de aslında mantıklıdır. Çocuklar büyüyüp değiştikçe yaşam tarzları bedenlerini etkiler. Örneğin; yetersiz beslenen bir çocuk, daha iyi beslenseydi olabileceği kadar uzun boylu olmayabilir. Çocuklukta obezite geliştiren bir çocuğun, hayatı boyunca obez olma olasılığı çok daha yüksektir. Sürekli yakın mesafedeki şeylere bakan bir çocuğun gözleri bu duruma uyum sağlayabilir ve uzakları görme yeteneğini bir miktar kaybedebilir.

Miyopinin gerçek sonuçları vardır. Sadece okulda ya da araba sürmek gibi birkaç metre ötesini görmeyi gerektiren günlük görevlerde sorunlara neden olmakla kalmaz, miyop bireylerin körlük ve retina dekolmanı riski de daha yüksektir. Bu sorunlar her zaman bir çift gözlükle çözülemez.

Ebeveynler ne yapabilir?

Çocuğunuzun düzenli olarak, mümkünse her gün dışarıda vakit geçirdiğinden emin olun. Bu, uzak mesafedeki şeylere bakmalarını sağlamanın en iyi yoludur. Ayrıca, daha aktif olmalarını, yeterince D vitamini almalarını ve önemli yaşam becerileri öğrenmelerini sağlamanın harika bir yoludur.

Çocuğunuzun ekran karşısında geçirdiği süreyi sınırlamaya çalışın. Çocuklar oyun zamanlarının çok büyük bir kısmını cihazlarda geçirmekte. Bunun yerine oyuncaklarla oynamayı, resim yapmayı ya da diğer etkinlikleri teşvik edin. Bazı kurallar koyun. Amerikan Pediatri Akademisi, günde iki saatten fazla eğlence amaçlı medya kullanımını önermemektedir.

Çocuğunuzun görme kontrollerini düzenli olarak yaptırın. Çoğu çocuk doktoru rutin görme taramaları yapar, ancak temel taramalar bazı görme sorunlarını gözden kaçırabilir. Çocuğunuzun okul öncesine başlamadan önce bir göz doktoru veya bir optometrist tarafından tam bir görme muayenesi yaptırması iyi bir fikirdir.

Olası bir görme problemi belirtileri fark ederseniz pediatrisinize veya göz doktorunuza danışın, örneğin:

• Televizyona veya cihazlara çok yakın oturmak
• Gözlerini kısarak veya görme zorluğundan şikayet ederek bakmak
• Uzak mesafedeki nesneleri tanımakta zorlanmak (yürüyüş yaparken "Gör Bakalım" oyunu oynayın ve uzaktaki şeyleri işaret edin!)
• Yapboz yapmak veya kitaplara bakmak gibi yakın mesafeli aktivitelerden kaçınmak ya da bu aktiviteleri sevmemek (bu, hipermetropi işareti olabilir)
• Bir şeye bakmak için başını eğmek
• Bir gözü kapatmak ya da ovuşturmak
• Bir gözün içe veya dışa doğru kayması

İlginizi çekebilir: Göz sağlığı için nelere dikkat etmek gerekir?

Dışarıda ne kadar zaman geçirmek gerekir?

Miyopi gelişiminde açık havada geçirilen sürenin rolünü inceleyen meta-analizler, haftada 13 saatten az zaman geçirmenin (günde yaklaşık 2 saatin altında) miyopi vakalarında en yüksek olasılık oranıyla ilişkili olduğunu göstermiştir.

Beş farklı çalışmada şu sonuçlara ulaşılmıştır: “Olay miyopisinde %50 azalma sağlamak için açık havada geçirilen sürenin günde 76 dakika artırılması gerekmektedir. Ayrıca, günlük 1 saat veya haftalık 7 saatlik bir artış, kontrollere kıyasla olay miyopisinde %45’lik bir azalma ile sonuçlanmaktadır.” Bu bulgular, yalnızca miyopi riskini azaltmakla kalmayıp, vücut kitle indeksinde (BMI) düşüş, daha az hareketsiz yaşam tarzı ve diğer genel sağlık göstergelerinde iyileşme gibi çocuk sağlığına dair birçok olumlu etkiyi de beraberinde getirebilecek basit, etkili ve ulaşılabilir bir müdahaleye işaret etmektedir.

Çocuğumun görme yetisini ve göz sağlığını korumak için ne yapabilirim?

• Açık havada oyun oynamayı teşvik edin: Çocukları günde en az bir saat dışarıda oynamaya teşvik edin; daha fazlası daha iyidir
• Çocuklar için ekran süresi tavsiyelerine uyun
• İki yaş ve altındaki çocuklar için ekran başında geçirilen süre tavsiye edilmez (ara sıra görüntülü görüşme hariç)
• Okul öncesi çağdaki çocuklar için, düzenli aralarla birlikte bir seferde bir saatten fazla olmayan ekran süresi önerilir
• Okul çağındaki çocuklar için düzenli aralarla ekran başında geçirilen süre çok önemlidir
• Optometrist ile rutin kapsamlı göz muayenesi yaptırın
• İlk göz muayenesi 6 - 9 aylık bebekler için önerilir
• 2 - 5 yaş arası çocuklar için ikinci bir göz muayenesi önerilir
• 6 - 19 yaş arası çocuklar için yıllık göz muayenesi önerilir

Kaynak: Claire McCarthy. "Curbing nearsightedness in children: Can outdoor time help?". Şuradan alındı: https://www.health.harvard.edu/blog/curbing-nearsightedness-in-children-can-outdoor-time-help-202212152868. (15.12.2022).

Paul Gifford. "Why outdoor time matters in myopia development". Şuradan alındı: https://www.myopiaprofile.com/articles/why-outdoor-time-matters-in-myopia-development. (05.08.2021).

"Playing outdoors can help maintain children’s eyesight". Şuradan alındı: https://opto.ca/eye-health-library/playing-outdoors-can-help-maintain-childrens-eyesight. (14.01.2025).

Miyop insanların gözünden dünya

Miyop insanların gözlüksüz çevrelerini nasıl gördüklerini merak edenlerden misiniz? O zaman galerimize bir göz atın!

29

Miyop veya astigmatı olan insanların gözlüksüz çevrelerini nasıl gördüklerini sanatçı Philip Barlow çalışmalarıyla göstermiş.

Fotoğraflara ilk baktığınızda odaklanamamış bir kamera çekimi gibi dursa da aslında miyop insanların dünyaya nasıl baktıklarını göstermek için yapılmış bir çalışma bu.

Şu an gözlerinizi kısıp odaklanmaya çalışıyorsunuz değil mi? İşte miyop insanların da gözlüksüz yapmak istedikleri tek şey bu!

Sanatçının çalışmalarının geri kalanı için 'philipbarlow' kullanıcı adıyla kullandığı instagram hesabına göz atabilirsiniz.