Güneşli bir yaz gününde, cıvıl cıvıl renklerle bezeli bir kelebek gördüğümüzde hangimizin içini mutluluk kaplamaz, biraz yaklaşsa heyecanlanmayız? Ardından da sadece 1 gün yaşadığını sanarak üzülürüz. Ama boyları 1.5-30 cm arasında değişen, soyları 50 milyon yıl öncesine dayanan, kâğıt inceliğinde rengârenk kanatlara sahip bu canlılar hakkında çok az şey biliyoruz. İngiltere’nin Stratford kasabasında gördükleri kelebek çiftliğinden çok etkilenen kimya öğretmeni Çiğdem Ünlü ve akademisyen Nafiz Ünlü çifti, Türkiye’ye döner dönmez çiftliğin bir benzerini İstanbul’da kurmayı kafalarına koymuş, özel izinlerle Türkiye’nin ilk kelebek çiftliğini kurmuş. Kelebeklerin dünyasını keşfetmek için çiftliğin yolunu tuttuk. Kelebek bahçesinde tropikal kelebeklerin kendilerini gerçek yaşam alanında hissedebilmeleri için yüzde 80 oranında nem olunca çekim yapmak zordu ama onların dünyasını yakından görmeye değdi!


Kelebek çiftliği kurma fikri aklınıza nereden geldi?

Çocuklara doğayla ilgili bir alan yaratmayı istiyordum. Yurtdışı seyahatlerimizden birinde eşimle İngiltere’de bir kelebek bahçesi gördük, o bizi çok etkiledi. Bu arazi de bizimdi zaten. Türkiye’de böyle bir şey yapsak da çocuklar hiç görmedikleri bir atmosferi, tropikal kelebekleri görseler diye düşündük.


Ne kadar sürdü hayalinizi gerçek kılmanız?

3 yıl gibi bir hazırlık aşaması gerektirdi. İngiltere’de eğitim aldım. Stratford’daki kelebek çiftliğinde kaldım, çalıştım. Pupa bakımından kelebek beslenmesine her şeyi öğrenip burada uyguladım.


Daha önce kelebeklere sempatisi olan bir insan mıydınız?

Tüm kadınlar gibi ben de severdim. Ama sürpriz yaşantıları hakkında bu kadar bilgim yoktu. Aslında kelebeğinki bir hayatta kalma hikâyesi. Çünkü doğada bir sürü düşmanları var.


‘Okul bahçelerine hibiscus ekmeliyiz’


Burada kelebekler için tehlike yaratan düşmanları var mı?

Bizim yarattığımız alanda yok ama doğal alanda düşmanları var. Mesela kuşlar ve sürüngenler. Kelebek bunlarla mücadele ediyor ama son yıllarda mücadele edemedikleri düşmanı maalesef insanlar. Tarımda kullandığımız kimyasal ilaçlar ve iklim değişikliği, kelebeklerin yaşam alanlarını yok ediyor, nesilleri tehdit altına giriyor.


Türkiye’de kaç tür kelebek var?

Yaklaşık 420 tür kelebek var. Avrupa’dan daha zenginiz ama hem halk hem de bu işle ilgilenen kişilerden beklediğim ilgiyi pek göremiyorum. İngiltere’de çok az kelebek türü olmasına rağmen herkes bahçesine kelebeklerin geleceği bitkileri eker. Mesela hibiscus ekerseniz yerli kelebeklerimiz bahçenize gelir. Hatta okul bahçelerini de bu şekilde çiçeklendirmeliyiz.


‘26 derece sıcaklık, yüzde 80 nem’


Pek bilmiyoruz, en çok ne sever kelebekler? İçeride bol bol çiçekli bitkiler gördüm.

Bizim tropikal kelebeklerimiz yerli türlerden farklı olarak meyvelerle beslenir. Portakal, muz, elma gibi meyvelerle besleniyorlar. Hurma verdik, onu da sevdiler. Onun dışında çiçek nektarıyla besleniyorlar. Yeterli olmazsa, biz onlara özel solüsyonlar hazırlıyoruz. Kısacası şekerli her şeyi seviyor ama sadece sıvıyla besleniyorlar.


Nasıl bir iklim seviyorlar? İçerisi epey sıcaktı.

Biz burada tropikal iklimi sağlamak durumundayız. 26 derece sıcaklık, yüzde 80 nem koşulları var. Aynen onların doğal hayatlarında yaşadıkları koşullar oluşturulduğu için mutlular.


Bir de büyük papağan gördüm içeride, soluk soluğa kalmıştı...

Aslında onun ortamı burası ama nemden kimi zaman nefes nefese kalabiliyor. O da tropikal bir tür.


Çiftliği kurarken ve devamlılığını sağlarken sizi en çok zorlayan koşul ne oldu?

Kelebek bakmayı bilen bilgili, yetkili kimselere ulaşamadık. Sonrasında izin alma aşaması da zor oldu. Çünkü kelebek ithalatı mümkün değildi, kimse ithal etmemiş bugüne dek. Eti yok, sütü yok, herhangi yararlanılabilecek bir şeyi yok neticede. İzin aşamaları aşıldıktan sonra 3 sene sürdü bu ama şimdi rahatız neyse ki.


420 tür kelebekle Avrupa’dan zenginiz


İthalatı nasıl gerçekleşiyor?

15 günde bir kargoyla pupalar geliyor, uçakla... Doğal hayattakilerine benzer şekilde asıyoruz pupaları. Uygun iklimlendirmenin yapıldığı dolapta bekletiyoruz. Spreylerle buhar oluşturuyoruz ve doğumlarını gerçekleştiriyoruz.


İlk doğduklarında nasıl görünüyorlar?

Kanatları ıslak ve buruşuk oluyor. Yaklaşık 1.5-2 saatte kurutup açıyorlar ve uçabilir hale geliyorlar.


Türkiye’ye geldikten ne kadar sonra açılıyor pupalar?

Kelebeğin türüne göre değişiyor. Bazıları 2 ayken bazıları 1 hafta-10 günde doğuyor.


Çok sevdiğiniz, öldüğünde alıp sakladığınız bir tür var mı?

Evet. Morfo ve paperkite kelebekler favorim. Bir de kışın 2 ay burayı kapatıyoruz. Kelebekleri uçarken göremediğimde onları çok özlüyorum. Bağlıyız onlara...

‘Ömrü 1 gün olanın sayısı az’


Ömürleri hakkında rivayetler var. Bir açıklık getirelim mi şu meseleye.

Dünyada 200 bin tür kelebek var, güvelerle birlikte. Ömrü 1 gün olanın sayısı az. Ortalama 2 haftayla 6 hafta arasında yaşıyorlar. Hatta 3 ay, 1 yıl yaşayanı bile var.


Buradakiler ne kadar yaşıyor?

Bizimkiler 3 aya yakın yaşıyor, 2 hafta ömürleri olan türler de var.


Çiftlikte kaç tür kelebek var?

Şu anda 20’ye yakın tür var.


Günlük rutininizde neler yapılıyor çiftlikte?

Sabah yeni doğan kelebekleri alıyoruz. Kelebek bahçemize bırakıyoruz, spreylemeleri yapılıyor. Kelebek bahçesi içerisinde sürekli temizlik, sulama, bitkilerin bakımı gibi rutinlerimiz var.


Tepkiler nasıl, uğraşmanıza değdiğini hissediyor musunuz?

Küçücük çocuklar bile teşekkür ediyor. Tabii çok mutlu oluyorum. Özellikle ilkokul çocuklarının kelebeklerin dünyasını görmeye mutlaka gelmesini istiyoruz.


Röportaj: Sema Ereren

Facebook Yorumları

YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!
  • Misafir Ulan bir kac dakalik omru olan zavalilarida tikdirdinizya şu iğrenç hapisanenize
    CEVAPLA

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.